Stilte als antwoord: hoe is het om helemaal alleen te zijn?

Last updated on July 1st, 2024 at 09:27 am

Als fan van stilte haalde ik meerdere keren Sara Maitlands boek Stilte als antwoord uit de bibliotheek.

Ik begon telkens gretig te lezen, om vervolgens teleurgesteld af te haken.

Want Sara Maitlands boek is niet bepaald een huis, tuin en keuken verslag van stilte. Het is een zeer intellectueel verslag met veel citaten, verwijzingen naar onderzoek, filosofen en talrijke anekdotes.

Terwijl ik eigenlijk gewoon hoopte op inzichten over stilte en hoe je er meer van kunt vinden in je leven.

Deze week deed ik poging vier om Stilte als antwoord te lezen, want het onderwerp blijft aan me trekken. Makkelijk vind ik het boek nog steeds niet, maar het is me dit keer gelukt om het uit te lezen.

Hieronder een verslag

Hoe Sara Maitland stilte ontdekte

Wat belangrijk is om te weten is dat Sara Maitland een gelukkig mens was voordat ze de stilte ging opzoeken en alleen zijn verkoos. Ze had alles wat haar hart begeerde. Door het stuklopen van haar huwelijk, en het volwassen worden van haar kinderen, was Sara op haar vijftigste voor het eerst in lange tijd, ineens helemaal alleen thuis. En ze ontdekte dat ze het heerlijk vond.

Ze hield van de stilte!

Het maakte haar nieuwsgierig naar nog meer stilte.

Inmiddels woont ze ‘in the middle of nowhere’ in de Schotse hooglanden met niets dan stilte om zich heen.

Over het boek Stilte als antwoord

Het boek Stilte als antwoord is een zeer grondige verkenning van stilte. Sara heeft geen steen onberoerd gelaten bij haar zoektocht naar de betekenis en ervaring van stilte. Het boek heeft achterin dan ook zowat 30 pagina’s met verwijzingen naar de vele bronnen die ze heeft gebruikt.

Hieronder de punten die mij troffen

Voor Sara zijn stilte en alleen zijn met elkaar verbonden. Ze vindt het lastig om stilte te vinden in het gezelschap van anderen. Ze legt dit als volgt uit:

‘I suspect this is because I am a deeply socialised person; when I am with other people I find it nearly impossible not to be aware of them, and that awareness breaks up the silence. I worry occasionally that this may have something to do with the thinness of my sense of self, which can be so easily overwhelmed by others.’

Hiervan maakte ik een notitie omdat dit precies weergeeft waarom ik zo graag helemaal alleen thuis ben. Ook al zit mijn man stilletje op zolder, ik voel zijn aanwezigheid en dat maakt echte stilte moeilijk.

• Eén van de effecten van langdurige stilte is dat je zintuigen veel scherper en beter worden schrijft Sara.
• Sara Maitland schrijft over Kafka: He saw social life as a continuous assault on the individual by a pointless and irrational society. (…) He clearly sees silence as a means to strengthen his ego, by protecting it from social pressure, with a view to establishing an authentic self.
• Er zijn twee soorten stilte: er is een religieuze stilte waarbij mensen proberen zichzelf leeg te maken. En er is de stilte van de Romantiek waarbij de stilte de route is tot het Zelf. ‘Silence to shore up and strengthen the boundaries of the self; to make the person less permeable to the Other.’
• Thoreau redeneerde data je rijkdom kunt afmeten aan hoeveel vrije tijd je hebt. Dus niet aan hoeveel geld of bezittingen je hebt. Hoeveel tijd houd jij over als je behoeften zijn bevredigd? Dit betekent volgens Sara dat: the less you need the richer you are.’
• Na het overlijden van haar moeder constateert Sara dat onze maatschappij veel rumoer creëert rondom een overlijden. ‘I thought with great longing and evy of those societies where the bereaved are ‘supposed’ to pull down the blinds, dress in darkest black and not communicate with anyone for a while. (…) We do not allow ourselves enough time to be in the silence of death and honour it.’
• Sara streeft naar 80% stilte in haar leven. Twee dagen per week trekt ze haar telefoon eruit, en heeft ze ook geen internet. Ze probeert activiteiten buiten de deur te beperken tot 6 dagen per maand.

Mijn conclusie over Stilte als antwoord

De reden dat Sara Maitlands boek Stilte als antwoord mij zo blijft aantrekken is denk ik het verlangen naar erkenning dat het verlangen naar stilte reëel en bovenal valide is.

In onze extraverte maatschappij voel ik mij vaak schuldig, bezwaard, egoïstisch of zelfs asociaal in mijn verlangen naar minder sociale interactie.

Ik hoopte in Stilte als antwoord een antwoord te vinden op mijn eigen verlangen naar stilte. In die zin heeft het boek me niet helemaal gebracht waarop ik hoopte: daarvoor is het teveel een intellectuele uiteenzetting van het begrip stilte.

Maar wat blijft, is dat Sara Maitland iemand is die haar leven leidt in stilte.

Zonder dat ze gek wordt, of een aso.

En dat vind ik hoopgevend.

Praktische informatie over Stilte als antwoord

Stilte als antwoord is voor 22,99 te koop bij bol.com.

Wat vind jij van stilte?