Tafelmanieren en tafelgewoontes: 14 etiquette regels

Tafelmanieren

Tafelmanieren vind ik belangrijk. Ze vallen onder de zogenoemde etiquette regels.

Zoals netjes met mes en vork eten, niet praten met volle mond en sinds de opkomst van de smartphone: niet eten met een smartphone op tafel! Voor veel mensen is dit laatste een zogenoemd guilty pleasure...

Zeven jaar geleden schreef ik onderstaande post over tafelmanieren en etiquette regels aan tafel.

Tafelmanieren en etiquette regels anno 2013

Soms heb je van die gewoontes en tafelmanieren, die zo gewoon zijn geworden dat je er niet eens meer over nadenkt.

Borden van te voren vol geschept

Zo'n gewoonte blijkt mijn gewoonte om het eten van iedereen op een bord te scheppen voor de warme maaltijd. Pas als ieders bordje vol met dampend eten staat, roep ik iedereen. Sterker nog, dan heb ik alle pannen ook al opgeruimd en in de afwasmachine gezet. Zo kunnen we rustig eten, aan een schone en opgeruimde tafel. Mijn taak als kok, ober en afwashulpje zit er op.

Zelf opscheppen

Ik denk dat die gewoonte jaren geleden ooit gegroeid is. Waarschijnlijk om gekrakeel aan tafel voor te zijn! Maar ik kan het me niet eens herinneren.

De reden dat ik het er nu over heb, is vanwege een gesprekje met mijn middelste zusje over tafelmanieren. Zij vertelde dat bij haar iedereen altijd zelf mag opscheppen. Dus toen kwam ik daar over aan het nadenken. Ik zie daar zeker wel de voordelen van:

iedereen leert zo immers zijn eigen portie eten te bepalen. Dat kan later ook van pas komen: niet meer pakken dan je nodig hebt. Hoe leer je anders voelen dat je genoeg hebt?

Desondanks handhaaf ik toch mijn eigen tafelmanieren beleid. Ik ben daar nu eenmaal aan gewend, en vind het prettig om in alle rust aan tafel te gaan zitten. Zonder dat er eerst nog zeven personen in de pannen moeten duiken, en elkaar bevechten om de scheplepel.

Mijn oma met 13 kinderen deed het ook zo!

Wat ik overigens leuk vond om te horen, was dat mijn oma met dertien kinderen vroeger ook altijd iedereen van te voren opschepte! Misschien heb ik die gewoonte op tafelmanieren gebied wel van haar geërfd. Maar het kan natuurlijk ook te maken hebben met een groter kindertal. Mijn zusje heeft 3 kinderen, en ik 5.

Tafelmanieren en etiquette regels

Het is inmiddels zeven jaar later, en er wonen nog maar 2 kinderen thuis. Mijn argument voor mijn tafelmanieren destijds was dat het erg druk was aan tafel, en dat het daarom handiger en rustiger was als ik iedereen alvast opschepte.

Dat argument geldt nu niet meer.

Maar ik moet bekennen dat ik nog steeds alvast voor iedereen opschep. Mijn gewoonte om iedereen pas te roepen als de borden eten klaar staan en het aanrecht schoon en opgeruimd is, is gebleven. Ik vind het rustiger eten.

Bovendien heb ik dit bedacht: 'In restaurants wordt het eten ook kant en klaar op je bordje gebracht!'

Tafel etiquette: goede tafelmanieren in beeld

Onderstaand filmpje over tafel etiquette is erg leuk. Het is een chique diner waarop je zowel mensen ziet met perfecte tafelmanieren als één meneer die laat zien hoe het nou juist niet moet.

Het filmpje duurt nog niet eens 4 minuten en is zowel leerzaam als amusant.

Regels etiquette tafelmanieren

Wat zijn eigenlijk de officiële regels voor etiquette van tafelmanieren? Zijn die er wel in een land waarin iedereen roept:

'Dat bepaal ik toch zeker zelf wel?!'

Toch zijn er volgens mij wel een aantal algemene etiquette tafelmanieren regels.

14 etiquette regels en tafelmanieren

Zoals:

  1. Niet met volle mond praten.
  2. Netjes rechtop zitten.
  3. Pas beginnen met eten als iedereen wat op zijn of haar bordje heeft.
  4. Tafelmanieren bestek: als je meerdere bestekdelen hebt, altijd van buiten naar binnen werken. Je begint dus met het bestek aan de buitenkant.
  5. Niet schransen.
  6. Niet slurpen. (Dit is overigens cultureel bepaald. In de Koreaanse drama's slurpen ze heel wat af, en dat is daar prima!)
  7. Niet prakken, oftewel de maaltijd fijnstampen en vervolgens door elkaar heen husselen. Dat laatste getuigt van slechte tafelmanieren.
  8. Als je iets nodig hebt van de tafel is het niet de bedoeling dat je lang iemand heen buigt. Vraag hem of haar om het aan te geven.
  9. Niet boeren.
  10. Een eventueel servet leg je op je schoot. Je hangt het dus niet om je nek.
  11. Klaar met eten? Dan leg je je mes en vork naast elkaar op het bord.
  12. Breng je lepel of vork naar je mond en niet je mond naar het bord.
  13. Niet met je handen eten.
  14. Heel hard blazen omdat je zo'n trek hebt en het eten nog te warm is, hoort ook al niet bij goede tafelmanieren.

Een hot item is tegenwoordig of je netjes aan tafel eet, of met het bord op schoot voor de televisie. In verband met tafelmanieren wordt gepleit voor eten aan tafel. Je hebt dan meer aandacht voor je eten, en het is socialer.

Maar dat neemt niet weg dat het soms gewoon heerlijk ontspannend is om met het bord op schoot te eten vind ik. Ik mag dat daarom van mezelf op vrijdagen!

Leestips over tafelmanieren en etiquette regels

Beatrijs Ritsema is expert als het gaat om goede manieren. Bij haar vind je ook meer informatie over goede tafelmanieren.

Daarnaast zijn er nog diverse handige boeken over etiquette en goede manieren.

Moderne etiquette van Beatrijs Ritsema

Screen Shot 2020 10 26 at 09.31.43

Smartphone etiquette regels

Heel actueel is deze: Smartphone etiquette

Screen Shot 2020 10 26 at 09.32.46

Leestip

Wat draag je naar een begrafenis?

Etiquette hand geven

U zeggen

Wanneer sluit je af met liefs?

Wat zijn jullie tafelmanieren?

Vergelijkbare berichten

76 reacties

  1. Wij scheppen graag op, ons eten dan he, aan tafel :-)
    Mijn theorie is degene die bv geen broccoli lust kan dan zelf een extra aardappeltje pakken zonder mij, de kok te vermoeien en irriteren met gezeur over de oneetbaar vieze dingen die ik gekookt heb. Ik vind het namelijk prima en te begrijpen dat je iets niet lust, leg dat dan op de rand van je bord en irriteer mij daar niet mee.(of schep zelf weinig ervan op)

    1. Grappig, bij ons gaat het ook ongeveer zo, je mag zeggen dat je er niet zo van houdt, maar niet dat het eten vies is. 'Je eet ermaar omheen' is het dan...

  2. Geeft inderdaad rust aan de tafel. Toen mijn kinderen klein waren deed ik het ook zo, maar dan wel met de pannen op tafel. Op mijn werk gaat het wel precies zoals jij omschrijft, alle borden opgeschept en dan pas aan tafel, dit dan echt om de broodnodige rust aan tafel...
    Fijne dag vandaag,
    Lieve groet,
    Mirjam

  3. Aardappelen en vlees (of rijst of frietjes...) schep ik altijd zelf op voor iedereen, afhankelijk welke groenten ook, maar eten we koude groenten, worteltjes, tomaat, sla, komkommer ... scheppen ze dat zelf op... Maar ook ik schep voornamelijk alles zelf op voor iedereen.

  4. Hoe je het voor elkaar krijgt om elke dag een nieuw onderwerp te verzinnen vind ik echt knap!

    Hier schept iedereen zelf in de keuken op en wandelt met bord naar de kamer en o erg,we ploffen dan op de bank,wellicht het laatste taboe,je hoort aan tafel te eten he?;)

  5. Tafel dekken, iedereen roepen, pannen op tafel, als iedereen er is bidden en dan opscheppen. Soms door mij soms door iedereen zelf en soms voor elkaar. Regel is dat wat jezelf hebt opgeschept ook echt moet opeten, wat door mij is opgeschept hoeft niet helemaal opgegeten te worden. Soms zeg ik erbij dat ze moeten oppassen niet teveel te pakken omdat er mogelijk wat weinig is voor iedereen samen.

  6. Wij scheppen ook in de keuken op.
    Je hebt er wel een punt mee, dat het voor grotere kinderen beter is zelf op te scheppen. Niet alleen voor de hoeveelheid maar ook sociaal gezien misschien beter, ook wat voor anderen overlaten en anderen wat gunnen.
    Vroeger thuis ging de pan op tafel en schepte mijn vader voor iedereen op. Dat vond ik toen ik wat ouder was echt niet leuk meer.

  7. Iedereen die thuis is laat ik weten dat ik aan het eten ga beginnen, zodat ze aan tafel komen als er geroepen wordt dat het op tafel staat. De bordjes opmaken doe ik alleen als we buiten eten en iedereen op weg naar buiten een bordje meeneemt. Door-de-weeks komen de pannen op tafel, maar schep ik op en ook een bordje voor de laatkomers wordt alvast samengesteld om later op te warmen. Zelf extra opscheppen mag als het bord leeg is, iets minder trek: het bord hoeft niet leeg (maar dat is een zeldzaamheid). Alleen bij bijzondere gelegenheden, als de mooie dienschalen op tafel komen wordt er door iedereen zelf opgeschept. Het is zo gegroeid om het drukke 'verkeer' en jaloerse blikken aan tafel te voorkomen. Het is altijd nog zo gebleven, maar eigenlijk niet meer nodig...

  8. Ik schep meestal in de keuken op voor iedereen, maar laat de spullen staan. Kunnen ze nog een keer opscheppen, want hun eetlust wisselt nogal van groot tot zeer groot.
    Voor mezelf moet ik er dan echt om denken dat ik niet teveel opschep. In vergelijking met de mannen vind ik mijn bord vaak zo leeg;-)
    Wij eten bijna nooit aan de eettafel. Na het eten koken ben ik vaak blij dat ik makkelijk op de bank kan zitten en niet op een hoge stoel hoef want daar heb ik dan moeite mee.

  9. tegenwoordig zijn mijn dochter en ik nog maar met zijn tweetjes en scheppen we in de keuken op . sommige eetgewoontes van andere mensen zijn me altijd bijgebleven ,zo had ik op de lagere school en vriendinnetje waar de kinderen smorgens naast elkaar op de keukentafel gezet werden en dan gaf hun moeder hen om de beurt een hapje uit de pän met havermout, ik heb zon vermoeden dat ik daarom havermout nooit lekker ben gaan vinden hihi

  10. Ik zet de pannen op tafel maar prak het eten voor de kinderen zelf. (5 en 1 jaar) Manlief en ik scheppen voor onszelf op. Ik gebruik wel gewoon de pannen die ook op het vuur staan.
    Bij mijn ouders werd vroeger en nu nog de aardappels en groente in aparte schaaltjes gezet. Dit staat veel gezelliger maar betekent ook meer afwas. Wellicht dat ik daar later wel mee begin als de kinderen wat ouder zijn en mee kunnen helpen met de afwas e.d.
    Ik vind het niet gezellig als alles al in de keuken opgeschept wordt. Ik ben geen gaarkeuken. En op de bank voor de tv eten vind ik ook niet gezellig. Toen ik alleen woonde dekte ik de tafel ook altijd voor mijzelf, eet veel fijner.

  11. Ik eet nooit aan tafel.
    Maar vroeger thuis ging alles volgens een strikt regime.
    We aten precies om half zes en om zes uur stond alles weer netjes schoon in de kast.
    Zelfs toen ik ging werken en de trein (als ie op tijd was) om 3 minuten voor half zes aan kwam, werd er niet van afgeweken.
    Ik moest dus meestal als een gek rennen naar huis om nog snel m'n eten naar binnen te stampen.

  12. Nicole, met je gewoonte bepaal je dus hoeveel iedereen "moet" eten. Hoe weet je eigenlijk hoeveel ze honger hebben ?
    Hoe gaat het dan met bord leeg eten? Moet?
    En wat als iemand een tweede keer wilt ... Of meer aardappel of zoiets wilt?
    Ik ben curieus:-)

  13. Wij hebben met de kinderen altijd aan tafel gegeten en nu we met ons tweeën zijn doen we dat nog steeds. Toen de kinderen klein waren, achepte ik het eten, met een kleine lepel, op hun bord. Ze gaven zelf aan of het genoeg was. Vanaf een jaar of 6 schepten ze zelf het eten op hun bord, kleine porties zodat ze hun bord leeg konden eten en eventueel nog een 2E keer konden nemen. We wachtten wel tot iedereen opgeschept had voor we begonnen met eten.

  14. Tja ik ben van de gedekte tafel, inclusief een karafje water, dekschalen en servetten. Op de bank wordt niet gegeten en er wordt van alles geproefd.

    1. Je maakt er dus echt werk van Riet! Dat vind ik altijd wel heel leuk klinken. Maar ik bedenk dan ook altijd meteen dat ik dan nog méér vieze afwas heb. Dus dan houd ik het toch bij de pannen.

  15. Mijn kinderen hebben op een Montessorischool gezeten, waar zelfstandigheid de rode draad was en is. Het is vanaf de kleuterklas dan ook al de gewoonte geweest dat mijn kinderen zelf opscheppen, en ook mede verantwoordelijk zijn voor het dekken en afruimen van de tafel. Dat had meerdere voordelen: het eten was niet de exclusieve taak van de moeder, ze leerden hoe je een tafel dekt (nee, niet de vork boven het bord, maar er naast), ze kozen zelf wat en hoeveel ze wilden en waren daar dan ook verantwoordelijk voor in plaats dat ik besliste hoeveel ze moesten eten (ik had daar als kind een bloedje hekel aan gehad dat een ander bepaalde dat ik iets moest eten waar ik van kotsen moest) en ze waren ook betrokken bij het opruimen van de boel, waarbij hen meteen even het principe 'we gooien geen eten weg' werd bijgebracht. Natuurlijk lette ik er op wel op dat hun ogen niet groter waren dan hun maag.

    Mijn dochter, die nu wat te zwaar dreigt te worden, heeft nu haar eigen oplossing: een ontbijtbordje voor het warm eten gebruiken. Dat doe ik zelf al jaren. Die dinerborden die nu te koop zijn zijn veel te groot en nodigen uit tot teveel eten.

    1. Ik vind dinerborden juist vaak vrij klein. Bij de Action zie ik soms leuke borden met een bloemetje, en die koop ik niet omdat ze te klein zijn.

      Leuk dat je dit noemt. Het zet me aan het nadenken over de grootte van onze borden!

  16. Gelukkig eten wij nooit samen dan 😂 prakken op z’n tijd vinden wij heerlijk, soms schrp ik vooraf op maar de kinderen mogen ook wel zelf opscheppen. Ze krijgen een klein beetje rn kunnen eventueel bijscheppen. Zijn slechte eters. Ook eten we weleens voor de tv. Doe ik dowieso altijd op de dagen dat ik alleen ben.

  17. Er is een verschil tussen thuis eten en buitenhuis eten in een restaurant of bij vreemden of kennissen of vrienden thuis.
    Thuis schep ik op voor ons beiden. Als ik tegen mijn man zeg ‘schep zelf eens op’, dan vind hij dat vervelend en doet hij het niet.
    Buitenhuis, in een restaurant of bij vrienden,kennissen, enz. houden we de enquête aan.

  18. Je eten opgeschept krijgen is iets voor kleine kinderen maar ik zag het ook moeders doen voor de volwassenen. Het kwam op me over als een plattelandsgewoonte die ik niet gewend was.
    Bij een paar kennissen schepte de gastvrouw het eten op, dat was lang niet altijd een pretje. Bij een van hen heb ik zowat moeten bedelen om halve porties en de gerechten die we niet lekker vonden aten we tegen heug en meug.

  19. Ha Nicole,

    haha... dat filmpje!
    Duidelijk om te zien hoe het niet moet.
    Eniszins overdreven, maar ja... dan weet je ook meteen wat er bedoeldwordt.

    Ik houd van tafelmanieren.
    gelukkig mijn dochter en de kleinkinderen ook.
    Dan hoef ik me nergens aan te ergeren..

    groetjes!

  20. Vooraf voor iedereen opscheppen heeft niks met tafelmanieren an sich te maken. Dat is een gewoonte.
    Hier schept ieder liever voor zichzelf op. Kan je net zo veel of zo weinig nemen als je wil.

  21. Mijn moeder zette nooit de pannen op tafel maar deed het eten in schalen. En jus in een juskom. Iedereen schepte zelf op. Behalve het vlees of de vis, die verdeelde zij over de borden. Anders gingen we kibbelen over wie het grootste stuk nam. Dit is al echt lang geleden maar ook ik zal nooit pannen op tafel zetten. Ik zou nog een regel willen toevoegen aan jouw rijtje : ellebogen van tafel ! Tegenwoordig zijn we met z'n tween , ik schep het eten op de borden.

  22. Goede tafelmanieren vind ik belangrijk en hoort bij een goede opvoeding waar je de rest van je leven alleen maar voordelen van ondervindt.
    Voor het gemak ging mijn moeder en later mijn vrouw met de pan rond om op te scheppen. Op zon- en feestdagen werd in schalen opgediend en mocht iedereen zelf opscheppen.
    Vroegtijdig van de tafel was er niet bij. En wielrennen aan tafel (je hoofd voortdurend naar je vork of lepel brengen in plaats van andersom) was er niet bij.
    Voor en na het eten werd er ook gebeden. Bij mijn ouders gebeurde dat hardop. Met mijn kinderen heb ik hetzelfde gedaan, al werd dit toen ze ouder werden, beperkt tot een gebed in stilte.

  23. Toch een kleine correctie. Als je het bestek op 10 over half vijf legt op je bord ben je nog NIET klaar met eten. Als je klaar bent leg je het bestek, vork en mes, naast elkaar op je bord van rechts naar links. De ober weet dan dat je klaar bent en dat hij af mag ruimen, als de andere gasten aan tafel ook klaar zijn. (Horeca etiquette). Dus niet zoals jij schrijft.

  24. Leuk om te lezen. Bij ons schepte mijn moeder ook altijd op, maar wel pas als we aan tafel zaten. Denk dat 't anders ook koud was geweest voor iedereen op z'n plek zat;).

  25. Tafelmanieren zijn er bij mij en echtgenoot met de paplepel ingegoten. Onze kinderen kregen het op hun beurt mee. Helaas is dat bij de kleinkinderen niet altijd terug te vinden. Ik ben het met Jenna eens wat betreft het bestek open en dicht leggen.

  26. "Zoals netjes met mes en vork eten, niet praten met volle mond en sinds de opkomst van de smartphone: niet eten met een smartphone op tafel!" Hier heb ik niets aan toe te voegen. Ja, een ding: ik schep mijn eigen bord vol want een ander weet niet hoe veel trek ik heb (-:
    Fijne avond!

  27. Hier schept iedereen zelf maar op wat hij wel of niet wil eten. Ik maak me daar niet druk om, na het eten zet iedereen zelf zijn lege bord en bestek in de vaatwasser.

  28. Het eten is bij ons het hoogtepunt van de dag. Wij besteden veel tijd aan zowel boodschappen doen, koken en gezellig samen dineren. Wij zijn fijnproevers en hebben de liefde voor lekker en gezellig samen eten overgebracht op onze kinderen.

    Ik houd van een mooi en sfeervol gedekte tafel. Geen ongezellig plastic tafelzeil, maar een mooi linnen of damasten tafelkleed of placemats.

    Als we speciale gerechten maken die je mooi wil presenteren, dan maken we de borden in de keuken op en serveren het, net zoals in een restaurant, aan tafel. Bij een simpele maaltijd schept ieder zelf op in de keuken of komen de pannen op tafel en schept daar ieder zelf op.

    Wij hanteren strenge tafelmanieren, ook hoe je je bestek vasthoudt. Samen beginnen, samen eindigen. Niet roepen dat je iets niet lust, dat vinden we onbeleefd en niet leuk voor degene die heeft gekookt. Gelukkig lusten wij bijna alles en zo hebben we ook onze kinderen opgevoed, ze lusten bijna alles. Maar ja, we koken dan ook echt lekker hè? Ha ha ha :-)

  29. Toen ik voor het eerst mee at bij mijn vorige partner (we woonde beide nog thuis tijdje terug dit) toen zag ik tot mijn afschuw de helft van je lijstje voorbij komen. Ik heb zowel mijn inmiddelsgelukkigex als de 3 daaronder tafelmanieren geleerd. En dan niet het servet, maar met mond dicht eten en hoe ze hun vork en lepel vast moeten houden. Hun ouders waren geen tokkievolk, ze aten nooit aan tafel.

  30. hier scheppen ze zelf op, blijven aan tafel zitten tot iedereen klaar is of ze vragen of ze van tafel mogen en verder een beetje de standaard manieren zoals hierboven genoemd word. nou komt het niet vaak voor dat wij samen aan tafel zitten want iedereen eet op een ander tijdstip hier

  31. Whoooooooooohahahahahahaha zo grappig dit, als je uit twee culturen komt zelf, ik dus... niet boeren, in China is dat juist een compliment als je het wel doet! Net als slurpen in Korea etc. En niet met je handen eten, zeg dat tegen een Indo.... LOL... whoooooohahahaha en wat moet je met een vork en een mes... lepel is genoeg!

    Plakrijst is niet voor niets plakrijst... pak wat vlees, groente met de rijst, draai een balletje met je handen dus! en dan eten... zo hoort het! :P

    En praten tijdens het eten, ook met legen mond snap ik nooit zo goed... dat kletsen tijdens het eten, dan wordt je eten toch koud! Kortom... sommige dingen snap ik echt niet, dat mensen gaan converseren met een lekker warm bordje eten en dan gaan zitten kletsen tussendoor... ik luister dan wel. ;-)

    X

  32. Wij zitten heel vaak op de bank te eten, terwijl we serie kijken. Als de kleine dadelijk mee gaat eten, gaat dat wel veranderen. En als ik de lepel naar mijn mond breng i.p.v mijn mond naar het bord, knoei ik te snel ben ik bang, haha. Maar verder gewoon alles netjes hoor.

  33. Vroeger thuis stonden de pannen op tafel. Mijn moeder schepte voor iedereen op. Wij hadden ook een groot gezin (6 kinderen, een inwonende neef en inwonende vriendin van broer). Wat een werk moet mijn moeder toch gehad hebben met dat enorme gezin. En iedereen was altijd welkom! Ik eet zelf niet graag met mijn bord op schoot. Gewoon niet handig. Ik schep het eten in de keuken op en zet dan de borden op tafel.

  34. Hier mag iedereen zelf scheppen, al wordt er vaak gevraagd of ik of papa het kan doen. Wij kunnen er makkelijker bij. Als papa niet thuis is, dan eten we vaak op de bank. De kinderen kunnen dus ook echt balen als hij dan onverwacht wel mee eet.

  35. Mijn moeder had een boek over etiketten toen ik nog kind was, ik vond het een geweldig boek. Kende al die manieren uit mijn hoofd. Sowieso ben ik wel ok echt zo opgevoed, goede manieren waren heel belangrijk in het gezin.

  36. Ja etiquette aan tafel vind ik ook erg belangrijk. Wij thuis zitten altijd de pannen op tafel en dan kan je zelf opscheppen. En als je bord leeg is en je hebt nog meer honger, dan kan je ook nog bijscheppen.

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.