Julie McFadden is een ‘hospice nurse.’  In het Nederlands heet dat een palliatieve zorg verpleegkundige. Het betekent dat ze ongeneeslijk zieke mensen bijstaat in de laatste fase van hun leven. Julie begon haar ervaringen te delen op TikTok en werd daar een grote hit.

Ik ontdekte haar dankzij het algoritme van Instagram, en vind haar informatie en filmpjes geweldig. Dus toen ik hoorde dat ze een boek, Nothing to fear, had geschreven, wilde ik dat graag lezen. Inmiddels heb ik het uit, en hieronder vind je mijn recensie.

Nothing to fear: Demystifying Death to Live More Fully

De titel zegt het al: Er is niets om bang voor te zijn als het gaat om de dood, volgens verpleegkundige Julie McFadden. De ondertitel luidt: Demystifying Death to Live More Fully. En dat is meteen de belangrijkste boodschap van Julie:

Sterven is een heel natuurlijk proces, en je lichaam weet hoe dat moet.

Ooit waren we veel vertrouwder met het stervensproces en de dood. Maar het is veel minder zichtbaar geworden in ons dagelijks leven. Daardoor weten we veel minder wat we ervan kunnen verwachten en wat normaal is. Daardoor schrikken we van wat we zien als iemand sterft en worden bang.

Als iemand gaat sterven: Sterven en dood voor beginners

Met haar filmpjes en nu met haar boek wil Julie de angst voor sterven en de dood wegnemen door ons te leren wat er zoal komt kijken bij een sterfproces. Ik zou bijna zeggen dat haar boek een soort beginnerscursus is voor Sterven voor Beginners! Tijdens het lezen dacht ik herhaaldelijk:

‘Ik wou dat ik dit had geweten toen mijn vader stierf!’

Julie’s boek Nothing to Fear doet me een beetje denken aan een zwangerschapscursus. Want is het niet wonderlijk? Als we zwanger zijn en nieuw leven op de wereld zetten, dan bereiden we ons daarop voor. Dus waarom doen we niet hetzelfde als het gaat om sterven?

15 Eye-Openers uit Nothing to fear

Het hele boek is interessant, maar hieronder vind je 15 punten die ik echt heb gebookmarkt:

1. Op de intensive care draait het er allemaal om om de patiënt in leven te houden. Maar sommige mensen op de intensive care zullen sterven hoeveel behandelingen ze ook krijgen.
2. Hospice helpt ongeneeslijke zieke mensen beter te leven.
3. De dood is niet het ergste dat je kan gebeuren. Dat is onnodig lijden.
4. Julie vergelijkt de dood met de oceaan. Als de stroming van de oceaan je ongewenst meetrekt, ga je dan schreeuwen en je verzetten? Of maak  je een bootje en ga je op je eigen voorwaarden?
5. Mensen die het feit dat ze gaan sterven onder ogen kunnen zien, voelen vaak meer vrijheid en levenslust.
6. Als je de dood begint te begrijpen en te kennen kun je niet alleen beter sterven, maar ook beter leven.
7. Het is Julie’s ervaring doorgaan met behandelen ondanks een terminale diagnose leidt tot lijden en niet tot een prettig langer leven.
8. Julie geeft drie aandachtspunten voor de omgeving: is je dierbare schoon, veilig en comfortabel? Deze drie criteria kan de omgeving gebruiken om te bepalen of het goed gaat met hun dierbare of dat ze iets moeten doen.
9. De ongeneeslijke ziekte doet pijn, maar doodgaan hoeft geen pijn te doen.
10. Onze lichamen zijn erop gebouwd om te sterven. Hoe minder je je bemoeit met het natuurlijk stervensproces hoe vrediger het overlijden zal zijn. Als concreet voorbeeld geeft Jullie: mensen die sterven moeten uitgedroogd zijn. Ga ze dus niet dwingen om te drinken, want dan vergroot je vaak het lijden. Het stervende lichaam kan dat vocht namelijk niet meer goed verwerken, waardoor het tot allerlei problemen leidt.
11. In films zeggen stervende mensen vaak nog een paar mooie dingen. Maar in de praktijk praten de meeste stervende mensen niet meer.
12. De zogenoemde doodsrochel is geen teken dat je dierbare pijn heeft of lijdt! (een eye-opener, want dat wist ik niet)
13. Een open hangende mond, en ogen die nietsziend in de verte lijken te staren zijn normaal. Dit betekent simpelweg dat het lichaam ontspannen is!
14. Als iemand is overleden hoef je niets te doen. Neem de tijd.
15. Er zijn bijzondere ‘deathbed phenomena’. Zoals dat je stervende dierbare mensen lijkt te zien. Dat is heel normaal.

Mijn conclusie over Nothing to Fear

Ik vind dit boek over sterven en de dood een echte aanrader en hoop dat het snel in het Nederlands vertaald wordt, want ik denk dat dit boek heel veel mensen zou kunnen helpen. Het boek is een fijne combinatie van algemene informatie over het stervensproces en de persoonlijke ervaringen van Julie McFadden met stervende mensen.

Veel van de verhalen in het boek herkende ik trouwens van haar filmpjes. Dus als je niet van lezen houdt, kom je ook een heel eind door haar filmpjes te bekijken. Hieronder een voorbeeld van een filmpje van Julie McFadden. Hierin legt ze uit hoe de fase van ‘actief sterven’ eruit kan zien.

Nothing to Fear lezen

Nothing to Fear is te koop bij onder andere bol.com en Amazon.

Stervensbegeleiding: Dit moet je weten

Julie’s stelling dat iemand laten drinken en vocht toedienen op een sterfbed het lijden juist kan vergroten was ‘mind blowing’ voor mij. Want tegenwoordig hoor je steeds: ‘Je moet genoeg drinken, oftewel elke dag anderhalve liter.’ En dan ineens moet dat dus juist niet meer.

Wat zijn jouw ervaringen met sterven en de dood?