Ligt het nou aan mij? Nee, het ligt niet aan jou!

Last updated on January 31st, 2022 at 12:58 pm

Vraag jij je ook wel eens af: ‘Ligt het nou aan mij?‘

Nee, het ligt niet aan jou!

Dat is de boodschap van Jasper van Kuijk, ontwerper en wetenschapper gebruiksgerichte innovatie aan de TU Delft in zijn boek Ligt het nou aan mij?

Een prettige boodschap om te horen.

Volgens Jasper Kuijk hebben veel producten, diensten websites en gebouwen simpelweg ontwerpfouten. En daarover gaat Ligt het nou aan mij?

Met de cover van zijn boek laat hij meteen op humoristische wijze zien hoe irritant een ontwerpfout kan zijn!

Waarom het niet aan jou ligt

Nergens word ik zo snel zo chagrijnig van als ergens moeten inloggen met mijn DigiD. Of van andere vreselijke interfaces of gebruiksvoorwerpen die mij voor raadsels stellen. Maar ik dacht altijd dat het dan wel aan mij zou liggen. Dat ik te slordig las, of gewoon onhandig was.

Maar volgens Jasper is dat de omgekeerde wereld! Wij moeten ons niet aan producten aanpassen. Die producten zijn er voor óns, dus die moeten zich aan ons aanpassen.

Jasper zegt het heel duidelijk in het voorwoord van zijn boek:

‘Tenzij je een verzonnen oud vrouwtje bent dat haar hondje/kat/chinchilla in de magnetron stopt, en zo lang je een béétje blijft nadenken, ligt het  – hoogstwaarschijnlijk – niet aan jou.’

Ontwerpen = creëren van oplossingen

Volgens Jasper is het heel simpel. Ontwerpen dienen als oplossingen. Ze zijn dan ook overal. In onze keukens, musea, stationshal, smartphones, internet etc. Een oplossing moet dus niet nieuwe problemen veroorzaken.

Jasper heeft het boek opgedeeld in gebruikscontext of sector. Zo wil hij een duidelijk beeld geven van de typische problemen zowel aan de gebruikerskant als aan de kant van de producenten.

Hieronder een overzicht van de 17 hoofdstukken in Ligt het nou aan mij?:

1. Thuis (onder andere over het lusje in de jas)
2. Internet
3. Fietsen
4. Op straat
5. Gebouwen
6. Openbaar vervoer
7. Smartphones
8. Op het werk
9. Betalen
10. Zakelijk
11. Computers
12. Knoppen
13. Auto’s
14. Keuken
15. Kinderen
16. Uitgaan
17. Vakantie en reizen

Wat heeft dit boek te bieden?

Ligt het nou aan mij leest als een stel interessante columns over dagelijkse ergernissen, maar voegt daar bovendien heel interessante, psychologische informatie voor en over consumenten aan toe.

Als consument heb je een gespleten persoonlijkheid

Bijvoorbeeld dat wij als consument een gespleten persoonlijkheid hebben: we zijn tegelijkertijd koper en gebruiker. Als koper hebben we andere belangen dan als gebruiker. Zo let je als koper vooral op de zichtbare korte termijn, terwijl je als gebruiker wordt geconfronteerd met de onzichtbare lange termijneffecten zoals gebruiksgemak en kwaliteit.

Waarom in Engeland ‘Look right’ bij het zebrapad staat

Een andere eye-opener vond ik de indeling van psycholoog Jens Rasmussen in hoe we iets doen. Hij zegt dat we taken op 3 manieren doen:

• Vaardigheidsgestuurd
• Regelgestuurd
• Kennisgestuurd

Vaardigheidsgestuurd is vrijwel onbewust, en dat doen we als mens het liefst. Tenzij er een duidelijk signaal is dat een taak niet vaardigheidsgestuurd gedaan kan worden, proberen we op dat niveau te handelen. In Engeland helpen ze toeristen hiermee met de tekst ‘Look right’. Zo krijgen toeristen het signaal: ‘Wacht even, hier moet je even je gedachten bij gebruiken.’

Het rebound effect

Nog zo’n interessante: het rebound effect! Het rebound effect is dat als we doorhebben dat iets minder kost of makkelijker is geworden, we de neiging hebben om het vaker te doen. Denk alleen al aan de was doen. Vroeger gebeurde dat één keer per week. Nu we wasmachines hebben, wassen we ineens veel vaker. Jasper noemt ledverlichting ook als een voorbeeld van het rebound effect. Omdat het energiezuinig is, gebruiken we het veel meer…

Mijn conclusie over het boek Ligt het nou aan mij?

Ik nam dit boek vrij willekeurig mee uit de bibliotheek, en ben heel blij verrast! Het was enorm leuk om te lezen, en nog eens inzichtgevend en leerzaam ook. Ik vind het echt een aanrader.

Belangrijkste les is, dat als je iets lastig vindt, de kans groot is dat het aan het ontwerp ligt. En niet aan jou.

Je kunt lezen als ontspanning en genieten van de humoristische columns, maar je kunt er ook allerlei dingen van leren.

Het ligt aan jou wat je ermee doet ; )

Praktische informatie over Ligt het nou aan mij?

Ligt het nou aan mij is voor 18,50 te koop bij bol.com. Je vindt daar ook een inkijkexemplaar, zodat je de eerste bladzijdes gratis kunt lezen.

Maar het ligt ook gewoon in de bibliotheek!