Toen we van de stad naar het platteland verhuisden, werd de zolderverdieping van ons nieuwe huis omgebouwd tot maar liefst drie slaapkamers.

Wat ooit een stoffige zolder was, die je alleen met zo'n enge vlizo trap kon bereiken, is nu een volwaardige verdieping geworden.

Dus als je huis te klein voelt, kan de zolder een kans zijn om ruimer te gaan wonen. Zonder te verhuizen! Omdat een zolder meestal schuine daken heeft, wordt die vaak niet als volwaardige leefruimte gezien. Toch zijn er veel mogelijkheden om je zolder om te toveren tot een mooie slaapkamer of lichte werkplek.

Je moet alleen wel rekening houden met een aantal dingen. Hieronder zet ik ze voor je op een rijtje.

1. Vergunning

Bedenk goed wat je wilt doen met je zolder. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om de leefruimte uit te breiden door een dakkapel of nokverhoging te plaatsen. (Bij een nokverhoging wordt de nok (de punt) van het dak verschoven en/of verhoogd.)

Hiervoor moet je in de meeste gevallen een vergunning aanvragen. Zorg dat je dit op tijd doet, want het aanvragen van een vergunning kan lang duren. Of stel je wilt de zolder gaan verhuren voor wat extra inkomsten. Daar moet je ook eerst toestemming voor vragen aan de gemeente.

2. Leefruimte

Kijk altijd eerst naar hoeveel bewoonbaar oppervlak er is. Dit kan op het eerste gezicht groot lijken, maar door het hellende dak lever je vaak veel in. Onze slaapkamer oogt bijvoorbeeld best ruim, maar is qua loopruimte best klein. Het oppervlak is veel groter dan de werkelijke leefruimte. Veel mensen creëren kastruimte onder het schuine dak. Een leefruimte is ongeveer 240 centimeter hoog.

3. Trap

Omdat je vaker gebruik gaat maken van je zolder, is het belangrijk dat die goed te bereiken is. Je wilt niet elke dag met bijvoorbeeld de vuile was een uitklaptrap op en af. Ook is de zolder met een vaste trap gemakkelijk te bereiken voor kinderen. Kijk dus altijd even naar de mogelijkheden om een vaste trap te plaatsen.

4. Draagkracht

Heb je een oud huis? Dan is het verstandig om de draagkracht van je zoldervloer te laten meten door een specialist. Een boekenkast of volgelopen bad vergt veel van de vloer en daarom is het belangrijk dat deze voor de verbouwing verstevigd is.

Zoldervloer verstevigen

De vloerconstructie verstevigen kan op diverse manieren. Er kunnen bijvoorbeeld in de onderliggende ruimtes een (of meer) bijkomende houten of stalen draagbalk(en) worden geplaatst, loodrecht op de zolderingstructuur. Of er kan aan de bestaande roostering een hogere roostering worden bevestigd.

• Ondersteunende balken kunnen de belasting verdelen en doorbuigen van de zoldervloer verminderen. De balken moeten stevig worden bevestigd aan de hoofdbalken van de zolder. Raadpleeg een bouwkundig ingenieur voor advies over de juiste plaatsing en dimensionering van deze balken.
• Als de bestaande balken verzwakt zijn, kunnen ze worden versterkt met behulp van schoren, kruisschoren of extra balken die aan de onderkant van de bestaande balken worden bevestigd.
• Als de zoldervloer zich over een grote overspanning uitstrekt, kunnen ondersteuningskolommen in het midden worden geplaatst om extra ondersteuning te bieden.

5. Het dak

Een dak in slechte staat isoleren en afwerken, heeft geen zin. Zorg daarom dat zowel de structuur als de dakbedekking in goede orde is. Kleine aanpassingen aan je dakbedekking zijn namelijk goedkoper dan de kosten voor nieuwe dakbedekking. Kijk goed naar de kwaliteit van het hout en op sporen van insecten. Dat doe je door met een scherp voorwerp op verschillende plaatsen in het hout te prikken.

6. Isolatie

Als dit in orde is kun je aan de isolatie beginnen en zorgen dat het een bewoonbare leefruimte wordt. Dakisolatie kan aan de binnenzijde of aan de buitenzijde. Het gemakkelijkst en goedkoopst is isoleren aan de binnenzijde: ofwel tussen de kepers (of de spanten) ofwel dwars op de kepers, evenwijdig met de gordingen.

7. Verse lucht

Geen isolatie zonder ventilatie. Als de zolder correct is geïsoleerd, is het een vrij luchtdichte constructie. Ventilatie moet ook zorgen voor een snelle afvoer van vochtige lucht, om condensatie- en schimmelproblemen te vermijden. Er bestaan diverse systemen om woningen of delen ervan te ventileren. Denk hierbij aan het plaatsen van een ventilatierooster of een mechanisch systeem.

8. Voldoende licht

Als je van je zolder een leefruimte gaat maken, is het belangrijk dat er voldoende licht binnenvalt. Dit kun je combineren met het creëren van meer ruimte door een dakkapel te plaatsen. De kosten van een dakkapel liggen rond de €3.000 à €4.000. Zorg wel voor zonweringen of verduisterscreens om de zonnewarmte in de zomer zoveel mogelijk buiten te houden. Hoewel mijn persoonlijke ervaring is dat dit uiteindelijk niet zo veel helpt. Als je op zolder slaapt wordt het uiteindelijk toch best warm als het buiten tropisch warm is.

9. Elektriciteit en sanitair

Elektriciteit en misschien ook sanitair zullen moeten worden uitgebreid en/of aangepast. Onderschat de omvang en de kostprijs van deze werkzaamheden niet. Om je elektriciteitsinstallatie uit te breiden, zal er wellicht een nieuwe verdeelkast moeten worden geplaatst, en moet er voeding komen voor de nieuwe stopcontacten, schakelaars, lichtpunten enzovoort.

10. Afwerking

Na het plaatsen van alle technische installaties zoals de verwarming, kunnen de muren en het plafond afgewerkt worden. Ruwe en onregelmatige baksteenmuren kun je vlak maken door ze te bepleisteren, maar dat zorgt voor een lange droogtijd. Een snellere oplossing is het bevestigen van gipsplaten tegen de muur.

In heel wat oude zolders ligt een houten vloer bestaande uit vastgenagelde planken op zolderbalken. Daartussen is de ideale ruimte om elektriciteitskabels, buizen, leidingen
enzovoort in te verbergen. Meestal worden de oude planken vervangen door zogenaamde constructie platen, en daarop komt dan een nieuwe vloerbedekking. Wij hebben gekozen voor laminaat. Dat vind ik makkelijker schoon te houden.

Wat voor soort zolder heb jij? En hoe gebruik je hem?