Socrates op sneakers: hoe krijg je betere gesprekken?

Last updated on July 8th, 2024 at 11:07 am

Socrates op sneakers gaat over vragen durven, en leren stellen. Zoals:

Mag je liegen tegen vrienden?

Mag Zwarte Piet zwart blijven?

Mag je iemand vragen of hij of zij gevaccineerd is?

Het zijn stuk voor stuk vragen die ertoe doen.

Maar hoe stel je ze op een manier die leidt tot een goed gesprek? Hoe voorkom je dat jij, of de ander boos wordt, of dat het gesprek verzandt?

Socrates op sneakers

In haar boek Socrates op sneakers geeft Elke Wiss een praktische handleiding voor ‘het ontwikkelen van een vragende houding en het stellen van goede vragen.’

Het begint allemaal met oprechte belangstelling voor het perspectief van de ander. Dus zonder verborgen agenda, waarbij je stiekem eigenlijk van plan bent om de ander te overtuigen van jouw gelijk. Bij Socratische gespreksvoering gaat het erom samen te onderzoeken wat er is.

Niet alle vragen zijn goede vragen

Hoewel er altijd wordt gezegd dat slechte vragen niet bestaan, zijn niet alle vragen goede vragen. In Socrates op sneakers wordt onder goede vragen verstaan:

‘Vragen die oprecht een vraag zijn én de ander aanzetten tot denken. Je stelt vragen zonder te beïnvloeden of te sturen, en je houdt je eigen denken en helpen terug.’

Elke Wiss beschrijft een aantal valkuilen. Ik herkende de valkuil van meerdere vragen tegelijkertijd stellen… En ook de valkuil dat je niet lang genoeg wacht op het antwoord, en alvast een volgende vraag stelt. Dit heb ik vaak bij gesprekken met mijn man… Ik denk dan dat er niets meer komt, maar hij is nog (stééééds) aan het denken….

Socrates op sneakers

Elke Wiss begint in Socrates op sneakers met de vraag: ‘Waarom zijn we zo slecht in het stellen van goede vragen?’ In dit deel maakt ze jou als lezer bewust van de valkuilen die een goed gesprek saboteren. Zoals adviezen gaan geven, of teveel met jezelf bezig zijn.

Het belang van een vragende houding

Daarna gaat ze in op de juiste basishouding. Deze houding vormt de basis voor goede Socratische gesprekken. Belangrijke kenmerken zijn:

• Nieuwsgierigheid
• Verwondering
• Moed
• Verdragen dat je iets soms gewoon niet weet
• Zet empathie even aan de kant!

Na deze algemene basishouding gaat Elke in op de voorwaarden voor goede vragen die uitnodigen tot een gesprek. Ze geeft bovendien technische tips en tricks.

Socrates op sneakers: wat ik ervan vind

Ik vind Socrates op sneakers een heel leuk en interessant boek! Het is aangenaam duidelijk geschreven. Elke Wiss maakt ingewikkelde filosofische concepten toegankelijk. Tegelijkertijd kreeg ik ook wel een gevoel van: ‘Poeh poeh, ik moet eigenlijk eerst een cursus volgen voordat ik dit kan.’

In die zin vind ik Socrates op sneakers echt een doe-boek. Je kunt het wel lezen, maar het is de kunst om het vervolgens toe te passen.

Eén van de belangrijkste lessen hierbij vind ik dat je een ander toestemming moet vragen om op een Socratische manier naar iets te kijken.

Je kunt dus beter niet denken: ‘Ik ga eens lekker mijn Socratische gespreksvaardigheden oefenen met mijn buurvrouw!’ Vraag haar eerst of ze dat wil.

Normaliter had ik dit boek zeker met mijn vader gelezen! Maar nu ga ik mijn jongste zoon vragen of hij het boek wil lezen, en dan met hem samen Socratische gesprekken oefenen.

8 Van mijn favoriete stukken

1. ‘Een vraag is als gereedschap. Het is een middel om in de denkwereld van de ander te komen.’
2. Socrates’ doel was samen zoeken naar wijsheid. Puur theoretische gesprekken over concepten vond Socrates zinloos. Eigenlijk maakte Socrates gedragsanalyses: hij probeerde door het gedrag en denken te bevragen te achterhalen volgens welke regels iemand handelde.
3. In plaats van te labelen, of in een hokje te plaatsen kun je er voor kiezen om naar een situatie te kijken met verwondering.
4. Je vragende houding ontwikkel je door jezelf te trainen in het ombuigen van oordelen naar nieuwsgierigheid.
5. Een goede vraag stellen doe je voor de ander: zodat die door kan, verder beweegt, zijn denken verdiept.
6. Je mag oordelen, maar veroordeel niet. Controleer een oordeel: ‘Is dat zo? Klopt het wat ik hier zeg of denk?’
7. Pas op voor de ‘definitie valkuil’. Een Socratische gesprek vertrekt niet vanuit een definitie! Dan ben je namelijk zo twee uur verder. In een Socratisch gesprek ontdek je de betekenis van concepten door ze toe te passen.
8. De vraag ‘Is dit waar?’ staat centraal in gesprekken.
9. ‘Vertel eens,’ zeggen is een goede manier om iemand uit te nodigen tot een gesprek.

Mijn conclusie over Socrates op sneakers

Ik vind het boek Socrates op sneakers een aanrader voor iedereen. Het is een verrijking voor je sociale vaardigheden als je weet hoe je goede en open vragen kunt stellen.

Bovendien is goede gesprekken voeren actueler dan ooit, nu overal om ons heen discussies verharden en mensen elkaar uitmaken voor rotte vis als ze het niet met elkaar eens zijn. In de kranten lees ik dat in sommige families niemand het meer over de corona vaccinatie durft te hebben omdat er ruzie van komt.

Met de Socratische aanpak, zou je zo’n gesprek wel goed kunnen voeren!

Zou dat niet prachtig zijn?!

Praktische informatie over Socrates op sneakers

Socrates op sneakers is voor 20,99 te koop bij bol.com en het geld meer dan waard. Ik leende het in de bibliotheek maar overweeg werkelijk om het te kopen!

Leestips

• Wat zou Aristoteles doen?
• Prikspijt
• Becky Breinstein

Hoe ervaar jij gesprekken over corona en vaccineren?