Mantelzorgwoning en mantelzorg: hoe zit dat?
Hier op het Achterhoekse platteland, is veel zogenoemde ‘dubbele bewoning.’ De straat waar ik woon heeft maar liefst 6 huizen, en die hebben allemaal twee huisnummers. In alle 6 huizen wonen ouders aan de ene kant, en één van hun kinderen met hun gezin aan de andere kant. Een mantelzorgwoning is niet nodig ; ) Dat heeft als voordeel dat het makkelijk is om bij te springen.
Mijn ervaringen met mantelzorg
Ik ben blij te kunnen zeggen dat mijn ouders in lichamelijk goede conditie zijn. Ze zorgen ervoor dat ze veel bewegen, en proberen zo hun steentje bij te dragen aan hun gezondheid. In de wetenschap dat je niet alles kunt voorkomen of controleren. Toen ik als kind opgroeide, was mijn moeder de mantelzorger van haar moeder.
Mantelzorg voor mijn oma
Mijn oma dementeerde namelijk, en moest uiteindelijk worden opgenomen in een verpleeghuis. De periode, met mijn dementerende oma thuis, is zwaar geweest voor mijn moeder. Het is zelfs één van de redenen dat ze liever niet wil dat wij ooit intensief moeten mantelzorgen voor haar.
De twee kanten van mantelzorg
Als ik in mijn omgeving kijk naar mensen die mantelzorg verlenen dan zie ik heel erg de twee kanten van mantelzorg: enerzijds is het mooi dat je iemand kunt helpen, en zorg kunt bieden. Anderzijds is mantelzorgen soms zwaar, ontluisterend, verdrietig en kan het leiden tot gevoelens van burn-out bij de mantelzorger. (Zie ook het overzicht van bloggende mantelzorgers onderaan deze post.)
Mantelzorg van een partner
Wat betreft mijn schoonfamilie: mijn schoonvader heeft jarenlang mijn schoonmoeder thuis verzorgd. Hij is nog steeds verdrietig over haar overlijden, maar ik zie ook dat hij nu weer meer vrijheid heeft. Waar hij voorheen niet eventjes weg kon gaan, kan hij nu rustig de tijd nemen om een boodschap te doen. Elke week bezoekt mijn man mijn schoonvader, en regelt dan dingen die nodig zijn.
Mantelzorgwoning in de tuin?
Schrijfster Heleen van Royen plaatste een mantelzorgwoning voor haar (dementerende) moeder in haar tuin om haar zo goed te kunnen helpen. Uiteindelijk woonde Heleens moeder er maar kort en miste ze haar eigen huis enorm.
Een mantelzorgwoning kan een oplossing zijn om makkelijker mantelzorg te kunnen verlenen. Geen gedoe met reistijden, en je kunt eenvoudig even een kijkje nemen hoe het allemaal gaat. De Consumentenbond beschrijft een mantelzorgwoning als ‘een soort recreatiebungalow in de tuin.’ Er is geen vergunning voor nodig.
Dit staat erover op de site van de Rijksoverheid:
‘U heeft geen omgevingsvergunning (voorheen bouwvergunning) meer nodig voor een mantelzorgwoning op uw eigen terrein. De regels voor de bouw van een mantelzorgwoning zijn eenvoudig. Vergelijkbaar met die van een garage of tuinhuis. Daarvoor is ook geen vergunning nodig. Vraag bij de gemeente na hoe de regels precies zijn.’
Mantelzorgwoning na overlijden
Stopt de mantelzorg, dan moet je de keuken badkamer eruit slopen, las ik op diezelfde website. Op eigenhuis.nl schrijven ze:
‘Is mantelzorg niet meer nodig, dan hoeft de unit niet weggehaald te worden maar mag die niet meer als woning worden gebruikt. Dat betekent dat bijvoorbeeld de keuken en badkamer verwijderd moeten worden.’
Om die reden lijkt een stacaravan als mantelzorgwoning mij een aardig alternatief.
Want zo’n stacaravan kun je daarna makkelijk weer weghalen. Op de site www.stekelbos.nl vind je mooie voorbeelden van zogenoemde mantelzorgchalets. Moet je deze bijvoorbeeld eens zien:
Ik vind het net een pannenkoekenhuis : ) Een speciale vorm van mantelzorgwoning is de zogenoemde kangoeroewoning. Een kangoeroewoning is eigenlijk een soort twee-onder-één kapwoning, met dit verschil dat er een verbindingsdeur is tussen de twee woningen.
Toen wij naar het platteland verhuisden is er een wandje geplaatst voor de deur naar mijn ouders. Ons huis is dus geen kangoeroewoning, maar is dat wel makkelijk te maken. Het wandje is dun, en kan indien nodig makkelijk worden verwijderd.
Mantelzorgwoning in de praktijk: een kijkje!
In onderstaand filmpje zie je hoe de twee broers, Wim en Harry naar een mantelzorgwoning verhuizen. De twee broers hebben maar liefst 77 jaar in hun huidige woning gewoond. Maar nu maken ze plaats voor hun neef en zijn vrouw, en gaan zelf in de tuin in de mantelzorgwoning wonen. Het is een hartverwarmend filmpje om te kijken.
Voor- en nadelen van een mantelzorgwoning
- – Niet iedereen heeft plek voor een mantelzorgwoning in de tuin.
- – Je moet er maar net genoeg geld voor hebben.
- + Het maakt mantelzorgen laagdrempelig.
- + Een mantelzorg is aangepast aan iemand die fysiek/mentaal niet meer optimaal functioneert.
- + Een mantelzorgwoning kán betekenen dat iemand in de eigen vertrouwde omgeving kan blijven wonen. Dat geldt dus voor de twee broers Wim en Harry in bovenstaand filmpje, maar niet voor de moeder van Heleen van Royen.
Handige links voor mantelzorgers
Als je mantelzorg geeft dan kun je daarvoor verschillende verlofregelingen gebruiken. Meer informatie hierover vind je op de site van de Rijksoverheid.
Als mantelzorger is het belangrijk dat je ook goed voor jezelf zorgt, en dat betekent voldoende tijd om bij te komen. Gelukkig zijn er allerlei organisaties die je hierbij gratis kunnen helpen.
Zo kun je bij Humanitas terecht voor een vrijwilliger die zo nu en dan even de zorg van je overneemt. Zo’n vrijwilliger neemt dan een dagdeel de zorg over, en biedt bovendien een luisterend oor voor de mantelzorger. Bij MEE kun je terecht voor allerlei cursussen, gesprekken om je te ondersteunen en lotgenotencontact. En zo zijn er nog veel meer initiatieven om mantelzorgers te helpen.
Bloggers die mantelzorg geven
In Blogland zijn diverse bloggers die mantelzorg geven. Hieronder een aantal van hen:
- Mantelzorger der liefde: Ingrid zorgt voor haar moeder die Alzheimer heeft.
- Mevrouw W. is mantelzorger voor haar ouders.
- Mary Sjabbens zorgde voor haar vader, die inmiddels is overleden.
- Marianne‘s had een mantelzorgwoning: haar moeder (Alzheimer) woonde in een kangoeroewoning.
- Cora Postema: mantelzorger voor haar man.
- Jenny‘s zoon kreeg hersenkanker. Dat maakte Jenny niet alleen zijn moeder maar ook zijn mantelzorger.
Boeken over mantelzorgen
Er zijn veel boeken over mantelzorgen. Zelf las ik ooit Klein geluk voor de mantelzorger. Hieronder een greep uit het aanbod:
Mantelzorg tot slot
Mantelzorg kán heel mooi zijn. Zoals een buurvrouw tegen me zei: ‘Je krijgt er zoveel voor terug.’ Maar het kan ook enorm belastend en droevig zijn, en zorgen voor wrevel binnen het gezin. Een mantelzorgwoning kán mantelzorgen makkelijker maken omdat de reistijden wegvallen, en het makkelijker is om te kijken of alles goed gaat met de hulpbehoevende ouders.
Voor deze post raadpleegde ik onder andere de volgende bronnen: Rijksoverheid, huisindetuin.nl, stekelbos.nl, mantelzorgondersteuning, Humanitas, Consumentenbond, Mee, zorghulpatlas.nl, duo-wonen.nl, opanoma.nl, mens-en-samenleving.infonu.nl en meeplus.nl.
Lees ook mijn posts over Ouder worden en het boek De fontein over de rol van je familie en hun invloed op jouw leven.
Leestip
Wat zijn jouw ervaringen met mantelzorg?
Mantelzorg vind ik prachtig. Voor de ouders lijkt het me ook heel fijn als de kinderen dat voor je doen.
Anderzijds: ik heb zelf een aantal weken mantelzorg verleend en dat was moeilijk te combineren met een fulltime baan, dus ik denk dat mantelzorgers ook heel goed op zichzelf moeten passen! (Het ging in mijn geval om een aantal weken, dus dat was prima, maar dat had ik geen jaren volgehouden.)
Zeker in combinatie met een fulltime baan lijkt me dat heel pittig inderdaad. Als het afzienbaar is ligt dat denk ik anders, zoals je aangeeft.
Ik was mantelzorger voor mijn dementerende vader toen hij nog (alleen) thuis woonde. In die tijd schreef ik daar een blog over. Na vier jaar in een verzorgingshuis te hebben doorgebracht is hij twee jaar geleden overleden.
Dat is niet niks Schrijfsels. Hoe kijk je nu terug op die periode?
Mijn vriend is mijn mantelzorger. Het is echt heel zwaar voor hem. Helaas heeft hij daardoor nu een burnout. En mort ik zijn mantelzorger worden. Iets wat heel pittig is omdat ik zelf nog hulp nodig heb.
Wat een moeilijke situatie voor jullie beiden Laura. Krijgen jullie ook nog hulp?
Zo mooi als je voor een dierbare kan zorgen. Helaas is mijn tuin te klein om een huisje in te plaatsen maar anders zou i het zeker overwegen. Het is toch fijn als je allemaal je eigen plek hebt ;)
Soms gaan de kinderen dus ook in het huis van de hulpbehoevende ouders wonen, en gaan de ouders in hún eigen tuin.
Ik vind het heel mooi om te doen en zeker als je het later voor je ouders kan doen. Al weet ik niet of het voor iedereen is weggelegd.
Ik vind het iets heel moois en heb er diep respect voor.
Ik vond de film van Heleen van Royen ontroerend mooi. Heb echt meer tranen in mijn ogen zitten kijken naar de liefde tussen die twee.
Ik krijg natuurlijk mantelzorg en woon nog thuis. Her kan zeker flink lastig zijn de hele situatie. Vooral als instanties niet meewerken. Je hebt er niet voor gekozen toch?
Ik heb hier zelf (nog) geen ervaring mee, maar ik heb heel veel respect voor mantelzorgers x
Je moet er inderdaad wel de ruimte voor hebben om zo’n eenheid in je tuin te zetten. En het geld natuurlijk, je kunt het ook “de bewoner”laten betalen, zoals Heleen van Rooyen deed om , nadat de film over haar dementerende moeder klaar was tot de ontdekking te komen dat haar moeder meer zorg nodig had dan zij kon geven. De mantelzorgende partner van een dementiepatiënt heeft het echt heel zwaar , moet 24/7 alert zijn en heeft op den duur geen eigen leven meer. Maar alles is beter dan een verzorgingstehuis waar geen van beiden gelukkiger van worden. Het moeilijkst is dat je de partner ziet veranderen in iemand die je niet herkent en meer je kind dan je partner wordt.
Ook de hulp vanuit de zorg is niet toereikend juist door de aard van de ziekte reageert de patiënt vaak negatief op vreemde gezichten wat de taak van de mantelzorger alleen maar zwaarder maakt i.p.v. lichter.
Het lijkt me inderdaad heel moeilijk om je (dementerende) partner langzaam maar zeker te verliezen ook als is de persoon er lichamelijk nog wel. Wat naar de hulp vanuit de zorg vaak niet toereikend is.
Ik had in mijn reactie bewondering voor de dame hierboven willen uitspreken, zonder haar naam te noemen, maar ik zie dat zij al heeft gereageerd.
De mantelzorger draait 24 uur per dag dienst. Kan nooit een dienst overdragen aan een collega om vervolgens elders uit te rusten. Als je de ruimte, de kracht en de liefde hebt om die zorg op te brengen verdient dat alle respect. Zelf vind ik dat instanties er te licht over denken en de regels veel te ingewikkeld maken.
Ik merk zelfs dat het uitmaakt waar je woont. Misschien ben je in de Achterhoek wel beter af dan in de Randstad.
Regels en administratieve rompslomp kunnen inderdaad enorm in de weg zitten soms. Bijzonder idee dat de plek waar je woont ook nog een rol speelt als het gaat om zorg.
Dank voor deze mooie blog!
Onze regring ook je mag een extra huis in de tuin zetten maar na overlijden moet de keuken en badkamer er weer uit. De duurste delen dus. Belachelijk. Als je je ouders maar verzorgt en de staat er maar niks voor betaald. Was dit maar nieuw voor me. Laat de mantelzorg maar ol zijn tandvlees lopen. Er moet veel meer geïnvesteerd worden voor de zorg in Nederland.
Ja, ik vond dat ook absurd van die keuken en badkamer inderdaad…
Vroeger zorgde we altijd voor mijn tante die borstkanker hadden. Maar tegenwoordig zie je steeds meer huizen met extra plek voor mantelzorg
Ook dank voor deze mooie blog vanuit mij! Ik vind mantelzorg prachtig, en alle respect voor de zorgers.
Ik vind het nadelig/ slecht van de overheid dat de inkomens dan bij elkaar worden geteld en het financieels soms erg lastig is. Het zou makkelijker moeten worden.
Ik heb er zelf geen ervaring mee, maar mensen in mijn omgeving wel. Het lijkt mij wel heel heftig, maar toch ook mooi om te doen.
Poeh, respect hoor. Het lijkt me heel zwaar om mantelzorger te zijn.
Ik heb heel veel respect voor de mensen die mantelzorg doen. Zo een kangoeroewoning lijkt me een fijne mogelijkheid.
Lijkt me super zwaar om mantel zorgen te zijn. Ben dan ook blij dat mijn ouders nog redelijk jong en in goede gezondheid zijn.
Poeh. Ik vind dit heel ingewikkeld om te lezen en te kijken. Dat heeft natuurlijk een persoonlijke reden. Mijn moeder heeft járen voor haar ouders gezorgd. Toen haar moeder overleed heeft ze mijn Opa ook nog jaren verzorgd. Elke ochtend naar hem toe, gordijnen open doen. Koken, verzorgen. Dat deed zij samen met haar broers en zusters, maar eerlijk gezegd heb ik gezien dat mama het meest deed. Ik heb jarenlang gedacht dat wij ook voor onze ouders zouden zorgen. Zover heeft het niet mogen komen, nu mama vorig jaar veel te vroeg, onverwachts en binnen korte tijd is overleden.
Ik vind het heel mooi dat mensen niet doen, al denk ik dat het ook heel belangrijk is dat ze zichzelf ook ‘in acht nemen’ en goed voor zichzelf moeten blijven zorgen (wat niet makkelijk is).
Dat mensen ‘HET’ doen moet er natuurlijk staan. Blij dat ik het even nalees…
Wauw, wat deed je moeder dan veel voorhaar vader. Woonde ze dan ook vlakbij? Anders is dat toch bijna niet te doen.
Gelukkig heb ik er niet mee te maken. Het enige wat wij op dit moment als familie hoeven te doen is bij mijn opa even bijspringen als dat nodig is, maar dat is geen mantelzorg.
Wat een goed onderwerp! Nu de zorg soms zo te wensen overlaat kan ik mij voorstellen dat ik mantelzorger zou worden als familie dat nodig heeft. Wel heel zwaar maar iets doen voor een ander ligt in mijn aard.