Stelen in de supermarkt?
Het was op het nieuws, en ik las het in de krant: stelen in de supermarkt wordt steeds gewoner. Heel concreet:
Het aantal diefstallen in de supermarkt is 60% meer dan in 2022.
En dat komt door de zelfscankassa's.
Als verklaring voor de toename van diefstallen worden de hoge prijzen genoemd, maar ook een 'mentaliteitsprobleem'.
Wordt stelen in de supermarkt oké?
Daarin zit iets vergoelijkends. Mensen kunnen hun boodschappen niet meer betalen door de hoge prijzen. Dus tsja... Dat komt er van. Moet je maar niet van die hoge prijzen hebben.
Maar dit leidt tot bezorgde reacties. Ton van Veen van Jumbo zegt:
'Als je niet uitkijkt, lijkt deze vorm van criminaliteit straks min of meer geaccepteerd te worden.'
En in de column van Özkan Akyol schrijft hij dat de uitvinding van de zelfscan kassa 'gepareerd zal worden door ons gebrek aan moraliteit'.
Al die diefstal moet gecompenseerd worden
Op het journaal werd grimmig uitgelegd dat al die diefstal gecompenseerd moet worden met... hogere prijzen! Of zoals een supermarkt woordvoerder het samenvatte:
'De goeien lijden onder de slechten.'
Diefstal in supermarkt
Hieronder het fragment over de supermarkt diefstallen:
Het Heinz-dilemma
Ik vroeg me af of je op stelen in de supermarkt het zogenoemde Heinz-dilemma kunt toepassen. Het Heinz-dilemma is een moreel vraagstuk:
'Een vrouw was stervende, ze had een speciale soort van kanker. Er was echter één bepaald medicijn dat deze kanker kon genezen, maar dit medicijn was veel te duur. Heinz, de man van de vrouw, was echter de assistent van een apotheker. Hij zat met het morele dilemma om het geneesmiddel al dan niet te stelen.'
De beroemde psycholoog Lawrence Kohlberg gebruikte het Heinz dilemma om onderstaand schema te maken van morele ontwikkeling.
Fases van morele ontwikkeling
Er zijn twee redeneringen waarin Heinz het medicijn NIET steelt, en vier waarin hij het medicijn wel steelt.
- Heinz steelt het medicijn niet omdat hij bang is voor een gevangenisstraf.
- Heinz steelt het medicijn omdat hij zich gelukkiger voelt als hij zijn vrouw kan redden.
- Heinz steelt het medicijn omdat hij zijn vrouw niet wil teleurstellen.
- Heinz steelt het medicijn niet, omdat dat niet mag volgens de wet.
- Heinz steelt het medicijn want iedereen heeft recht op leven ongeacht de wet.
- Heinz steelt het medicijn omdat het leven van een mens redden een veel fundamentelere waarde is dan het eigendomsrecht van een ander.
Het Heinz dilemma en stelen in de supermarkt
Ik was nieuwsgierig en vroeg aan Chat GTP of je het Heinz dilemma kunt toepassen op stelen in de supermarkt. Ik vat het antwoord dat ik kreeg hieronder samen.
Plicht ethiek
Stelen mag niet, want het is oneerlijk en in strijd met eigendomsrechten.
Utilitarisme
Hein kan overwegen of stelen in de supermarkt opweegt tegen het geluk dat zo'n diefstal oplevert voor zijn vrouw. Dit hangt volgens Chat GTP af van de schade aan de supermarkt, de mogelijke straf voor Heinz en andere gevolgen.
Zorgethiek
Bij zorgethiek ligt de aandacht bij het welzijn van Heinz en zijn vrouw. In hoeverre vervult stelen van de supermarkt hun behoeften?
Morele ontwikkeling
Afhankelijk van in welke fase van morele ontwikkeling je zit, heb je verschillende argumenten of stelen van de supermarkt oké is of niet. Een groot verschil met Heinz is echter dat stelen van de supermarkt (waarschijnlijk) niet levensreddend is. (Dit laatste komt van mij, niet van Chat GTP).
Wat kun je doen tegen stelen in de supermarkt?
Supermarkten proberen van alles om stelen van de supermarkt te voorkomen. Zoals steeksproefgewijze controles, camera's en een winkelinrichting waarbij je als klant altijd duidelijk te zien bent. Echter, zoals Öczan Akyol schrijft over de 1% verlies van omzet bij Jumbo door diefstal:
'Je zou dat geld ook kunnen uitgeven aan mensen die daadwerkelijk achter een kassa zitten, zodat er minder wordt gestolen in de winkels.'
Maar is het niet wonderlijk dat al die maatregelen niet nodig zouden zijn als mensen gewoon niet zouden stelen?
Stelen mag niet
Ik ben opgevoed met de boodschap dat je van andermans spullen afblijft en dat stelen niet mag. Niks moeilijks aan. En die simpele boodschap heb ik op mijn beurt aan mijn kinderen meegegeven. Wel of niet stelen in de supermarkt is geen moreel dilemma. Dat doe je gewoon niet. Hoewel het wellicht wel uitmaakt of iemand een brood steelt of een zak chips....?
Het dilemma van Hein vind ik een stuk lastiger!
N.B. Door alle verhalen over stelen in de supermarkt ben ik huiveriger dan ooit om een fout te maken bij het zelfscannen! Straks denken ze nog dat ik ook een winkeldief ben....
Leestip: Zelfscan AH
Wat vind jij van de berichten over de toename van stelen in de supermarkt?
De zelfscan gebruik ik niet omdat je als dief bestempeld wordt als je per ongeluk iets zou vergeten te scannen!
Gewoon naar de kassa dus.
Er was toch eens een bisschop,die zei,dat een brood stelen voor je hongerige kinderen geen zonde was?Ik ken iemand,die soms heel krap zit en dan een banaan uit het kinderbakje eet. (ze kan een kilo van mij krijgen,maar wil dat niet,moeilijk)
Eens iets vergeten te scannen kan natuurlijk altijd wel eens voorkomen, maar bewust iets vergeten past niet in mijn normen. Ik zou me er niet goed bij voelen.
Ik gebruik die zelfscan bijna nooit. Veel te ingewikkeld. En ik vind dat we niet het werk van cassiere moeten wegpoetsen. Mensen horen in een winkel, niet steeds meer apparaten.
'k 'Zelfscan' niet, maar stelen kan niet.
Lie(f)s.
Ik vraag me bij dat soort berichten wel af of het gaat om stelen met opzet of om per ongeluk vergeten bij de zelfscan, maar goed, daar zal vast over nagedacht zijn. Wat mezelf betreft vind ik het echt not done om te stelen en dus ook niet in de supermarkt. Maar ik geef toe dat ik elke controle bij de zelfscan bang ben dat ik per ongeluk wat vergeten ben te scannen. En ja, dan bedoel ik dus echt per ongeluk! Ik herken die angst van je dus helemaal.
Geen zelfscans voor mij want betaal liever aan de kassa want persoonlijk contact vind ik ook belangrijk. Door die zelfscans die nu meer en meer komen of de kassaloze winkels die er ook al ergens zijn geef je iemand die wil stelen wel zo meer kans denk ik. En net wat Naomi al schreef kan je ook iets per ongeluk vergeten of je hebt het product niet goed voor de scanopening gehouden. Hier in winkel staat er wel altijd iemand die op afstand meekijkt. En af en toe is er ook een controle, maar helpt wellicht ook niet altijd. Soms gaat dat ding ook af na zoveel keer gebruik heb ik eens gezien en dan ontvang je ook een controle van je inhoud tas. Dan sta je daar wel voor schut voor al die mensen. Het zal de toekomst worden van dat zelfscannen denk ik maar voor mij hoeft dit niet. Het is een wereld van drukte en haast geworden en ook personeel tekort is veelvuldig aanwezig en zo een scan is dan de oplossing maar zolang de kassa's er nog zijn dan betaal ik daar.
Ik gebruik de zelfscan niet. Ik wil graag iemand bij de kassa voor menselijk contact. En Al helemaal voor ouderen voor wie het bezoek aan de supermarkt een van de weinige sociale contacten is die er nog is overgebleven.
Verder vind ik het belangrijk dat we contant kunnen blijven betalen. Weinig mensen beseffen hoeveel zelfbeschikkingsrecht we kwijtraken als cash wordt afgeschaft.
Als je gecontroleerd wordt bij Jumbo en het was onterecht dan krijg je een stempel op een stempelkaart. Als die vol is krijg je een cadeautje oid. Een van mijn zoons is de laatste weken regelmatig gecontroleerd. En onterecht :-)
Ik steel niet en ik gebruik nooit de zelfscan!
Nooit de behoefte gehad om caissière of dief te worden.
Van andermans spullen blijf je af. Uit protest maak ik geen gebruik van de zelfscan, die gaat namelijk ten koste van banen!!
Ik maak geen gebruik van de zelfscan, ik betaal altijd aan de kassa, wel koop ik waar mogelijk steeds minder in de supermarkt, de opmerking dat prijzen hoger worden en de goeien dan maar met de slechten moeten lijden vind ik nogal kort door de bocht. De klant heeft niet gevraagd om een zelfscan, dat word ons min of meer oplegd door de supermarkten. Ook naar Ikea ga ik niet meer omdat je daar ook alleen maar via zelfscan kunt betalen. Mijn boodschappen koop ik weer zoveel mogelijk bij de groenteboer, vlees rechtstreeks bij een boer, kaas en zuivel bij een boerderijwinkel.
Ik ga als ik weinig boodschappen heb wel naar de zelfscan.
En als ik gecontroleerd moet worden, kom maar, heb niets te verbergen.
Ik kijk altijd wel als ik een boodschap heb gescand of die 'aangeslagen' is.
Het is een lastig verhaal. Naar de omzet afgemeten gaat het om zeer weing. Zelf zou ik een opspitsing willen zien tussen diefstal door eigen personeel en door klanten. Een regiospupermarkt die geen zelfscan heeft geeft toe dat de helft door eigen personeel gebeurt. https://www.foodpersonality.nl/branche-cijfers/branche-cijfers/17713/aart-van-haren-vomar-40-tot-50-winkeldiefstal-door-personeel Dat u overigens al jaren zo.
Zelf vraag ik wel eens bij de zelfscanbewakers of ze vaak mensen pakken die iets niet heben gescanned. Zowel bij de grote AH XL als bij de zeer drukke Jumbo geven ze aan zelden iemand te pakken. Ik denk dat het lekker simpel is om de zelfscan de schuld te geven.
Zelf denk ik dat het ook erg verschilt per winkel.
Controle heeft niets te maken met terecht of onterecht, toch? Ik wordt ook weleens gecontroleerd en heb nog nooit het gevoel gehad: Oh, ze denken dat ik wat gestolen heb. Nee, het is gewoon een steekproef en terecht. Ik heb me er ook nog nooit ongemakkelijk onder gevoeld. Als je zoveel vrijheid krijgt om zelf je boodschappen te scannen, vind ik het logisch dat er nu en dan gecontroleerd wordt. Hooguit vind ik het lastig als ik snel een boodschapje wilde doen en nu een poosje moet wachten op een winkelmedewerker. Maar dat is het risico. 9 van de 10 keer ben ik sneller klaar bij de zelfscan. Ik vind het ideaal, maar kan me wel voorstellen dat het diefstal in de hand kan werken, hoewel je ook bij een gewone kassa prima alvast wat in je tas kunt stoppen voordat je de kassa passeert, lijkt mij. Ik heb er gelukkig geen ervaring mee ;-)
Ja, doe ik ook.
Kopen bij de stadsboerderij, biowinkel, slager, op de markt en bij de boeren zelf.
Het is ook een stuk makkelijker geworden om te stelen door de zelfscan, maar het is niet nieuw dat men steelt uit een winkel.
Maar ik doe er niet aan mee, daarom ook geen problemen met een controle.
Een mens kan zich vergissen, maar niet met een grote hoeveelheid niet betaalde goederen. Hans
Ik denk dat het merendeel niet steelt omdat ze geen geld hebben. Maar gewoon omdat ze vinden dat ze recht op gratis spullen hebben. Rare ontwikkeling vind ik dat.