De dood: 15 dooddoeners en mijn vader
Volgens Sire praten we in Nederland te weinig over de dood.
Dat zou blijken uit een onderzoek dat ze hebben gedaan onder 540 Nederlanders.
N.B. Met Sire bedoel ik overigens de Stichting Ideële Reclame*, en niet koning Willem-Alexander ; )
Deze sire bedoel ik niet!
Ik was eerst niet bepaald onder de indruk van aantal van 540, maar het schijnt een representatieve steekproef te zijn. Oftewel die 540 Nederlanders geven een goed beeld hoe we in heel Nederland praten over de dood.
We praten te weinig over de dood
Hieronder de belangrijkste resultaten uit het Sire onderzoek:
- Meer dan de helft van de Nederlanders had op een betere manier afscheid willen nemen van iemand die is overleden
- 64 procent van de Nederlanders kapt een gesprek over de dood af met dooddoeners
- Slechts een kwart van de ondervraagden vindt dat ze voldoende praten over hun gevoelens
- 70 procent van de deelnemers hebben geen wensen voor de uitvaart of een testament vastgelegd.
- Eén op de drie Nederlanders vindt het moeilijk vindt zijn of haar eigen dood bespreekbaar te maken.
- Eenderde is bang voor de eigen dood.
- 1 op de 4 durft zelf een gesprek te beginnen over de dood.
Hoe zit het dan met Over mijn lijk en Jan Rot?
Ondanks deze cijfers ben ik toch een beetje verbaasd. Ik dacht dat er anno 2022 wel degelijk veel meer over de dood wordt gesproken. Al was het maar in programma's als Over mijn lijk. Of de column van Jan Rot die wekelijks schrijft over zijn ziekteproces, en die weet dat hij hieraan zal overlijden. Of het boek Lezen met ALS.
Renate Dorrestein over de dood: het mag wel meer binnenskamers
Schrijfster Renate Dorrestein wist dat ze zou sterven aan slokdarmkanker, maar koos ervoor om daar niet over te schrijven of mee in de publiciteit te treden. Ze verwees naar filosoof René Gude (1975 - 2015) en het boek Sterven is doodeenvoudig. Iedereen kan het. Renate zei over hem in een interview in Trouw:
'Dat leek me een geweldige gast, maar ik vind het openbare sterfbed, zoals hij dat uitdroeg, een akelige trend. Van mij mag de dood wel weer wat meer binnenskamers en intiemer zijn. Het is iets wat we delen met de mensen van wie we houden, met wie we ons echt hebben te verstaan.'
Over de campagne De Dood van Sire
Toch moet ik zeggen dat ik de campagne van Sire 'leuk' gedaan vindt, ook al is 'leuk' een beetje een apart woord om in deze context te gebruiken. Op de hoofdpagina staat een grafsteen met de tekst: en een knopje 'Start'.
Als je daarop klikt krijg je vervolgens grafstenen met daarop bekende dooddoeners over de dood.
15 dooddoeners over de dood
- Kunnen we het over iets gezelligers hebben?
- Gecondoleerd en tot maandag.
- Ach je bent jong, je bent zo weer zwanger.
- Misschien moet je gewoon weer gaan daten.
- Naar zeg veel sterkte d'r mee
- Ach op zoek wel een mooie leeftijd.
- Ach jij gaat nog lang niet dood.
- Laten we morgen gewoon naar de dierenwinkel gaan.
- Het heeft zo moeten zijn.
- Daar is nog tijd genoeg voor.
- Het leven gaat verder.
- Ach joh, jij ben bent zo weer de oude.
- Misschien ook wel fijn om er even niet mee bezig te zijn.
- Gelukkig was het geen directe familie.
- Ik weet precies hoe je je voelt.
Onder elke dooddoener staat een link 'Praat erover'. Als je daarop klikt gaan ze dieper in op de dooddoener. Handig en informatief!Op de site van het Landelijk Expertisecentrum Sterven vind je vervolgens praktische tips over hoe het dan wel moet.
Praten over de dood met mijn vader
In april 2021 is mijn vader overleden. We wisten al zeven jaar dat hij kanker had. Ik ben heel blij dat we het samen over de dood hebben gehad, en hoe hij dat zag. Ik koester het feit dat ik geen gevoelens van spijt heb, of gedachten als: 'Had ik maar...'
Wat dat betreft hebben we 'geboft'.
We werden niet overvallen door de dood, maar konden ons enigszins geestelijk voorbereiden. Als de dood onverwachts komt, lijkt me dat een stuk moeilijker...
Zie ook het boek Je kunt het maar een keer doen.
Leestips
- Vandaag wil ik gewoon mijn vader terug
- Is mijn vader nu alleen nog maar een foto?
- Rouwproces
- Zelf aangifte van overlijden doen
- Dromen over iemand die dood is: vannacht sprak ik mijn vader!
- Bang om iets stoms te zeggen
Sire filmpjes over de dood: mijn 'favoriet'
Er zijn diverse filmpjes voor deze campagne. Hieronder het filmpje dat ik het meest herkenbaar vind, en dat me het meest raakt. Zowel het verdriet, als het ongemak en de goede bedoelingen van de omstanders....
Hoe denk jij over de dood? Vind je dat we er genoeg over praten?
*Sire is een onafhankelijke stichting, die belangeloos reclame maakt voor acties voor het algemeen belang van Nederlanders. Ze deden bijvoorbeeld ook de campagne Je bent een rund als je met vuurwerk stunt.
Niet makkelijk, praten over de dood. Ik heb ook wel eens iets stoms gezegd tegen iemand die een miskraam had gehad. Goed om hierover na te denken.
Iemand zei tegen mij dat de uitgezaaide kanker vast wel te verhelpen was met een paracetamol. Dat was ook niet handig, maar ik probeer dan altijd naar de intentie achter 'iets stoms' te kijken. En die is doorgaans goedbedoeld...
"Alles heeft een reden" vind ik ook een verschrikkelijke opmerking. En "koester de herinneringen" ook. Die laatste is zeker wel goed bedoeld, maar voor mezelf vind ik het een rotopmerking. Natuurlijk koester ik de herinneringen, maar wat hadden we graag nog nieuwe herinneringen gemaakt.
Vaak weten mensen niet wat ze moeten zeggen en dat kun je ze niet kwalijk nemen. Als iemand je totaal negeert en doet of hij/zij je niet ziet, vind ik eigenlijk nog een graadje erger.
Het blijft lastig inderdaad... Soms mijden mensen iemand juist omdat ze bang zijn om iets stoms te zeggen. Dat is ook niet handig.
Die dooddoeners zal iedereen denk ik wel herkennen. Minstens een paar dan toch;). Ik vind praten over de dood ook niet eenvoudig, maar vermijd het onderwerp niet. Ik respecteer het overigens wél als een ander het onderwerp wel wil vermijden.
Ha Nicole,
de dood...
Ik praat er niet vaak over.
Maar ik vermijd het onderwerp niet.
Ben gewoon meer met het leven bezig.
1n 1997 toen er 5! familieleden en vrienden overleden waren en eind december ook nog de katten... ja... toen had ik het niet meer.
Dat snap je zeker wel.
maar nu gelukkig: leven!
groetjes, Marlou
Ik denk dat we er hier heel open in zijn. We hebben ook testamentair vast gelegd hoe we alles geregeld willen hebben. De kinderen weten dat ook,
Wat ook weinig besproken wordt,is palliatieve sedatie of euthanasie. Mijn moeder en ik hadden daar n.a.v familiegebeurtenissen over gepraat. Toen ze zelf in coma raakte,wist ik haar mening en heb ik kunnen voorkomen dat er nog lang medicatie gegeven werd.
Wat fijn Izerina dat je wist hoe je moeder daarover dacht, en dat je daardoor voor haar kon handelen!
De dood is geen onderdeel meer van ons dagelijks leven. Als we er toch mee geconfronteerd worden kijken we vlug de andere kant op.
In huize Ferrara rust op dat onderwerp geen taboe. Te vaak geconfronteerd geweest om daarover te zwijgen.
Doordat ik al diverse mensen in mijn omgeving ben verloren (verwacht of onverwacht) ben ik er heel open over tegen de mensen om mij heen. De dood hoort bij het leven. Waarom zou je daar niet over praten?
Soms zeg ik maar eerlijk dat ik niet weet wat ik niet weet wat ik moet zeggen. Ik neem wel meestal de moeite omheen kaartje te sturen, ik weet zelf hoe ik dat waardeerde toen mijn ouders overleden (moeder 2008, was 74, vader 2016,was 82). Ik had geen goede band met ze maar je bent toch je ouders kwijt.
Ik waardeerde alle kaartjes en brieven heel erg.
Dat herken ik heel erg Pakketje. Het doet goed als mensen laten merken dat ze met je meeleven in de vorm van een kaartje.