Bates methode: Weg met die bril en contactlenzen?
In 2013 schreef ik over de zogenoemde Bates methode.
Dat is een manier om van je bril of lenzen af te komen.
Tenminste, dat zei de bedenker, William Horatio Bates.
Op de site natuurlijkzien.nl wordt zijn methode als volgt omschreven:
‘Natuurlijk Zien is een methode die je gewoontes aanleert die je zicht bevorderen en gewoontes afleert die goed zien in de weg staan. Daardoor behoudt je je zicht, kan je het zelfs beteren, en verklein je de kans dat je in de toekomst te maken krijgt met nare oogziektes.’
Maar pas op!
Bates methode is ‘omstreden’
Op de Engelse Wikipedia staat deze methode beschreven als ineffectief en potentieel gevaarlijk!
‘The Bates method is an ineffective and potentially dangerous alternative therapy aimed at improving eyesight
Op de Nederlandse Wikipedia zijn ze wat vriendelijker over deze methode. Maar ook daar schrijven ze dat deze methode om je ogen te verbeteren ‘omstreden’ is. Wel algemeen erkend is de stelling van Bates het proces van het zien voor het grootste deel plaatsvindt in de hersenen! Slechts en 15 tot 20 procent van wat we zien gebeurt via het oog.
In 2013 schreef ik onderstaande blogpost over deze methode
De Bates methode – 2013
Eén voor één kregen mijn zussen en ik als kind een bril. En allemaal in groep 6, op 10-jarige leeftijd. Inmiddels draag ik dus al 33 jaar een bril/contactlenzen!
Laseren is te duur en te eng, dus ik zit er aan vast.
Of toch niet?
Volgens de Bates methode niet.
Een bril kopen hoeft volgens hen niet meer.
Slechte ogen zijn geen gevalletje pech
Ik heb mijn slechte ogen altijd beschouwd als pech. Geërfd van mijn vader die ook een bril moet dragen. Niets aan te doen dus. Maar volgens ene dr. William Bates (1860-1931) krijg je slechte ogen niet door slechte genen. Hij zei dat slecht zicht ontstaat door:
- Mentale spanning
- Verkeerde kijkgewoontes
- Een bril dragen
Volgens Bates verkrampen je oogspieren door mentale spanning. Daardoor vervormt de oogbol en ga je wazig zien. Zijn slogan was dan ook:
‘Ontspanning is de sleutel tot beter zien.’
Hij ontwikkelde daarom de Bates methode.
De Bates methode oefeningen
De basis van deze methode zijn goede kijkgewoontes. Uiteindelijk heb je dan geen bril meer nodig! De belangrijkste oefeningen van de Bates methode zijn:
- palmeren
- zonnen en
- zwaaien
Bates methode ervaringen
Saskia Naber: ik ben van mijn bril af dankzij de Bates methode
Op de website natuurlijkzien.nl wordt uitgelegd hoe je dat moet doen. De website is van Saskia Naber die zegt dat ze van haar bril af is dankzij deze methode.
Marieke’s ervaring met de Bates methode
Ene Marieke gebruikte ook de Bates methode. Ze blogt over haar resultaten op mynaturalvision.com. Ze schrijft dat haar ogen al vooruit zijn gegaan. Maar ze ging van -5 of zo, naar -4. Maar wat heb je daar aan. Dan moet je nog steeds een bril dragen… Haar blog is inmiddels verwijderd.
Bates methode in filmpje
In onderstaand filmpje zie je een aantal van de oefeningen die je kunt doen om je zicht te verbeteren.
Beter zien zonder bril? De Bates methode vraagt nogal wat…
Vooralsnog ben ik geloof ik te gemakzuchtig om al die oefeningen van de Bates methode te gaan doen.
Wat me vooral tegenhoudt is slechter zien!
Ik doe mijn lenzen niet graag uit en mijn bril niet graag af, want dan zie ik niet goed. Ik zou me er echt op moeten instellen om slechter te zien voordat het beter wordt.
En wanneer komt dat nou goed uit? En hoe lang zou het dan duren voordat ik weer beter zie?
Toch heb ik het boek ‘Natuurlijk beter zien‘ eventjes gereserveerd in de bieb. Kijken kan geen kwaad!
Meer informatie over deze methode
Nederlandse boeken over deze methode!
- Natuurlijk zien
- Natuurlijk beter zien
- Beter zien zonder bril
- Op de website van Saskia vind je een lijst met namen van leraren die een opleiding, óf bij het NVC – het Natural Vision Center te Oregon – óf bij een ander instituut hebben gevolgd.
Er is ook een gratis Bates methode pdf met oefeningen.
Bates methode 2021
Het is inmiddels 8 jaar later en ik heb deze methode van Bates nooit geprobeerd. Hoewel de website van Saskia goed klinkt, is er geen wetenschappelijk bewijs dat het ook echt werkt.
En je kunt je ook afvragen: is een bril of lenzen nou echt zo erg?
Het kan ook een zegen zijn, dat je moeiteloos goed kunt zien.
Een andere methode om van je bril af te komen is ooglaseren.
Heeft iemand ervaring met de Bates methode?
Nog nooit van gehoord, na het hand wrijven om van je depressies af te komen vind ik dit ook wel bijzonder klinken ;-)
Ja hè? Ik vond het ook heel apart. Ik heb mezelf er ook nog niet toe kunnen zetten om als een blinde kip te gaan rondlopen om mijn ogen te stimuleren.
Ja, ik heb ervaring met deze kwakzalverij!
Op mijn zesde moest ik een bril maar mijn ouders waren nogal van het alternatieve dus ook van de Bates methode.. Ik mocht mijn bril alleen op doen als ik op het schoolbord iets niet kon lezen en als kind doe je dat natuurlijk braaf. Jarenlang heb ik als een halve blinde rond gelopen want ik had min 6!! Ik liep vriendinnetjes straal voorbij dus die dachten dat ik arrogant was en ze niet wilde zien, ik heb een keer een verkeersongeluk gehad doordat ik een auto niet op tijd zag, nou ja, ga maar door. Het leven was voor mij een waas en ik dacht dat iedereen dat zo had, wist ik veel want als kind denk je daar niet zo over na.
Totdat ik oud en wijs genoeg was, toen heb ik lenzen genomen en ging de wereld voor mij open, maar toen was ik inmiddels al 17! Tot die tijd ben ik sterk onder invloed geweest van mijn ouders en mijn oudere zussen met hun alternatieve gekwakzalver en dat neem ik ze heel erg kwalijk!
Niet aan beginnen dus, het zal misschien best helpen bij een lichte afwijking maar als je min 6 hebt kun je beter je brilletje opzetten!
Wat naar voor je Lineke! Jij bent dus het levende bewijs dat de methode niet helpt. -6 is ook een behoorlijke sterkte. Ik kan me voorstellen dat je er onder geleden hebt dat je bijna geen bril mocht dragen.
Dit ligt dus niet aan Bates maar aan je ouders die onverstandig bezig waren.
Ik ben zelf het levende bewijs dat het wel kan werken, mits je het goed toepast.
Er is niets althernatiefs aan Bates, gewoon simpele oogtraining.
Die inderdaad niet voor iedereen zal werken, maar dat is afhankelijk van welke oogafwijking je hebt.
Dat je ouders er zo lang mee doorgingen zegt veel over hun maar niet over de methode an sich.
@Marlien, dat is altijd het standaard argument bij dit soort kwesties.
Als het verkeerd werkt of niet werkt, ligt het niet aan de methode maar aan jou die het niet goed doet.
Dat doet me toch erg sterk denken aan een onderzoek naar macrobiotisch gevoede kinderen uit de jaren 80, waarbij vooraanstaande macrobioten aangetoond wilden hebben dat hun kinderen gezonder waren dan gemiddelde kinderen. Toen het onderzoek het tegendeel uitwees, zie https://www.digibron.nl/search/detail/012e93a50cd4df4584836909/groot-aantal-macrobiotisch-gevoede-kinderen-ondervoed- lag het volgens de vooraanstaande macrobioten aan de ouders die te geisoleerd bezig waren geweest en de voedingsregels te star hadden toegepast.
Terwijl in de link te lezen is dat dat niet het geval kon zijn geweest.
en het standaard argument als het niet werkt is stampvoeten dat het aan de methode ligt.
Mensen zijn geen eenheidsworst.
wat voor de één werkt is voor de ander waardeloos, maar dat betekend niet bij voorbaat dat de methode slecht is.
Waarom je hier macrobiothiek bij haalt is me een raadsel.
we hebben het hier niet over voedsel, maar over een simpele oogtrainingsmethode
Nooit van gehoord, maar ik heb ook geen slechte ogen. Ik kan me voorstellen dat het bij sommige mensen best zou helpen. En in het algemeen kan extra ontspanning geen kwaad dus je zou het best eens kunnen proberen. Ik zou het niet zo snel aan anderen (of kinderen) opdringen.
Dit is echt achterhaalde kwakzalverij. Maar kennelijk verkoopt het nog steeds goed.
Linekes verhaal is duidelijk. Kwakzalverij. Oogoefeningen zijn indien nodig ook gewoon door de oogarts voorgeschreven.
hoezo verkoopt het goed?
Het kost immers helemaal niets.
En het werkt absoluut wel, mits je het consequent toe past.
Het is gewoon een oogtrainingsmethode.
Mijn ogen zijn gigantisch achteruit gegaan sinds ik de computer gebruik. Ik heb altijd hele goede ogen gehad en het moment dat ik spelletjes ging spelen en een aantal jaar later internet had zijn ze heel erg snel achteruit gegaan. Ik merk ook dat als ik veel achter de pc zit ik waziger zie veraf dan wanneer ik een aantal dagen niet thuis ben e.d. dus ik denk dat het er zeker mee te maken kan hebben en het niet altijd ‘gewoon pech’ is wat dat betreft, maar wat doe je eraan? Ik zit nu eenmaal 90% van de dag achter de pc en zou niet weten wat ik anders moet doen dus ergens heb ik het er ook niet voor over om eventueel weer beter te gaan zien. Ik gebruik m’n bril ook niet, alleen als ik echt weg moet en bijvoorbeeld met de trein ga, want dan is het wel handig dat je gewoon de borden kunt lezen en niet pas als je er vlak voor staat. Ik heb hem een tijd wel iedere dag gedragen maar zag helemaal niks meer toen ik hem afzette en dat duurde een hele tijd voor ik weer een beetje gewend was zonder bril te kijken (en het is niet het idee omdat ik opeens scherp beeld gewend was). Ik geloof echt wel dat oefening helpt om weer scherp te zien, ik heb ook het gevoel dat mijn ogen ‘lui’ worden van het hele dagen dichtbij naar een scherm staren namelijk, en merk ook echt verschil als ik dat dus niet doe, al zal af en toe een paar dagen niet heel veel uithalen.
Tussen het computeren regelmatig van het scherm wegkijken en in de verte kijken helpt. Een speciale computerbril helpt ook. Waar Bates wel gelijk in had is, dat ogen moeten bewegen om goed te kunnen kijken. Dat doe je bij computeren te weinig. Dan kunnen oefeningen helpen, ook het palmeren uit de batesmethode kan dan helpen om vermoeidheid tegen te gaan.
Ik heb er eigenlijk niets an toe te voegen, idd pure kwakzalverij, hoed u voor deze zaken!
Vaak nog veel geld kwijt ook.
Hoe kan iets waarvoor je niets hoeft te slikken en die niets kost nou kwakzalverij zijn?
kwakzalverij: elk beroepsmatig handelen c.q. het verlenen van raad of bijstand in relatie tot de gezondheidstoestand van mens of dier
1.dat niet gefundeerd is op toetsbare en voor die tijd logische dan wel empirisch-houdbare hypothesen en theorieën
2.die actief onder het publiek worden verspreid (‘overpromotion’)
3.zonder dat toetsing binnen de beroepsgroep op effectiviteit en veiligheid heeft plaatsgevonden en
4.die (veelal) zonder overleg met medebehandelaars wordt toegepast”.
Staat helemaal niets in deze defenitie over slikken of kosten, alleen over bewezen resultaten. De method van Bates is getoetst en heeft geen significant beter resultaat op het zicht dan niets doen.
Ik las het boek ook en besloot,dat oogspieren trainen geen kwaad kon. Helaas ik bracht de discipline niet lang op.2 jr geleden heb ik door een ontsteking van de evenwichtszenuw een paar weken zonder bril gelopen om minder duizelig te zijn(-4,5). Ik had de indruk,dat ik iets beter ging zien.
De methode werkt niet als je hem half doet en je bril gedeeltelijk wel op zet.
Ik heb deze methode in het verleden enkele maanden toegepast.
Best eng want je moet consequent zonder bril verder.
mijn brilsterkte was voor Bates -2.25 en -2
Erna had ik nog maar -1 nodig.
Bij mij heeft het dus absoluut verbetering gebracht.
Dat is een flinke verbetering. Maar in mijn geval zou een verbetering van 1 punt nog steeds betekenen dat ik een bril nodig heb. Ik zou dan ook echt van -4,5 naar 0 willen!
Ja, ik heb ook ervaring met de Bates-methode. En ik gebruik mijn bril nu alleen nog bij het lezen (in plaats van de hele dag). En mijn ogen zijn iets vooruit gegaan. Zo heb ik geen prisma meer nodig. En bij de oogmetingen blijven mijn ogen nu gelijk. Ze gaan dus niet achteruit (zoals bij veel brildragers). Ik ben er niet zoveel meer mee bezig. Het is gewoon een andere mind-set geworden bij mij nu. Mijn volgende doel is om ook zonder leesbril te kunnen. Maar dan moet ik wel weer even gerichte oefeningen doen. Voor mij werkt het dus. En ik vind het fijn dat ik mijn bril niet meer altijd op hoef :)
Ik vind het ook fijn als ik mijn bril niet altijd op hoef. Daarom draag ik lenzen… Goed om ook positieve ervaringen te lezen met de Bates methode.
Ik heb van deze methode gehoord, maar het leek me voor mij niet toepasbaar. Ik heb -10 en ben nachtblind.
Zou ik eerst op cursus moeten bij een slechtzienden instituut en mijn huis erop aanpassen. Nee, ik ben blij dat er brillen en lenzen zijn.
Ik kreeg ook wat te laat een bril. Bij de kinderarts werd geadviseerd dat ik vooraan in de klas moest zitten. Dat ging een week goed en daarna werd ik achterin gezet, omdat de leerkrachten mij wel een makkelijk kind vonden en de drukkere kinderen liever vooraan hadden.
Ik vond het heel lastig om niet goed te kunnen zien en steeds bij andere klasgenoten in het schrift te kijken wat er op het bord stond. Of ik maakte een heel andere opdracht omdat ik dacht dat er op het bord iets anders stond. Ik viel vaak want stoepranden zag ik niet goed, wat in combinatie met mijn aangeboren dromerigheid natuurlijk niet zo handig was.
Toen ik dan een bril had, moest hij weer af met gym. Ik zag geen bal aankomen en ik zat daar niet zo mee, als iemand anders hem wilde mocht hij hem krijgen. Was niet altijd leuk en samen met een ander niet goed ziend vriendinnetje voor elkaar gekregen dar wij toch echt onze bril op moesten bij gym.
Gelukkig zijn de glazen van tegenwoordig een stuk dunner. Ik heb littekens op mijn oren van de zware brillenglazen. In de jaren ’70 had je tenslotte ook nog die joekels van brillenglazen.
Wat was ik blij met mijn contactlenzen die ik kreeg voor mijn 18e verjaardag :-)
Dat lijkt me echt rottig op school zeg! Dat je niet kunt lezen welke opdracht je moet maken en zo. Ik kan me voorstellen dat je heel blij was met je contactlenzen. -10 is ook niet niks! Ik heb maar -4,5.
Ik vind het een beetje kortzichtig (leuk woord in deze context ;) om deze methode meteen van tafel te vegen en af te serveren als kwakzalverij, wanneer je je er totaal niet in verdiept hebt en alleen afgaat op verhalen van anderen. Ik ben het met Marlien eens, dat je absoluut resultaten kunt boeken met deze methode. Zelf heb ik er een aantal boeken over gelezen en zelfs een cursus in gevolgd, jaren geleden. Ik heb mijn bril alleen op wanneer ik tv kijk of achter de computer zit. Voor de rest leef ik in een enigszns wazige wereld, wat helemaal niet onprettig is overigens! Je moet wel vastbesloten zijn en bewust en consequent de methode toepassen, wil je resultaat zien Tot nog toe begin ik er steeds weer mee, maar word vervolgens afgeleid en geef het weer op. Wel merk ik dat mijn gezichtsvermogen fluctueert: de ene keer zie ik veel scherper dan de andere keer. En wanneer ik de Batesregels toepas, merk ik echt verschil.
Ze zijn heel eenvoudig, maar daarom niet gemakkelijk: je moet je kijkgewoontes van een heel leven veranderen, en die zijn diep ingesleten.
Maar ik ben er nog steeds van overtuigd dat ik ooit in mijn leven weer scherp ga zien, zonder bril of andere hulpmiddelen. En laseren, daar zou ik al helemaal niet over piekeren!
Ben benieuwd hoe je het boek van Saskia Naber vindt!
groetjes,
Liesbeth
Het boek van Saskia Naber was helaas nog niet in de bieb, maar één van de andere titels is inmiddels gearriveerd. Die ga ik binnenkort ophalen. Ik ben benieuwd!
Fijn dat de methode voor jou verbetering bracht. Het zou toch superfijn zijn als je weer zonder hulpmiddelen zou kunnen zien.
Dit is een hele interessante discussie, waar denk ik niet één antwoord mogelijk is.
Geen twee mensen zijn gelijk, en waar ik in mijn leven eigenlijk nergens alternatieve- of natuurgeneeskunde toepas, heeft het toepassen van een natuurlijke manier van zien wel degelijk geholpen. Dit is niet zo zeer de Bates Methode, maar meer een huidige interpretatie daarvan (voornamelijk op basis van het boek van Saskia Naber).
Het leven zonder bril heeft mij zeer enthousiast gemaakt en ik heb daarom zelfs mijn werk gemaakt van het verder bekend maken van het Natuurlijk Zien op basis van de principes zoals Bates deze ooit is begonnen. De vraag of het al dan niet kwakzalverij is, is dan ook een hele belangrijke vraag waarover ik erg lang nagedacht hebt bij het starten van mijn bedrijf. Uiteindelijk denk ik zeker niet dat het kwakzalverij is, maar dat het ook geen wondermiddel is. Ik zie het als een goede aanvulling op de reguliere oogheelkunde. Je kunt de gehele redenering lezen in het bijbehorende artikel op mijn website.
DE schrijver Aldous Huxley is ermee geholpen en heeft er zelf een boek over geschreven : https://www.kimbols.be/medisch/oogoefeningen-oogyoga/oogoefeningen-redden-aldous-huxley-het-gezichtsvermogen.html
Ik heb er nog nooit iets van gehoord. Geen mening dus…
Wat interessant, ik had er nog nooit van gehoord!
Nooit over gehoord…
Mijn bril is een noodzaak, geeft me het broodnodige comfort, zonder lukt het niet.
Lie(f)s.
Ik kan ook niet zonder Lies.
Oefeningen zal ik ook niet zo snel doen, dan maar een brilletje op bij het lezen
Ik ken het niet, maar ik denk dat het beter helpt om het te voorkomen ipv genezen. Het zal altijd wel iets helpen, maar inderdaad van -5 naar 0, dat geloof ik niet echt.
Love As Always
Dimario
Nee, dat is wel erg veel hè?
Die oefeningen lijken mij niet verkeerd, maar ik verwacht er niks van.
Ik hou het wel bij een bril. Hans
Nog nooit van De Bates methode gehoord.
Maar het opmerkelijke is dat ik na 52 jaar bril/contactlenzen dragen steeds beter ga zien. Na de geboorte van mijn dochter kreeg ik last van erg droge ogen dus contactlenzen dragen was niet meer mogelijk maar toen ik weer een bril droeg kon ik niet lezen met een bril op. Dus om te lezen: bril af!
Want waarom zou ik een varifocus bril nemen als je zonder (gewone) bril weer alles kunt lezen. Ook mij huisarts en tandarts zag ik dezelfde tactiek toepassen om te kunnen lezen.
En na de chemo zijn mij ogen heel langzaam alleen maar beter geworden voor wat betreft het veraf zien. Vroeger had ik op de bank zittend geen letter van de ondertiteling kunnen lezen. (Ik woon nog in het zelfde huis en de tv/bank staan nog op dezelfde plek) Nu kijk ik zonder bril tv. In huis heb ik de laatste jaren zelden een bril meer op.
Wauw, dat is apart! En best een fijne ontwikkeling zeg.
Misschien wel wat voor mij…
Ik wil wel van de bril af…
Ik ga het bestuderen! dank je wel,
Marlou
Ik geloof er niets van!
Sorry.
Ik had plus 8.
En nu kan ik alles zien zonder bril of lenzen.
Multifocale implantlenzen :)
Nog nooit een dag spijt van gehad.
Wat heerlijk Marlou dat je nu gewoon alles kunt zien zonder bril of lenzen. Wat is dat voor behandeling? Het is dus niet laseren?
Ik maak mezelf nog steeds wijs dat ik nog geen bril hoef, maar als ik eraan moet, geen probleem.
Nooit van gehoord. Maar betwijfel of dit echt zal werke
ik heb ook wel eens van deze methode gehoord, ik zal nooit weten of het werkt: ik ben ronduit te lui voor zulke ingewikkelde methoden
Dat was en is ook mijn probleem Felice. Het is zo’n gedoe om al die oefeningen te doen. Veel makkelijker om gewoon even de bril op te zetten.
Er is m.i. maar 1 echte oplossing. Laseren. Dat valt reuze mee. Het idee is eng, maar de behandeling niet binnen tien minuten gepiept. Ik had -6 en ging naar 0,00, nu 18 jaar geleden. Omdat je oogspieren ook ouder worden heb ik nu een bril met – 0,75 voor tv en autorijden. Ik kan nl niet tegen lenzen. Het was duur maar een airco op je slaapkamer is ook duur en een investering in de toekomst, net als dit.
Mijn jongste zusje heeft haar ogen ook laten laseren en is daar ook heel blij mee!
Ik had er nog nooit van gehoord, ik heb dan ook geen bril en zoals het nu lijkt, hoef ik die eerst ook nog niet
ik draag al van 13 jaar een bril, ik heb ook ooit lenzen gehad, mijn ogen worden beter,
maar ik durf wel niks aan mijn ogen te laten doen, het moest eens mislukken
.Een @->- voor jou.
Ik ben een bril beginnen te dragen zodra ik met de auto ging rijden. Dit om beter ver te kunnen zien. Ik droeg de bril enkel wanneer nodig. Nu 20 jaar laten heb ik maar 1x de sterkte moeten aanpassen. Nu draag ik hem wel veel meer. Maar uiteindelijk vind ik dit niet zo erg. Ik vind een bril namelijk mooi. Lenzen heb ik nooit geprobeerd.
Fijn dat je een bril mooi vindt! Mijn man vindt het ook leuk. Zelf heb ik gemengde gevoelens over mijn bril. Hij is fijner dan mijn lenzen, maar zonder bril vind ik leuker.
Ik ben een troste bril draagster. Ik geloof niet in dit soort praatjes
Klinkt interessant. Maar ik vraag me af of het ook echt werkt. Ik word gek van mijn bril, maar lenzen/laseren vind ik ook eng. pff…
Ik had er nog nooit van gehoord. Maar ik heb alle comments gelezen en het kan dus zeker wel werken bij mensen. Interessant!
Ik heb hier echt nog nooit van gehoord, maar twijfel ook of het zo werkt. Ik houd het denk ik lekker bij mijn bril.
Ik had hier echt nooit van gehoord. Mijn ogen zijn in korte tijd zoveel achteruit gegaan, heb laatst weer een nieuwe bril uitgezocht.
Ik had er nog nooit van gehoord maar denk wel dat het kan werken als je heel gedisciplineerd bent, dus niets voor mij! Ik heb nieuwe lenzen laten inplanten en ben daar superblij mee!
Oh, dat schreef Marlou hieronder ook. Zij is ook heel blij met haar implant lenzen.
Leuke blog. Ik denk echt niet dat het zo werkt. Ik heb mijn bril toch echt nodig.
Jeetje, Ik schrok echt van de reactie van Lineke. Ik heb nog niet eerder van deze ‘methode’ gehoord. Mijn vriendin is ook haar ogen aan het trainen, maar dat is heel wat anders dan deze Bates Methode volgens mij. Daarbij gebruikt ze gewoon haar lenzen en bril wanneer dat nodig is. Ik vind dit soort dingen erg spannend moet ik je vertellen.
Daarom vond ik het ook belangrijk om in het artikel te vermelden dat er geen wetenschappelijk bewijs is voor de effectiviteit van deze methode. En dat op de Engelse Wikipedia zelfs gewezen wordt op mogelijke nadelige effecten.
Ik ken deze methode niet, maar zal het denk ik ook niet snel toepassen. Ik houd het bij mijn bril
Wat ik hiervan moet denken weet ik niet zo goed. Deze methoden zijn waarschijnlijk nooit wetenschappelijk onderzocht. Althans niet met de methoden van 2021. Laseren is volgens mij ook heel duur. Dus een bril of lenzen werkt net zo makkelijk :)
Soms maak ik me wel druk, zit zo veel achter de pc en mijn telefoon!