Geen kinderwens – Nooit Nooit Nooit van Linn Strömsberg

Het boek Nooit Nooit Nooit van Linn Strömsberg is een ‘hedendaagse roman’ over een jonge vrouw die haar hele leven heeft geweten: ik wil geen kinderen. De naam van deze jonge vrouw zonder kinderwens leer je als lezer nooit kennen.

Maar haar wel.

Geen kinderwens – Nooit Nooit Nooit van Linn Strömsberg

Acht jaar is de jonge vrouw al samen met haar vriend Philip. Hij weet dat zij geen kinderen wil. Maar als op een dag haar beste vriendin Anniken zwanger wordt, roept dat bij Philip allerlei gevoelens op. Hij realiseert zich dat híj wel degelijk een kinderwens heeft. Hierdoor besluit hij uiteindelijk om bij de jonge vrouw weg te gaan. Met veel pijn en verdriet in zijn hart.

Ik wil geen kinderen

Nooit Nooit Nooit is geschreven in de ik-vorm. Zo leren we de jonge vrouw goed kennen. Ze deelt haar kindertijd, haar leven en haar gedachten en gevoelens. Wat me vooral opviel aan haar verhaal is dat ze altijd heeft geweten dat ze geen kinderen wilde, maar daar tegelijkertijd een beetje afwachtend tegenover staat. In zekere zin lijkt ze — misschien zelfs onbewust — te wachten op het moment waarop ze alsnog een kinderwens zal voelen. Maar dat moment blijft uit. Maar dat moment komt nooit. Telkens weer wordt duidelijk dat ze gewoon echt geen kinderen wil.

Ze herinnert zich een oudere vrouw die een paar keer per week een fietsmand vol boeken leende in de bibliotheek. Misschien was die vrouw wel moeder en oma, en las ze de hele zomer boeken in combinatie met haar gezin. En dan:

‘Ik wil niet zeggen dat je tussen een gezin en een fietsmand vol boeken moet kiezen, maar ik wil alleen die fietsmand.’

Geen kinderen willen is best lastig

Want vanuit haar omgeving krijgt ze voortdurend de boodschap dat ze kinderen moet krijgen. Dat een leven zonder kinderen minder waard is. Egoïstisch zelfs. Een leven waarin je misloopt wat het leven écht betekenis geeft. In eerste instantie heeft de jonge vrouw nog veel leeftijdsgenoten die ook geen kinderen willen, maar dat worden er steeds minder.

Steeds meer vrienden krijgen toch kinderen

Eén voor één stappen haar vrienden alsnog het ‘kamp’ van het ouderschap binnen. Het kamp van moeders die roepen dat hun leven nu veel mooier is, en dat kinderen een verrijking zijn. Ik voelde erg mee met de jonge vrouw. Het leek me heel eenzaam voor haar.

Vooral omdat de mensen die het eerst met haar eens waren, haar nu proberen te overtuigen dat kinderen krijgen ‘the way to go’ is. Ze zijn dus niet eens neutraal! Zelfs haar beste vriendin Anniken, die ook geen kinderen wilde, sluit zich aan bij de consensus dat je kinderen moet krijgen. Dat leidt tot de intrigerende vraag:

‘Ben je eigenlijk gelukkig als iedereen om je heen denkt dat je ongelukkig bent?’

Veel mensen vinden immers dat een leven zonder kinderen een leeg leven is. Dat je zielig bent als je geen kinderen hebt. Maar de jonge vrouw bedenkt dat ze liever alleen sterft — en pas weken later wordt gevonden met een aangevreten gezicht door haar kat — dan dat ze zich laat dwingen tot het stichten van een gezin.

Waarom wil ze geen kinderen?

Waarom wil deze jonge vrouw geen kinderen? Ik was daar als lezer best benieuwd naar. Als ik het goed begrijp is dat ongeveer zo:

• Ze voelt geen verlangen naar kinderen.
• Haar huidige leven bevalt haar.
• Ze is bang zichzelf te verliezen.
• Ze heeft altijd sterk behoefte gehad aan alleen-zijn, en vermoedt terecht: ‘Als je moeder bent, ben je nooit meer alleen.’

Is liefde dan niet genoeg?

De jonge vrouw dacht altijd dat liefde alles overwint. Maar in de praktijk loopt haar relatie dus stuk op haar gebrek aan kinderwens. Ze overdenkt:

‘Als ik van hem houd, waarom kan ik hem dan niet gewoon geven wat hij wil? En als hij van mij houdt, waarom kan hij mij dan niet gewoon geven wat ik wil? Geen van ons heeft antwoord op die vragen.’

Ik vond dit een hele mooie overdenking. Hij weerspiegelt hoe diep een (gebrek aan) kinderwens kan zitten — en dat een compromis over kinderen krijgen eigenlijk onmogelijk is. Het is alles of niets.

Vragen naar een kinderwens

Vriendin Margrethe vindt dat het eigenlijk ‘verschrikkelijk’ is dat mensen zich aanmatigen om naar je kinderwens te vragen. Zelfs bij een eerste ontmoeting. Een mogelijk antwoord vindt zij daarom:

‘Wanneer heb jij voor het laatst een uitstrijkje laten doen?’

Deze vraagt is van eenzelfde intimiteit, maar die stel je niet!

Over moederschap

Als ouder heb je alles voor je kinderen over. De jonge vrouw bedenkt over haar moeder:

‘Ik heb aan jou alles te danken, maar ik ben je ook niets verschuldigd. Ik heb er niet om gevraagd om hier te zijn, maar ik ben blij dat ik er mag zijn. Alles wat ik doe, moet ik voor mezelf doen. Net als dat jij alle offers die je bent en hebt gebracht bracht vanuit wat jij dacht dat het beste voor iemand was – het was niet per se iets waar iemand om vroeg.’

Kinderen aesthetic – Mooi beeld van een kind

Linn schetst her en der hele mooie beelden van het leven van en met een kind. Zoals deze scène als de jonge vrouw op bezoek is bij vrienden met een dochtertje:

‘Mama, nu kook ik,’ zegt ze roerend in een niet-bestaande pan.
‘Wat maak je?’ vraagt Charlotte.
‘Tomatensoep. Wil je ploeven?’ vraagt ze en ze loopt waggelend op Charlotte af. Ze steekt haar hand uit die een pollepel voorstelt en Charlotte zegt: Mmmmm, er moet alleen nog wat zout bij.’
‘Zout!’ zegt Anna en ze rent naar haar fornuis, strooit zout in de soep, proeft en smakt.
‘Misschien wordt ze later kok,’ zeg ik.
‘Anna, word je later kok?’ vraagt Zahid, haar vader.
‘Ik ben al kok,’ antwoordt Anna, en wij knikken; ja, dat is zo.

Ik vond dit zowel roerend als mooi. Vooral het vertrouwen van een kind in zichzelf.

Plot twist aan het eind

Nooit Nooit Nooit is een roman, maar niet echt een verhaal. Het is meer een schets van een periode in het leven van een jonge vrouw zonder kinderwens. Toch zat er aan het eind een plottwist in die mij verraste!

Mijn conclusie over Nooit Nooit Nooit

Nooit Nooit Nooit is heel sfeervol en mooi geschreven. Linn Strömsberg weet heel goed met woorden beelden en sfeer te schetsen: ze laat zien, zonder te vertellen. Dat doet ze echt heel goed. Door de regels heen lees je het verhaal.

Als moeder van vijf kinderen vond ik het een heel mooi boek, en ik denk dat het ook een heel fijn boek is voor mensen die geen kinderwens hebben. Ik stel me zo voor dat ze veel herkenning en erkenning zullen vinden in dit boek.

Ik vind dit boek echt een aanrader.

Nooit Nooit Nooit van Linn Strömsberg lezen

Je vindt Nooit Nooit Nooit van Strömsberg bij je lokale boekhandel en natuurlijk bij bol.com.

Wat vind jij van het vraagstuk wel of geen kinderen krijgen?