Voedselcirkel: hoe groot is de jouwe?
Ken jij het concept van een voedselcirkel?
Kleine voedselcirkel: het varken van mijn neef Henk
Een voedselcirkel omvat het proces van het ontstaan van voedsel, tot het op je bord ligt. En alle stappen daar tussen in. Als ik de worst van het varken van mijn neef Henk op mijn bord heb, dan komt die worst uit een kleine voedselcirkel.
Mijn neef Henk kocht het varken bij een varkensboer. Vervolgens zette hij het varken bij hem in de stal, waar het een lekker leventje leidde. Op een kwade dag nam neef Henk het varken mee naar de slager, waar hij hem veranderde in karbonades, worst, schnitzels enz. En in die vorm kreeg ik het varken. (Zie ook Karbonade slow cooker)
Dat is een kleine voedselcirkel.
Deze zomer verbouwde mijn man onder andere sperciebonen. Hij kocht de zaadjes weliswaar bij de Lidl, maar daarna was de voedselcirkel lekker kort. Regelrecht van het land op onze borden. Ook de eieren van onze eigen kippen komen uit een kleine voedselcirkel.
Grote voedselcirkel
Maar helaas komt het meeste van mijn voedsel uit een grote voedselcirkel. Ik koop mijn brood bijvoorbeeld bij de Lidl. En Joost mag weten waar dat eerst allemaal geweest is. In het boek Eten uit de buurt doet Michiel Bussink een poging om de voedselcirkel van een gekocht brood op een rijtje te zetten.
- Oliezaadboeren
- Suikerboeren
- Zuivelboeren
- Producent enzymen
- Producent emulgatoren
- Plantaardige olieproducent
- Suikerproducent t.b.v. broodverbetermiddel
- Melkeiwitproducent t.b.v. boorverbetermiddel
- Leverancier broodverbetermiddelen
- Graanboeren
- Graanhandelaar
- Maalderij
- Bakkerfabriek
- Distributiecentrum supermarkt
- Supermarkt
- De boterham op mijn bordje
Maar liefst 16 betrokkenen voor een brood! Dat is dus een enorme voedselcirkel.
Nadelen van een grote voedselcirkel
Zo'n grote voedselcirkel heeft een aantal nadelen. De verschillende onderdelen/ingrediënten van het brood moeten bijvoorbeeld hele afstanden afleggen. Dat kost benzine en olie en dat is niet goed voor het milieu. Verder is zo'n grote voedselcirkel heel anoniem. Ik ken de graanhandelaar niet, en de graanboer ook niet. En de producent van enzymen klinkt al helemaal abstract. Omdat er zoveel verschillende mensen betrokken zijn bij zo'n brood, die allemaal één klein onderdeeltje doen, voelt niemand zich echt verantwoordelijk voor het eindproduct. Het is allemaal heel anoniem.
Als er zoveel mensen betrokken zijn bij het maken van voedsel is er veel tussenhandel. En die willen allemaal winst maken natuurlijk. Dat heeft gevolgen voor de prijzen.
N.B. Het voordeel van een grote voedselcirkel is dat je meer opties hebt. Koffiebonen vind je bijvoorbeeld niet in Nederland!
Voordelen van een kleine voedselcirkel
Een kleine voedselcirkel heeft meer charme vind ik. Het is meteen al anders als ik mijn meel bijvoorbeeld bij de plaatselijke molen haal. En het vervolgens bak in mijn eigen oven. Ik zou de molenaar kunnen vragen van welke boer hij het graan koopt dat hij tot meel verwerkt. De voordelen van een kleine voedselcirkel op een rijtje:
- Minder fossiele brandstoffen gebruikt: dus klimaatvriendelijker
- Verhoudingen tussen producent en consument zijn transparanter, omdat de keten korter is.
- Er wordt minder met landbouwgrondstoffen gesleept.
- Lokale bodems worden optimaal gebruikt.
- Minder toevoegingen nodig voor houdbaarheid, want het ligt veel eerder op je bord.
- Overzichtelijker omdat er minder schakels zijn.
- Je kunt deelnemer van de voedselcirkel direct aanspreken.
- Goed voor de lokale economie.
Tsja...
Als ik eerlijk ben, koop ik vrijwel alles bij supermarkten. Behalve dus in de zomer als mijn man succes heeft met de moestuin. En natuurlijk het varken van mijn neef Henk. De reden dat ik voor de supermarkt kies is dat het goedkoop en makkelijk is. Als ik alle boeren in de omgeving af zou fietsen zou me dat best veel tijd kosten. En waarschijnlijk ook meer geld.
Maar toch spreekt het idee van een kleine voedselcirkel me erg aan.
Hoe maak je je voedselcirkel kleiner?
Dankzij groente- en vlees pakketten is het op zich best mogelijk om je voedselcirkel kleiner te maken zonder al te veel inspanning. Zo kun je bij Okvlees.nl vlees kopen van Nederlandse boeren. En bij Beebox.nl kun je groentes kopen van lokale boeren. En zo zijn er nog wel meer pakketten. Als je googlet: 'lokale groentes' of 'lokaal vlees' vind je ze vanzelf.
Zie ook mijn post over de uiterste houdbaarheidsdatum en Leggen kippen eieren in de winter?
Hoe groot is jouw voedselcirkel? En is het een aandachtspunt voor je?
Mijn cirkel is net zo groot als die van jou. Ik koop ook bijna alles in de supermarkt. Alleen mijn groente en fruit haal ik op de markt, maar van wie het dan echt afkomt weet ik ook niet precies
Ik zou wel meer bewuster inkopen willen don, maar het is niet te doen. Danheb ik een dagtaak aan boeren affietsen. Een varkentje in de tuin lijkt me wel heel leuk ;)
Eigenlijk zouden markt kooplui daarmee kunnen adverteren! Door bijvoorbeeld bij hun groente en fruit bordjes te zetten waar het vandaan komt. Ik stel me zo voor dat mensen het dan nog eerder kopen ook. Ik tenminste wel.
Vlees koop ik meestal bij de slager, weet niet of dat veel scheelt? Voor de rest bijna alles bij de supermarkt maar zo ju en dam iets bij de boer. Heel zelden een super korte voedselcirkel omdat we wel eens wat van een jager krijgen. Interessant verhaal. Zeker een aandachtspunt hier
Als je iets van een jager krijgt is de voedselcirkel lekker kort denk ik. En vers!
In de zomer kopen wij onze groente bij de bio boerderij om de hoek. In de herfst word dat altijd al minder dan hebben ze aardperen en pompoenen, beide erg lekker!
In de winter verkopen ze geen groentes en gaan we naar de supermarkt.
Handig dat de bio boerderij op de hoek zit! Jammer dat je in de winter noodgedwongen naar de supermarkt moet voor groente eigenlijk.
Wooooooohw, 16??? Daar schrik ik bijna van zeg. Ik kocht voorheen zoveel mogelijk bij de biowinkel (maar of dat verschil maakt weet ik niet) en er zit een bio boerderij hier in de buurt. Dat scheelt iets. Toch maar weer wat vaker de fiets pakken die kant op.
Ja, ik vond 16 ook erg veel! En dat voor 1 brood. En daarnaast koop ik nog allerlei andere dingen in de supermarkt...
Ik bestel zoveel mogelijk uit de regio. Met meerdere mensen uit de straat,zodat er maar één keer bezorgd hoeft te worden.Ooit probeerde ik groenten en fruit uit Nederland te eten. Maar snakte in januari naar een banaan of mandarijntje.
Wat leuk dat jullie vanuit jullie straat met z'n allen bestellen zeg! Kunnen jullie allemaal zo goed met elkaar overweg? Hoe is dat zo ontstaan?
Uit gesprekjes tijdens ontmoetingen met het hond uitlaten bleek,dat we eenzelfde visie op voeding hebben. Dan zijn er snel afspraken gemaakt.
In de zomer levert de moestuin van mijn vader onze groente en kopen wij het fruit vaak bij de boer. Verder koop ik de meeste producten in de supermarkt en vrees ik dat daardoor onze voedselcirkel best groot is. Goed dat je hier aandacht aan besteed, het is wel iets om over na te denken.
Het is duidelijk makkelijker om in de zomer een kleine voedselcirkel te hebben dan in de winter, vanwege moestuinen e.d.
Mijn cirkel is helaas ook heel groot. Brood koop ik bij de bakker en het vlees bij mijn ouders komt van de slager maar dat krijgen we maar 1 maal per week. Verder kopen wij ook alles in de supermarkt. Toch wel iets om over na te denken!
Interessant om te lezen. Natuurlijk weten we dit wel maar als je het zo zwart op wit ziet staan....
Ik denk dat ook deze zaken belang hebben in dit verhaal.
Kweek je zelf groenten of fruit?
Kook je veel bereide producten?
Wil je elke dag 2 x brood eten?
Eet je elke dag vlees?
Gooi je veel eten weg?
Helemaal niet makkelijk maar wel iets waar ik aan wil (verder moet) werken!
Groetjes,
Camilla
Goede vragen Camilla! Ik eet inderdaad twee keer per dag brood, maar niet elke dag vlees. Groente en fruit hebben we in de zomer uit eigen tuin. En wat bereide producten betreft: ik maak bijvoorbeeld wel stamppot boerenkool met zo'n zak gesneden boerenkool.
Ik heb het geluk dat er elke week vers fruit en eieren door mijn "dealer" aan de deur wordt bezorgd. Brood komt van de bakker en vleeswaren van de slager. Verder kopen wij veel in de supermarkt.
Grappig om een dealer te hebben voor fruit en eieren! Het woord dealer heeft meestal negatieve associaties, maar dit is een positieve!
Ik moet zeggen dat ik er niet per sé op let, ook al vind ik het eigenlijk wel belangrijk. Sommige producten haal ik biologisch. Ik dénk dat de voedselcirkel daarvan al wat kleiner is.
Wat een interessant onderwerp. Ik heb er eigenlijk nog nooit bij stil gestaan, koop ook gewoon alles in de supermarkt, lekker makkelijk, je kunt er alles in een keer kopen en het is redelijk goedkoop.
Toch zou ik wel graag groente in de tuin kweken. Daar zijn aanpassingen voor nodig en dat is de reden dat ik dat nog niet heb geprobeerd. Wel iets om over na te denken!
Ja, het gemak van de supermarkt speelt bij mij toch ook een belangrijke rol heb ik gemerkt. Het is gewoon best fijn om alles in één keer te kunnen halen.
Ik koop ook graag bij de boeren als het kan. Wel als er gelegenheid is in de zomer heb ik zelf een moestuin. Dan produceer ik een klein deel mijn eigen voedsel.
Interessant zeg en goed dat je over dit onderwerp schrijft! Ik heb hier ook nog niet (voldoende) bij stil gestaan. Wel toevallig laatst gekeken naar vrij vlees (bijvoorbeeld van de hooglanders op de Veluwezoom etc. maar allemaggies wat duur... niet te betalen van mijn studenten inkomen.
Maar... de interesse is er zeker en ik ga zeker even onderzoeken wat wel te doen is regionaal en betaalbaar is :D
Ja, bij mij spelen de prijzen ook een grote rol als het om dit soort dingen gaat.
In de huidige tijd is het natuurlijk niet zo heel makkelijk om die voedselcirkel klein te houden. Wat ik wel heel leuk vind, is om in het voorjaar een klein kruidentuintje te maken op mijn balkon. Al aan een vierkante meter heb je genoeg om verschillende sla- en kruidensoorten te 'verbouwen'. Telkens wanneer ik er iets van wil gebruiken, kan ik het vers afknippen. Dat smaakt veel lekkerder dan bijvoorbeeld voorgesneden sla uit een zakje!
Mijn jongste zusje doet dat ook! En die is verder hartstikke laks als het gaat om huishoudelijke zaken en tuinieren.
We hebben een grote groente tuin waar we het hele jaar door van eten, maar ik koop af en toe wel iets bij. Vlees eten we niet elke dag en er gaat weleens een uit de buurt afkomnstig geslacht schaap in stukken in de vriezer. In ons dorp is iemea die koeien heeft ( zie je ook niet zo veel in Griekenland, waar ik woon).Als er een koe geslacht is koop ik gehakt en vries dat in. Koop ook maar weinig pakjes en zakjes. Afval gaat naar honden, katten en kippen. En we bakken ook zelf brood !! Kleine voedselcirel dus. Tsjonge tsjonge wat ben ik goed bezig zeg ;-)) Maar omdat ik best vaak in een vliegtuig zit vervuil ik het milieu toch wel.. Had trouwens nog niet van het concept Voedselcircel gehoord.
Als ik het zo lees heb jij inderdaad een kleine voedselcirkel Louloudi! De kleinste tot nu toe denk ik.
Goed van je!
Ik koop ook alles in de supermarkt. Behalve aardbeien: die kweken we zelf in de zomer of halen we dan bij de boer. We willen wel een keer kijken hoe het gaat om vlees bij de slager te halen, brood bij de bakker etc. Maar kost inderdaad meer tijd en is misschien ook duurder. Alhoewel het bij de slager hopelijk "echt" vlees is, dat niet is opgespoten met water. Dus per saldo is het dan niet duurder.
Ik kom echt nooit bij de slager. Ik merk dat ik zelfs even goed moet nadenken waar er hier ergens nog een slager is! Want in de naburige dorpjes zijn al geen slagers meer. Als ik me goed herinner zit er nog eentje in Doetinchem. Maar eigenlijk heel weinig dus!
Ik koop zoveel mogelijk basisproducten, nauwelijks vlees. Al kom ik zelden bij een plaatselijke boer, wat ik koop scheelt al een heel stuk. En afgelopen najaar heb ik veel appels en peren geraapt in mijn omgeving en in de monumentale boomgaard.
Dat is een prachtige kleine voedselcirkel VeggieMo. Van de boom op de grond, en dan naar jouw huis.
Ik koop de meeste producten in de supermarkt, behalve dan de kaas, eieren en de groente, deze koop ik op de markt. ongelooflijk interessant dit artikel, je staat er helemaal niet bij stil dat er zoveel mensen mee gemoeid zijn. Zondag twee weken geleden heb ik zelf mijn bieten achter mijn huis (akker van een boer) gerooid zie hier mijn artikel er over Ik heb ze eer gisteren gegeten, ze waren heerlijk, mijn moeder merkte geen verschil, vers gerooid door haar dochter of van de markt. Maar ik dacht echt wel wat verschil te proeven. Natuurlijk weet ik niet wat de boer er overheen gegooid heeft, en ook hier vliegen vliegtuigen laag over, maar toch zo hou ik de lijnen wel klein toch?
Het scheelt bij mij al een stuk dat ik geen vlees eet. Maar buiten dat om moet ik zeggen dat ik mijn cirkel ook iets te groot vind. Met een kleintje is het toch wel makkelijk om naar de super om te hoek te gaan :) Dit is zeker iets wat mijn aandacht heeft! Interessant artikel!
Ja, het moet logistiek en praktisch gezien ook allemaal kunnen inderdaad. Als je een baby in huis hebt, dan ben je daar al behoorlijk druk mee. Ik snap heel goed dat je dan voor het gemak van de supermarkt op de hoek kiest.
Maar het hele concept van de voedselcirkel is zeker leuk om je van bewust te worden.
Wat leuk dat je zelf bieten hebt gerooid zeg! Dat is ook een hele korte lijn inderdaad. Ik kan me voorstellen dat ze extra lekker smaakten.
Fijn dat je het artikel zo kunt waarderen Natasja. Dat vind ik erg leuk om te horen.
Omdat ik veel bioprodukten koop, verwacht k dat de voedselcirkel niet groot is, maar dat weet ik eigenlijk niet, want inde supermarkten staat er niet bij waar het vandaan komt. Grotere kans in de biowinkel, dat je dat weet, maar ook daar grote onduidelijkheid. Wel koop ik graag bij boeren in de buurt en verbouw ik mijn eigen groente, maar ik ben niet zelfvoorzienend. En het zou leuk zijn als supermarkten ook wat duidelijker zijn over de oorsprong!
Ik zou het echt heel interessant vinden als winkels en marktkooplui het er bij zouden zetten waar een product vandaan komt. Ik stel me zelfs voor dat het daardoor beter verkoopt.