Zelfzorg voor dummies: een andere kijk op zelfzorg!
Zelfzorg.
Wat is dat eigenlijk?
Volgens Van Dale is zelfzorg:
‘Het zorgen voor zichzelf, m.n. voor eigen welzijn of gezondheid.’
Maar hoe doe je dat precies? En míjn grote vraagstuk: doe je dan niet anderen tekort? Is zelfzorg niet egoïstisch? En hoe makkelijk is mentale hygiëne?
Volgens de voorstanders van zelfzorg niet. Sterker nog, positief beschouwd kun je andere mensen geen groter plezier doen dan met zelfzorg. Want hoe sterker en beter jij in het leven staat, hoe meer je anderen te bieden hebt.
Waarom is zelfzorg belangrijk?
Toen ik nog een jong en bezorgd moedertje was, want zorgeloos zijn zit helaas niet in mijn karakter, kwam ik het verhaal van de zuurstofmaskers al tegen. Dat gaat zo: als je met kleine kinderen in het vliegtuig zit, en er gaat iets mis, geef dan eerst jezelf een zuurstofmasker en pas daarna je kinderen. Want als jij onderuit gaat, kun je immers je kinderen niet meer helpen. Met andere woorden door aan zelfzorg te doen, help je uiteindelijk je kinderen ook.
Zelfzorg kent verschillende vormen.
In 2009 schreef ik onderstaande blogpost over zelfzorg in de vorm van routines. Mijn oudste dochter was toen 14 en mijn jongste zoon 6.
Omdat ik het waard ben – 2009
‘Als je het kunt veroorloven, neem dan vooral een werkster!’ was het motto dat ik van mijn moeder meekreeg. Huishoudelijk werk stond dan ook niet hoog op mijn prioriteitenlijstje. In de prille jaren van ons huwelijk beklaagde Floris zich dan ook regelmatig dat hij aan de keukenvloer vastkleefde, een klacht die ik geïrriteerd weg woof. Ik had wel belangrijker zaken om me druk over te maken.
Maar met de geboorte van de kinderen, die opgroeiden tot kruipende peutertjes die alles in hun mond deden begon ik langzaam maar zeker meer aandacht te besteden aan het huishouden. En toen ze naar school gingen, en we ‘s ochtends om de haverklap met vlekken in de nek naar vermiste schoenen zochten, besloot ik werk te maken van het huishoudelijk werk.
Ik abonneerde me op Flylady, en begon te werken met routines en schema’s. En voor ik ‘s ochtends de kinderen naar school bracht, ruimde ik alle ontbijtspullen af, zodat ik in een rustig en opgeruimd huis thuis zou komen. ‘Because you’re worth it!’ werd mijn nieuwe motto.
Want ik vond dat ik het waard was met zo min mogelijk (huishoudelijke) stress door het leven te gaan, en dat betekende plannen en voorbereiden. Zo werd ik mijn eigen goede fee. Als ik ‘s avonds laat thuiskwam van een zwemles, dan stond in de oven al een zelfgemaakte lasagneschotel op mij te wachten. En de kinderen kwamen kant en klaar aangekleed naar beneden omdat een goede fee hun kleren de avond tevoren al had klaar gelegd.
Zo is zorgen voor het huishouden zorgen voor mezelf geworden.
En dat is de grootste dienst die ik mezelf, en de kinderen, had kunnen bewijzen.
Wat zijn zelfzorg activiteiten: Zelfzorg anno 2020
Anno 2020 gebruik ik nog steeds routines in de vorm van ritme, reinheid en regelmaat als zelfzorg. Als mens ‘doe’ ik het daar goed op. Daarnaast heb ik nog een aantal nieuwe vormen van zelfzorg ontdekt.
- Meditatie! Ook al is het na twee jaar dagelijks mediteren nog steeds amper 1 minuut rustig in mijn hoofd, dankzij de Headspace app houd ik het wel goed vol. Door de duidelijke instructies en het feit dat je kunt kiezen voor maar 10 minuten is mediteren een waardevol deel van mijn dag geworden. Meditatie legt een prettig fundament onder mijn dag. Zelfs al vergeet ik alles meteen weer zo gauw ik naar binnen loop na het mediteren.
- Hardlopen. Nog zoiets waar ik altijd de schurft aan had, net als aan meditatie. Maar dagelijks hardlopen is een vorm van zelfzorg die mij vele voordelen oplevert: ik blijf lichamelijk en mentaal gezonder, ik kan ongestraft ‘s avonds brosreepjes snoepen en de koffie van 10 uur smaakt er extra lekker door.
- Koffietijd. Elke ochtend rond 10 uur leg ik mijn werkzaamheden neer, en drink 30 minuten lang koffie. Elke tien minuten een nieuw kopje koffie met een pepernoot, terwijl ik naar klassieke muziek luister.
- Leesuurtje van 14 tot 15. Lezen is goed voor de geest, en ik streef er daarom naar om elke dag een ‘goed boek’ te lezen. Overdag lees ik boeken die ik ook weer kan gebruiken voor mijn blogs. ‘s Avonds mag ik mij dan vergrijpen aan trashy romance novels. Maar overdag niet. Het kan niet altijd feest zijn!
- Eén keer in de week dansles als zelfzorg. Hoewel ik vaak geen zin heb om te gaan, zie ik ook de wekelijkse danslessen als een goede vorm van zelfzorg. Als mijn man en ik de dansschool binnenlopen, en ik die typische dansschool geur opsnuif, en de muziek begint dan word ik altijd weer blij.
- Leesclubjes. Nog een zesde vorm van zelfzorg zijn de leesclubjes waaraan ik deelneem. Mijn behoefte aan gesprekken die ‘echt ergens over gaan’ kan ik daar vervullen.
- Etherische olie van Chi verdampen met mijn verdamper van de Action.
- Elke dag loop ik minstens 10.000 stappen. Ik gebruik mijn Fitbit activity tracker om mijn stappen bij te houden. Ik vind het ‘s avonds altijd weer een soort cadeautje om het getal 10.000 te zien!
- Naar de kerk op zondag. Dit is een activiteit die niet helemaal coronaproof is. Maar voor aanstaande zondag kon ik mij nog aanmelden. Een bezoek naar de Vrijzinnige Gemeente biedt mij rust, stilte en inspiratie.
- Tot slot beschouw ik een eenvoudig leven ook als zelfzorg. De ruimte om niet mee te doen aan allerlei drukte zoals festivals en pretparken. En dat ik soms niet naar een feestje hoef van mezelf. Ook dat is zelfzorg. Naomi van het blog Hoofdtaal wandelt bijvoorbeeld elke dag in het kader van zelfzorg.
Tot slot
Zelfzorg kan veel meer zijn dan zogenoemde ‘me time’. Het kan ook zijn dat je ‘s avonds voordat je naar bed gaat zorgt dat alles voor de volgende dag klaar ligt. Of jezelf de ruimte gunnen te zijn wie je bent.
Leestip
Eenvoudiger leven met 4 rolmodellen
Hoe denk jij over zelfzorg?
Ook ik ben al jaren lid van Flylady, maar met heel wisselende deelname. Sommige dingen heb ik echt geintegreerd in het leven (delen van de ochtend en avondroutine), maar op de een of andere manier ben ik toch nog veel aan het paniekopruimen. Dan kan ik ineens rondkijken en denken:”waar komt al die zooi nu toch vandaan, we moeten het nu gaan opruimen!” En “we” is eigenlijk altijd ïk”. Daar heeft Flylady nog niet tegen geholpen, om dit stuk gestructureerder te krijgen.
Ik heb er nogal een handje naar om mezelf te vergeten..terwijl zelfzorg zo belangrijk is!
Hallo, ik kom hier via Mama’s Blogs en ik moet zeggen dat ik je manier van schrijven echt ontzettend leuk vind! Vind je het goed als ik je website tussen mijn linkjes plaats zodat ik (en anderen) jouw site makkelijk terug kan vinden?
Groetjes Gonny
Super belangrijk om aan jezelf te denken, zeker in de drukke levens van iedereen.
Eerst dacht ik: Huisvlijt? Wat een saaie naam voor een blog. Toen ik doorlas dacht ik; Wauw! Wat een goede naam eigenlijk…. zo zie je maar een vooroordeel is snel gemaakt…. Ik ben het van harte eens met je laatste bericht, je bent het waard. En als je het op deze manier doet is het ook helemaal niet erg om het huishouden te doen, sterker nog…je kunt er dan best lol in hebben. Succes, ik blijf je volgen. Groetjes,
ik heb andere punten voor mezelf als zelfzorg
maar het is wel interessant
-Een @->- voor jou.
Zelfs nu mijn zoon al lang het huis uit is, heb ik een soort van vaste dagindeling. Dat geeft structuur aan de dag en zorgt ervoor dat ik aan het eind van de dag een lijstje heb afgewerkt. Heel tevreden word je daarvan!
Ja, dat ervaar ik ook zo Judy!
Ha Nicole,
bij mij ging het ongeveer net zo.
De drie R van Dokter Spock kwamen er in toen mijn dochter geboren werd.
En eigenlijk nooit meer echt weggegaan
Ik houd er van…
Dus… zelfzorg is zo gek nog niet!
groetjes van Marlou
Ah, dr. Spock! Toen mijn oudste dochter werd geboren kreeg ik het van mijn moeder. Ik houd van zijn 3 R’s.
Wat jij beschrijft, zijn voor mijn de 13 doelstellingen van een heks. En daar leef ik zoveel mogelijjk naar, met dezelfde activiteiten eventueel. Het gaat er gewoon om dat je zelf heel moet zijn, voordat je er kunt zijn voor anderen. Je moet van jezelf houden om van anderen te kunnen houden. Ware lessen voor iedereen, en het maakt niet uit hoe je het doet. Jij doet dit met vaste tijdstippen, ik doe het als het goed voelt en elke dag weer anders. Opladen, ontladen. Ik haak graag, nu even niet. Ik kijk graag info/docu programma’s maar ook leuke series, die ik leuk vind dan. Haakwerkje erbij, of lekker schrijven. Van alles kan het zijn, tot de kat knuffelen, en lekker fietsen met mooi weer is ook een favoriet. Maar ook toeren en roadtrippen per auto en overal en nergens even stoppen en genieten.
X
Wat interessant Morgaine. Ben jij officieel heks? En zijn dat dan algemene doelstellingen voor heksen?
Delen is hier de kracht, mijn vrouw en ik hebben de meeste werkzaamheden samen eerlijk verdeeld. Ik kook het meeste, zorg meestal ervoor dat in de ochtend alles klaar staat voor het ontbijt, zorg dat het milieupark in de berging op orde blijft en er zijn uiteraard ook dingen die we samen doen, zoals bedden verschonen e.d..
Dat klinkt als een mooie taakverdeling Sjoerd.
Fijn dat je het zo goed geregeld hebt, kan ik nog wel iets van leren. Huishouden is niet mijn sterkste kant.
Ik lees hele herkenbare dingen. Het plannen van het huishouden. Daarbij is het wel een leerproces voor mij dat als het een keer niet lukt dan niet gestresst te raken.
Het is belangrijk om voor jezelf te zorgen, want dan kan je pas voor een ander zorgen. Ik doe dit door elke dag even met een kop thee mijn soap te kijken op tv, even ongestoord, mijn ding doen en daarna ben ik er weer voor iedereen.
Gezellig Lodi. En nu ben ik natuurlijk benieuwd naar je soap! Welke is dat?
Met zelfzorg doe je nooit iemand anders tekort. Zorg je voor jezelf, zorg je automatisch ook voor anderen. Zo werkt het gewoon.
Het idee van zelfzorg vind ik prachtig, maar het woord vind ik vreselijk! Ik denk dat het bij mij een beetje zo werkt als bij jou. Beetje ritme doet het goed bij mij. Ook wat betreft ‘leuke dingen’.
Mijn huishouden was altijd al wel gestructureerd. Ik ben een tikkie neurotisch en dol op vaste schema’s. Toen mijn dochter geboren werd, heb ik – als alleenstaande moeder – wel bewust mama-tijd ingepland. Ik had het druk genoeg met werk, houdhouden, kind en hond dus ik had af en toe rust verdiend, vond ik. Na acht uur ‘s avonds was het mama-tijd. Kon dochterlief niet slapen, dan mocht ze zingen, een boekje lezen of wat dan ook. Maar ze moest wél in bed blijven (tenzij er iets ergs was natuurlijk).
Dat kan ik me helemaal voorstellen Nicky! Wat goed dat je die tijd voor jezelf bewaakte, want dat is echt wel heel belangrijk denk ik.
Voor mij is zelfzorg voelen waar je behoefte aan hebt. En dan daarnaartoe handelen. Dat kan inderdaad ‘behoefte aan een opgeruimd huis zijn’, maar dat kan evengoed ‘twee uur niks doen’ zijn.
Zelfzorg is heel persoonlijk, hardlopen vind ik dus nog steeds niks en voor mij dus geen zelfzorg. Ik ga liever een uurtje op de hometrainer zitten.
Het is inderdaad voor iedereen weer anders. Wat doe je op die hometrainer? Is dat dan fietsen?
Ik zou het meer moeten doen, want ben mezelf altijd aan het voorbij rennen.
Ik drink alleen ‘s morgens rustig een kop koffie. De rest van de dag ben ik best wel gehaast. Zou iets meer de tijd moeten nemen .
Kan je hier helemaal in volgen. Als je niet voor jezelf zorgt dan kan je al helemaal niet voor je gezin zorgen.
Ik werk zelf ook met een planner en dat werkt voor mij echt fantastisch. In het weekend zet ik mij rustig neer met de planner en schrijf op wat ik de komende week allemaal wil doen. Zo ga ik ook 3x per week gaan lopen en dan probeer ik dat alvast in te plannen. Ik merk dat die richtlijnen mij meer structuur en voldoening geven. Het huishouden is een oneindig werkje waar ik me soms eens kan in verliezen om dan ‘s avonds toch het gevoel te hebben alsof ik niets heb gedaan.
Heel herkenbaar inderdaad. Het huishouden is eigenlijk nooit echt klaar, dus als je daar zelf geen structuur in aanbrengt ben je echt nooit klaar.
Mooi om te lezen dat je zo bewust bezig bent met zelfzorg. Knap overigens dat je elke dag hardloopt en mediteert. Op mijn werk is zelfzorg nog best een dingetje omdat ik altijd tijd te kort kom, maar ik probeer de laatste tijd toch bewust wat rustiger aan te doen en af en toe een momentje pauze te nemen. Thuis lukt het me wel goed om voor mezelf te zorgen. Ontspannen met een goed boek, sporten, even lekker niks. Heerlijk.
Voor mij is zelfzorg lekker muziek luisteren (bij voorkeur een lp), gezichtsmasker op, boek lezen. Maar ook tijd nemen om mijn make up aan te brengen
Ik zie dat mijn moeder ook bijna nooit een me time pakt. Dat zouden veel vrouwen juist wel moeten doen.
In mijn eerste jaar verpleegkunde, kregen we de opdracht boven ons bed te hangen “Een goede verpleegkundige, draagt eerst zorg voor zichzelf”.
Want ja, als je niet goed voor jezelf zorgt, kan je ook niet goed voor een ander zorgen…
Wat bijzonder dat je dat boven je bed moest hangen!
Ik vind het heerlijk om onder de warme douche te staan met allerlei foams, lekker op de bank met een dekentje filmpje aan en wat lekkers erbij kan ik ook intens van genieten.
Zelfzorg heb ik echt moeten leren. Ik ben opgevoed met jezelf wegcijferen voor anderen en dat is best lastig om dat van je af te schudden. Ik leer mijn kinderen dat ze goed voor zichzelf moeten zorgen voordat ze goed voor anderen kunnen zorgen.
Vroeger begreep ik dat nooit, dat je als ouders zijnde eerst zelf zuurstof pakt ipv het aan je kinderen te geven. Nu begrijp ik dat wel inmiddels
Wat een goeie punten heb je allemaal. Die van mij zijn echt even me-time voor een filmpje of serie. Even lekker doorslapen in het weekend, en een schoon huis.
Goed voor zichzelf zorgen is eigenlijk nooit egoïstisch volgens mij. Je kunt pas voor een ander zorgen wanneer het met jou goed gaat inderdaad.
Thank you so much for sharing your personal story. I love this list of things you plan to do for self caring. I can only agree that taking time to read a good book is such a pleasure!
voor mij is me-time heerlijk languit in bad met een gezichts en haarmasker.
Oliën, badje nemen en een warme douche zijn echt mijn momenten.
Goed geschreven artikel Nicole! Lezen, wandelen en ademhalingsoefeningen komen in mijn top 3 van zorgen voor mezelf. Goed dat je erbij zegt dat dingen klaarleggen ook kan helpen. Dat doe ik geregeld als ik de dag erna moet werken.
Slim Mitchel! Ben je inmiddels goed gewend aan het op jezelf wonen?
Heel belangrijk, maar sinds ik kinderen heb sla ik mezelf ff over. Geeft niet, komt nog wel :)