Huishouden
De ouderwetse Dikke van Dale geeft maar liefst 5 omschrijvingen van het woord huishouden, maar de definitie die op dit blog Huisvlijt wordt gehanteerd is de volgende: ‘Het bestuur van het huis, het geheel van de huiselijke aangelegenheden van een gezin.’ Wat dat betreft sluit de omschrijving van Wikipedia beter aan:
‘Onder een huishouden wordt verstaan (het reilen en zeilen van) een woongemeenschap of huisgezin. Met het huishouden doen, worden de activiteiten bedoeld die worden ondernomen om de leefsituatie van één of meer personen in stand te houden. De leefsituatie zelf wordt dan ook vaak aangeduid als een huishouding.’
Wat is een huishouden: iedereen heeft het!
Of je het nu leuk vindt of niet, hoe je ook wendt of keert: iedereen die in huis/flat/appartement/kamer woont heeft een huishouden. Studenten zijn er om berucht dat hun huishoudens slecht georganiseerd zijn en vies, en de schilder Jan Steen maakte in zijn tijd schilderijen van huishoudens waarin het nogal een zootje was!
Een huishouden van Jan Steen
Hieronder een schilderij van Jan Steen, waarop het inderdaad rommelig en chaotisch aan toegaat:
De term: ‘Dat is een huishouden van Jan Steen wordt vandaag de dag nog steeds gebruikt om een slecht georganiseerd en chaotisch huisn te omschrijven. Dat brengt me op het volgende punt: iedereen heeft weliswaar een huishouden, maar niet iedereen dóét het huishouden.
Het Huishouden doen
Onder ‘het huishouden doen’ vallen activiteiten als:
- opruimen
- schoonmaken
- organiseren
- koken
- de was doen
- strijken
Het rare van huishoudelijk werk is dat je het past ziet als je het níét doet. Huishoudelijk werk is vrij onzichtbaar. Pas als de wc wel heel erg begint te stinken, er geen schone borden meer zijn, en niemand meer een schone onderbroek kan aantrekken wordt duidelijk hoe belangrijk het eigenlijk is.
Huishoudelijk werk door de tijd heen
Ooit was huishoudelijk werk een heus vak, en er was een speciale huishoudschool waarin meisjes hiervoor werden opgeleid. Ruud Meijer schrijft over de opkomst en teloorgang van de huishoudscholen in zijn boek ‘Beroep Huisvrouw‘. Anno 2019 is het iets dat vooral lastig is, omdat het je weerhoudt van belangrijkere dingen. Er wordt geen waarde meer aan gehecht. Dat zie je terug in de opkomst van de kant-en-klaar maaltijden, en de vele huishoudelijke diensten die je tegenwoordig kunt inkopen. Zo kun je mensen inhuren om je huis schoon te maken, een tuinman, je kunt maaltijden laten bezorgen, er zijn honden uitlaatservices, en je kunt zelfs mensen inhuren om je huis te gaan zitten als je een pakje verwacht.
Blik op een huisvrouw
Dat er nogal op huishoudelijk werk wordt neergekeken zie je prachtig terug in het liedje Zegt mijn man van Rita Hovink. Daarin zingt ze erover dat haar man niet begrijpt dat ze haar taken als huisvrouw soms best zwaar vindt.
Financieel huishouden en huishoudboekjes
Een gezond financieel huishouden is belangrijk, want dat geeft rust en zekerheid. Een veelgebruikte methode om je huishouden financieel gezond te maken is het bijhouden van een zogenaamd huishoudboekje. Hierin noteer je je uitgaven en je inkomsten.
Vroeger had men hiervoor een boekje of schriftje, maar tegenwoordig gebruiken mensen graag excel bestanden of online huishoudboekjes. Verschillende banken bieden die gratis aan, en je hebt ook gewoon gratis online huishoudboekjes.
Volgens de consumentenbond zijn de gratis huishoudboekjes vaak net zo goed als de betaalde huishoudboekjes. Wel hebben de betaalde versies vaak meer mogelijkheden. Het Nibud biedt een handig stappenplan om je financiën op een rijtje te zetten waarna je een budgetadvies krijgt.
Huishouden is zorgen voor het leven
Haaks op deze trend staat Monique Wortelboers boek ‘Huishouden de zorg voor het leven‘. Zij ziet het huishouden doen als een manier om tot jezelf te komen en je te ontwikkelen. Een citaat:
‘Als huisvrouw bestrijk je een enorm gebied aan mogelijkheden en wanneer je probeert de verbinding naar de maatschappij te leggen houdt het huishouden niet op de voordeur. Er valt op zoveel gebieden ontzettend veel te ondernemen en dat kan heel wat bevredigender zijn dan menig baantje buitenshuis. Vrouwen beleven vaak maatschappelkijke onbewustheid, onacht of isolement en dat terwijl hele stukken toekomstontwikkeling juist direct onder haar handen vallen.’
Effectief huishouden
Om effectief te huishouden, of effectief je huishouden te doen, is het handig om een schema te maken. Plan op vaste dagen vaste huishoudelijke activiteiten in. Vroeger was het leven wat dat betreft een stuk simpeler, want toen hield het hele land hetzelfde huishoudschema aan!
Huishoudschema Maandag wasdag etc.
- Maandag wasdag,
- Dinsdag strijkdag
- Woensdag gehaktdag
- Donderdag kuisdag
- Vrijdag visdag
- Zaterdag baddag
- Zondag rustdag
Huishouden plannen en organiseren: professional organizers, huishoudcoaches, huishoudschema’s en Flylady
Tegenwoordig is er een heel nieuw beroep professional organizers, die je kunt inhuren om bijvoorbeeld je huishouden op orde te brengen en te organiseren. Een heel bekende is Els Jacobs die zichzelf Huishoudcoach noemt. Ze heeft diverse boeken geschreven over hoe je je huishouden beter kunt organiseren o.a. Aan de slag met de huishoudcoach en Vrolijk Huishouden.
Structuur in je huishouden? Schrijf je in bij Flylady
In Amerika is Flylady heel erg populair. Flylady stuurt mails naar haar leden met opdrachten die je die dag moet doen. Haar motto is: ‘Je loopt nooit achter’. Ook staat ze er op dat je je elke dag netjes aankleedt, en échte schoenen aantrekt. Ik ben er ook een tijdje lid van geweest, en vond het inspirerend. Uiteindelijk ben ik afgehaakt vanwege de lawine aan mailtjes, en de vele persoonlijke getuigenissen van de deelnemers. Maar het heeft me beslist op ideeën gebracht, die ik nu nog steeds gebruik. Zoals het belang van een schoon en opgeruimd aanrecht.
De belangrijkste peilers van Flylady zijn:
- Kleed je netjes aan t/m je schoenen
- Ruim dagelijks 15 minuten op. Niet minder, maar ook niet meer!
- Zorg voor een blinkend schone gootsteen
- Verdeel het huis in zones
Zuinig huishouden
Door de economische crisis zijn steeds meer mensen bezig met consuminderen, en manieren zoeken om zo zuinig mogelijk het huishouden te doen. Er zijn ook grote aantallen blogs van mensen die verslag doen van hun bezuinigingen. Die blogs bieden veel informatie en inspiratie! Ook de Action is erg geliefd als het gaat om zuinig huishouden.
Tips voor zuinig leven
- Doe boodschappen met een volle buik, want dan sta je minder open voor de verleidingen van de supermarkt
- Doe altijd boodschappen met een boodschappenlijstje en houd je daar aan!
- Houd de folders en aanbiedingen in de gaten
- Aldi en de Lidl zijn goedkope supermarkten. Maar soms zijn de zogenaamde Euromerken van bijv. de Jumbo, C1000 of AH toch nog goedkoper.
- Huismerken smaken vaak even goed als ‘echte’ merken.
- Doe overdag als er niemand thuis is, de verwarming uit
- Maak zo min mogelijk gebruik van een wasdroger
- Zorg dat je huis goed geïsoleerd is om energiekosten te besparen
- Koop tweedehands. Kringlopen zijn vaak ware grotten van Aladdin! Ik heb diverse leuke vondsten gedaan bij het kringlopen!
- Laat je niet gek maken! Ook al zeggen de reclames, en de mensen om je heen dat je iets echt móét hebben, het zal zelden waar zijn!
- Maak gebruik van de Scoupy app!
Huishouden als work-out
Persoonlijk vind ik het er vrij belachelijk uit zien, en wie gaat er nou eerst uitgebreid in de juiste positie staan om de vloer te dweilen, maar goed. Ieder zijn meug!
De psychologie van het huishouden: hoe het kan helpen om je beter te voelen!
In drukke tijden, als het werk zich blijft opstapelen, denk ik wel eens in wanhoop:’Ik heb een werkster nodig! Dat stomme huishouden kan ik er echt niet óók nog bij hebben!’ Maar als ik me dan zuchtend naar de keuken begeef, en het aanrecht schoonschrob, dan merk ik dat mijn gedachten tot rust komen. D
De fysieke arbeid van het huishoudelijk werk is een welkome afwisseling van mijn werk achter de computer. En ik zie de resultaten onder mijn handen verschijnen: het aanrecht wordt schoon en de keuken ziet er fris en opgeruimd uit.
Ik verwijder de dode bloemen uit de vaas, en schik de overlevers in een kleiner arrangement, waarna ik ze op de schone tafel zet. Ik neem het stof af, dat gedurende de week is neergedwarreld, en maak zo onze ‘lei’ weer schoon. Daarna voelt ons huis weer verwelkomend en prettig.
En ik voel me ook weer opgefrist en kwiek: klaar voor mijn ‘geestesarbeid’.
Dit zeggen jullie over de therapeutische werking van het huishouden:
- Ik hoorde eens iemand zegge tegen mij toen ik wilde gaan mediteren om mijn hoofd leeg te krijgen. Pak je stofzuiger en ga met een muziekje op eens lekker door je hele huis . Maar er iets fijns van. Dat ruimt lekker op , je gedachtes verdwijnen als sneeuw voor zon. Zit inderdaad wel wat in vaak als ik aan het huishouden ben dan denk ik minder. Spiritueel stofzuigen dus. (Zo simpel is dan geluk)
- Ik vind het altijd erg fijn als alles weer schoon en netjes is, soms zie ik er wel tegenop om aan de klusjes te beginnen. Maar eenmaal gedaan geeft dat wel een voldaan gevoel. Ik vroeg me af of je een beetje blij bent met de award die ik je heb gegeven. Als je er niet van gediend bent moet je het ook zeggen hoor. Nou ja, misschien hoor ik het nog. Groeten, Dagmar.
- Herkenbaar. Als klein jongetje slaapt en klein meisje speelt of wat youtubet kan ik goed de keuken doen en kastjes opruimen. Lekker met mijn linkervoet op mijn rechterknie afwassen ofzo. (familiedingetje maar ik zie het vaker :)) Ik haat alleen strijken, dus dat doe ik niet. Vind het fijn een opgeruimd en schoon huis te hebben met iets te eten als liefje thuis komt. (Valhalla)
- Onze hulp komt eens per vier weken. Echt de grote klussen dus. Toen ik nog werkte had ik hulp en nu we “van Drees” krijgen vind ik het nog steeds heerlijk. Het voelt als vrije tijd kopen. Hartelijke groet en tot laters Gerrie
- Ik kom net thuis uit mijn werk,en mijn huisje is weer helemaal span &span. Mijn hulp is weer geweest!!!!!!.Jaren lang heb ik zelf als hulp gewerkt tot ik weer ben gaan studeren.Toen was ik erg druk met stage lopen ,werken en naar school gaan.En heb ik zelf een hulp genomen. Nu heb ik mijn diploma,s, maar de hulp mag blijven. Ik vind het heerlijk. (Mevrouw Duck)
- Zo ervaar ik het opruimen ook. Het verfrist de geest (en het huis). (Theresia)
- Als ik weer eens 3 manden met wasgoed heb weggestreken geeft me dat wel een voldaan gevoel maar het schrobben/afstoffen vind ik nog steeds niet leuk. Als alles weer eens lekker schoon is, is het maar voor even…. Als de kinderen thuiskomen na een paar dagen logeren (en mijn huis opgeruimd is en blíjft!) is het binnen de kortste keren weer of er een bom is ontploft…. hoe doen ze dat toch? (Jeannette)
- Ik heb altijd een hekel gehad aan huishoudelijk werk, maar ik kan het nu ook niet meer. De “familiehulp” hebben we dus niet uit luxe. In de tuin probeer ik nog wel alle vierkante meters, stuk voor stuk onkruidvrij te houden, zittend op een melkkrukje of knielkussen. (Ram in Ravels)
- Ik doe heel graag het huishouden, vooral strijken en stofzuigen vind ik erg ontspannend werk. Een werkster of liever gezegd ‘hulp in de huishouding’ zou ik alleen ‘nemen’ als het niet anders kan, bijvoorbeeld door ziekte. Maar een opgeruimd fris huis geeft mij een heel prettig gevoel. (Tineke)
- Deze week was ik op visite en daar kwam de glazenwasser 1 keer in de 2 maanden voor 25 euro, dat steek ik liever zelf op zak zolang als ik het nog zelf kan natuurlijk. (Johanna)
Huisvlijt en Vlijtig Liesje
Huisvlijt is ‘nuttige handenarbeid die in huis kan worden uitgeoefend.’ Van oudsher verstaat men hier activiteiten onder als manden maken, houtsnijden, breien, naaien, kleding maken, schilderen, meubels maken etc. Persoonlijk vind ik huisvlijt een onderdeel van het huishouden. Als ik thuis hard aan het werk ben, en bijvoorbeeld resarch doe en schrijf dan versta ik daar ook huisvlijt onder. Bovendien ben ik momenteel een deken aan het haken, en dat is dan weer de echte oorspronkelijke huisvlijt!
Vlijtig Liesje
De naam Vlijtig Liesje roept bij mij een beeld op van een vlijtig meisje, dat hard en serieus aan het werk is. En ik stel me daar dan zo’n poeziealbum plaatje bij voor van een meisje. Bovendien vond ik het mooi dat de laatste lettergreep van Huisvlijt weer terug komt in de naam Vlijtig Liesje. Maar de meeste mensen denken bij Vlijtig Liesje aan de plant Vlijtig Liesje!
Boeken over huishouden
Hieronder enkele titels over huishoudelijk werk die te koop zijn bij Bol.com.
Handige links
- Eenvoudig leven: een persoonlijk blog van Teunie, die bewust kiest voor bewust huishouden en veel oude huishoudelijke vaardigheden nieuw leven in blaast.
- Flylady.net: schrijf je in voor Flylady’s mails, en begin met orde te scheppen in de chaos.
- De huishoudcoach: website van huishoudcoach Els Jacobs
- Het Moederfront: kritische website waarin gepleit wordt voor waardering voor zaken als zorg, opvoeding en huishouden
- Facebookgroep waar mensen elkaar huishoudelijke tips geven.
