U zeggen: Ze zei ‘u’ tegen mij!

u zeggenU zeggen.

Ik heb het van huis uit meegekregen.

U zeggen is tegenwoordig niet meer zo gewoon als vroeger.

Maar het gebeurt nog wel!

U zeggen

Vier maanden na mijn laatste knipbeurt, zat ik gisteren bij de kapper. En ze zei ‘U’ tegen mij!

Het voelde een beetje onwennig, dat ‘u’, maar het beviel me eigenlijk wel! Ik ervaarde het als respectvol, en daarmee aangenaam. Zelf zeg ik ook tegen Jan en alleman ‘U’. Dat vind ik wel zo correct. En als wildvreemde mensen, zoals makelaars, amicaal beginnen te jij-en jouwen, dan moet ik me bedwingen om me niet vertrouwelijk naar ze over te buigen en te zeggen:

‘Zeg maar U hoor!’

Als kind vond ik het altijd erg lastig als ouders van vriendinnetjes er op stonden dat ik ‘je’ zei. Zo ben ik niet opgevoed! En ik verviel dan ook onwillekeurig snel weer in het ‘u’. Maar ik hoor van veel mensen dat ze aangesproken worden met ‘u’ vervelend vinden. Het geeft ze geloof ik een ‘oud’ gevoel.

U zeggen tegen ouders

Vroeger was het gewoon om U te zeggen tegen je ouders. Het was een teken van respect voor de ouders. Maar in de jaren zeventig veranderde dit enorm. Sterker nog, het werd toen in sommige gezinnen zelfs de gewoonte dat kinderen hun ouders bij de voornaam noemden!

U zeggen tegen ouders bij familie Jelies

U zeggen is ook iets wat cultureel bepaald is. In sommige culturen is ‘u’ zeggen gewoner dan in andere. In de Nederlandse cultuur komt u zeggen tegen ouders volgens mij niet meer zoveel voor. Hoewel ik het wel hoorde bij het gezin Jelies in een Huis vol! Daar spreken de kinderen hun ouders met U aan!

Zanger Frans Duijts op Instagram

Zanger Frans Duitjs deelde op Instagram een post waarin te zien was dat zijn dochter u tegen hem zei. Dat leidde tot verschillende reacties. Sommige mensen vonden het heel respectvol, anderen vonden dat u zeggen een afstand creëert.

De Zeg Maar Meneer Jansen Motie in 2011

Het is lang geleden dat er een motie was, met zo’n grappige naam: de ‘zeg-maar-meneer-Jansen-motie’!

U zeggen: Gezag leerkrachten herstellen

De Zeg maar meneer Jansen motie komt van de PVV die hiermee het gezag van leerkrachten in ere wil herstellen. Het moet maar eens afgelopen zijn met dat ‘jij-en en jou-en’. Door ‘u zeggen’ verplicht te stellen, creëer je automatisch een professionele afstand tussen leerling en leerkracht.
‘Je en jou zeggen is zooo jaren zeventig,’ aldus PVV-kamerlid Harm Beertema.

Wij zeiden u

Als kind bezocht ik een christelijke school, waar de klok was blijven steken in de jaren vijftig. De leraar heette meester met een hoofdletter M, en het kwam niet eens bij mij op om ‘je’ te zeggen. Je zei immers ook geen ‘je’ tegen God?!

Ik viel dan ook bijna van mijn stoeltje, toen op de basisschool leraren in kleermakerszit óp de tafel zaten, en inderdaad met ‘je’ en ‘jou’ wensten te worden aangesproken. Jarenlange conditionering maakte mij dit dan ook vrijwel onmogelijk.

Creëert ‘u’ autoriteit?

Hoewel ik de intentie achter de zeg-maar-meneer-Jansen-motie snap, denk ik dat als een leerkracht geen autoriteit uitstraalt, u-zeggen dit niet zal herstellen.

Afgezien hiervan vind ik het uitstekend als leerlingen netjes ‘u’ zeggen en ‘meneer/mevrouw.

Maar ja, ik zeg tegen Jan en alleman u.

Wat vinden Huisvlijt bezoekers van u zeggen?

  • Ik vraag me af hoe men enerzijds wil dat leraren respect verdienen en dat er ‘U’ tegen hen gezegd wordt, terwijl leraren ook vrienden met leerlingen worden op Facebook en Hyves. Wettelijk regelen? Neen. Groet, Hsm.
  • Sodemieter op, zou ik bijna zeggen. Alsof je door taalgebruik kunt veranderen hoe mensen over elkaar denken en met elkaar omgaan. Begin dat maar te leren lang voor kinderen leren praten. Ik word wel beïnvloed in mijn denken over jou door je taalgebruik. Als je je eerste zin had weggelaten had ik de andere zinnen veel serieuzer genomen. Blijf vooral jezelf! De wereld wordt saai als we allemaal hetzelfde denken en praten. Maar je taalgebruik heeft mijns inziens wel degelijk invloed op het omgaan met elkaar. (Mammalien)
  • Zo bijzonder dat ineens de leraren de schuldige zijn aan het gedrag van de kinderen. Doordat je je met je laat aanspreken, geef je blijkbaar een vrijbrief om brutaal te zijn. Bijzonder. Waren er vroeger geen campagnes dat vrouwen in korte rokjes er niet om vroegen??? De hele maatschappij is veranderd, en het is wel heel makkelijk om de problematiek van vandaag de dag op het bord van de leraar te leggen. Maar ach, het is toch al overvol, dus het kan er vast nog wel bij! (Mevrouw Williams)
  • Ik vind het belangrijker dat onze kinderen anderen met respect behandelen dan dat ze perse U zeggen. Volgens mij is het een leuke populariteitsstunt van de PVV, dit hele verhaal. Respect naar hun medemens, daar zouden ze mee bezig moeten zijn! Moet wel zeggen dat mijn kinderen het vanzelfsprekend vinden dat ze U zeggen tegen oudere mensen. Goed voorbeeld. (Trudy)
  • Onze kinderen hoeven niemand met u aan te spreken, dat ligt niet aan mijn opvoeding maar aan de mensen om ons heen. Jaren geleden was er een meisje op TV die aan premier Kok zou uitleggen hoe emailen in zijn werk gaat. Het meisje hield het u zeggen steeds 2 zinnen vol en verviel weer in je en jou.
    Kern van mijn verhaal: ik denk dat kinderen ook de gelegenheid moeten krijgen om het u zeggen te oefenen en toe te passen. Ik vrees weleens dat mijn kinderen van die kinderen die het u zeggen niet meer automatisch kunnen toepassen. Met respect heeft het niet te maken, maar het straalt wel respect uit als je iemand met u benadert, vind ik althans. En de afstand die het schept kan ook gewenst zijn. Ik doe het soms heel bewust. Je kan hardere woorden gebruiken en toch beleefd over blijven komen. (Liesbeth)
  • Rick hoeft tegen ons geen u te zeggen, want in ons dialect bestaat dat niet. Het is allemaal “jie” en “joe” ;-) Ik vind wel dat hij volwassenen die hij niet kent, of niet zo goed kent, met u moet aanspreken. Dat vind ik ook voor de leerkrachten gelden. (Lisette)
  • Ik leer mijn kinderen om U te zeggen tegen ouderen, maar het zijn de leerkrachten zelf die het Jij en Jou goedvinden. Ik denk niet dat je perse meer respect afdwingt door te zeggen dat ze U moeten zeggen, maar het helpt wel. Ik vind niet dat de PVV dit als een verplichting moet maken (doe eens even normaal man…….. Nee dat getuigt echt van respect voor elkaar…) Laat de scholen zelf beslissen wat ze willen. (Claudia B)
  • Het is maar waar je je druk om meent te moeten als politicus :D Maar ik moest 12 jaar geleden ook nog gewoon netjes U zeggen tegen de leraren hoor. En meneer en mevrouw. Waar is het zo misgegaan? Als je als leraar zo popiejopie wil zijn en je lekker tof bij je voornaam & ‘jou’ wil laten noemen moet je ook niet mekkeren als ze proberen een loopje met je te nemen. Veel strengere leraren waren ook de leukste vroeger. (Valhalla)
  • Onze kinderen zeggen je tegen ons, maar we letten wel op de toon waarop. Het is de toon die de muziek maakt wat ons betreft. Af en toe sta ik voor de klas en dan verwacht ik dat de kinderen wel u zeggen. Afgelopen week had een leerling een brutale opmerking en dan ben ik zooo verbaasd. Hoe komen ze erbij om zo tegen een volwassene te praten? Dat merkte de leerling ook wel en hij bond direct in. Het is meer je uitstraling dan de regeltjes opleggen. Ze voelen dat je sommige dingen wel of niet accepteert en nee, ik accepteer brutaal gedrag niet. (Wendy)
  • Ja, dat vind ik. Hier tegen/in het Brabantse laten leerkrachten zich ook nogal eens tutoyeren. Maar, al zegt het niet alles, de u-vorm geeft toch meer respect. (Johanna)
  • Absoluut. Of zoals ze hier zouden zeggen: ‘Ze zijn je vriendje niet!’ Ik vind dat dit niet perse via de overheid geregeld moet worden, want leraren zelf doen ook allemaal heel populair, terwijl ze daarmee hun eigen gezag ondermijnen. En ouders moeten het hun kinderen natuurlijk ook bijbrengen; bij mensen die ouder zijn dan jij/volwassenen zeg je gewoon ‘u’. (Lekker leven met minder)
  • Van iemand met je of jij aanspreken, krijg je niet minder respect. Het is symptoombestrijding. De problemen los je er niet mee op…. Ik zeg alleen u tegen mensen die significant ouder zijn. Zo ben ik dan weer opgevoed. Ik mocht de ‘groepsleiders’ al tutoyeren en leerde toch u te zeggen tegen ouderen. Steeds meer jongeren zeggen ook u tegen mij. Dus volgens mij valt het wel mee wat dat betreft. Dat is niet het probleem. (Zena)

Lees ook mijn post over Grijs haar opleuken!

Vind jij het prettig om met ‘u’ te worden aangesproken? Vind jij dat leerlingen ‘u’ moeten zeggen tegen hun leerkrachten?

Deze post verscheen voor het eerst in 2011 en is geactualiseerd.


Discover more from Huisvlijt

Subscribe to get the latest posts sent to your email.

Similar Posts

38 Comments

  1. Ik ben in Duitsland opgegroeid, daar spreken de kinderen hun familieleden, ouders en grootouders aan met du (jij) . Mijn kinderen zeggen ook jij regen mij, zou heel vreemd aanvoelen als ze u zouden zeggen

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.