Uitstrijkje maken: ik deed de zelfafnametest

Last updated on March 25th, 2024 at 01:03 pm

Er lag een roze envelop in mijn brievenbus. In de envelop zat een uitnodiging om een uitstrijkje te laten maken. Daarbij worden met een borsteltje wat cellen van de baarmoedermond gehaald. Die worden vervolgens onderzocht op het HPV-virus.

Uitstrijkje zelf maken met een zelfafnametest

De laatste keer dat ik een uitstrijkje liet maken is 5 jaar geleden als ik me goed herinner. Sindsdien is er de mogelijkheid om zélf een uitstrijkje te maken. Ik vind dat een geweldige optie, die ik dan ook met beide handen aangreep.

Jahaaa! Ik weet wel dat het niks voorstelt. Maar toch!

Want alles goed en wel, en ik weet wel dat het allemaal niets voorstelt, maar zeg dat maar tegen mijn lichaam. Als ik op die bank moet gaan liggen bij de huisarts, en ze zeggen: ‘Laat uw benen maar ontspannen opzij vallen,’ dan beginnen ze te klapperen als een paar goedkope castagnettes! Als ik dat kan mijden, dan graag.

Bovendien: het is niet eens de huisarts die het uitstrijkje maakt, maar de assistente. Dan denk ik helemaal: ‘Dan kan ik dat ook wel zelf.’

Hoe vraag je een zelfafnametest aan?

Ik vroeg de zelfafnametest aan via https://portaal.landelijkescreening.nl/clientportaal?0. Je logt daarin met je DigiD. Eenmaal ingelogd kom je automatisch op de site van jouw regio terecht, in mijn geval Bevolkingsonderzoek Oost Gelderland, Overijssel.

Je kunt daar de stappen volgen om de zelfafnametest aan te vragen.

Zelf een uitstrijkje maken: mijn ervaring

Ik kan niet anders zeggen dan dat ze goed hun best hebben gedaan om de zelfafnametest voor het uitstrijkje duidelijk uit te leggen. De verschillende stappen zitten verpakt in verschillende compartimenten, en alles wordt zorgvuldig uitgelegd. Bovendien is er een soort diashow waarin stap voor stap wordt uitgelegd wat je moet doen, en dat begint met ‘Was uw handen.’

Zelftest baarmoederhals pijnlijk?

Ik ben blij te kunnen zeggen dat de zelftest van je baarmoederhals niet pijnlijk is. Het de houder waarmee je de test doet, die je in je vagina moet duwen, is klein. Hij is kleiner dan bijvoorbeeld zo’n speculum dat de dokter gebruikt om goed te kunnen kijken in je vagina. Dat maakt deze zelftest van de baarmoederhals niet pijnlijk.

Het kan natuurlijk voor iedereen anders zijn, maar ik vond het echt heel goed te doen en zeker niet pijnlijk.

Zelf een uitstrijkje maken is niet moeilijk

Vervolgens sloop ik naar boven, om in alle rust dat uitstrijkje te kunnen maken. Eerlijk gezegd vond ik het alsnog best spannend. Moeilijk was het beslist niet. Wie wel eens een vaginale schimmelinfectie heeft gehad, en Canesten heeft gebruikt om daarvan af te komen, zal de methode herkennen. Je brengt de houder in de vagina, duwt daarna het borsteltje naar voren, en dan moet je 5 keer draaien tot je elke keer een klik hoort. Door dat draaien ‘pakt’ het borsteltje de benodigde cellen van de baarmoedermond.

Daarna haal je de houder er weer uit, en doet die in de verpakking terug.

Klaar.

Mijn grootste zorg was dat ik per ongeluk het deel met het borsteltje zou aanraken, en daardoor de test laten mislukken.

De uitslag van het zelfgemaakte uitstrijkje

Na anderhalve week kreeg ik een envelop met de uitslag van het uitstrijkje. Ik werd prompt weer zenuwachtig, want ik wist: als ze het HPV virus hebben gevonden moet ik alsnog een uitstrijkje laten maken door de assistente.

Maar ik kreeg heel goed nieuws:

‘Er is geen HPV (humaan papillomavirus) gevonden. U heeft geen verhoogd risico op baarmoederhalskanker. U ontvangt over 10 jaar weer een uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek.’

Voor en nadelen van zelf een uitstrijkje maken

Hieronder wat ik de voor- en nadelen vind van zelf een uitstrijkje maken

Voordelen

1. Een enorm voordeel vind ik dat je dus niet naar de huisarts hoeft. Je kunt het gewoon even thuis doen.
2. Je hoeft niet met de eendenbek!
3. Het is veel minder stressvol vind ik.

Nadelen

1. Ze testen je op het HPV virus. Is dat aanwezig? Dan moet je alsnog een uitstrijkje laten maken bij een professional, want alleen die uitstrijkjes worden nader onderzocht als ze HPV ontdekken. Bij de zelfafnametest doen ze die tweede stap niet. Als ik het goed begrijp is dit, omdat bij de zelfafnametest materiaal uit de vagina wordt onderzocht op HPV. Bij het uitstrijkje wordt echt materiaal van de baarmoedermond meegenomen en kunnen ze dat bij aanwezigheid van HPV meteen op afwijkende cellen testen.

Ze brengen het alsof het alleen voor extreem bange vrouwen is

Op de site van het RIVM en in de brief wordt de zelfafnametest wel neergezet als een soort laatste redmiddel, voor vrouwen die anders het uitstrijkje niet laten doen. Of die een bepaalde voorgeschiedenis hebben waardoor een uitstrijkje laten maken voor hen heel beladen is. Daarin herken ik me niet. Ik zou ook meedoen als ik wel naar de huisarts moest. Maar ik vind deze optie gewoon veel prettiger.

Ik snap niet zo goed waarom ze het zo brengen, alsof het alleen maar is als je anders niet zou durven gaan.

Mijn conclusie over zelf een uitstrijkje maken

Ik vind de mogelijkheid om zelf een uitstrijkje te maken een grote uitkomst, en opluchting. Niet alleen hoef ik nu tenminste niet de huisarts te bellen voor een afspraak, ik hoef ook niet met de eendenbek. Ik kan gewoon in alle rust de test doen. Voor vrouwen die dit onderzoek stressvol vinden, is de zelfafnametest een prettige optie.

Het grootste nadeel is dat als je positief test op HPV, je alsnog een uitstrijkje moet laten maken. Volgens het RIVM komt dit voor bij 7 op de 100 vrouwen.

Praktische informatie: de zelfafname test is gratis

Niet onbelangrijk: de zelfafnametest is gewoon gratis. Een HPV test kopen is dus niet meer nodig.

Meer weten?

Op de site van het RIVM lees je alles over het uitstrijkje, HPV, de zelfafnametest etc.

Zie ook mijn ervaring met borstkankeronderzoek en mijn post: HPV vaccinatie ervaringen

Leestip: Multi-gyn actigel ervaring

Hoe zijn jouw ervaringen met uitstrijkjes?