Portokosten kaart: ‘Oeps, te weinig postzegels’?

 

portokosten

In onze brievenbus vond ik wat ik zou willen betitelen als ‘een onprettig schrijven.’ Op de voorkant stond in grote blauwe letters: ‘Oeps, te weinig postzegels.’ En daaronder stond een verzoek of ik eventjes 4,84 aan portokosten wilde betalen.

Portokosten kaart: Oeps, te weinig postzegels

In eerste instantie snapte ik niet goed wat er aan de hand was. Vervolgens dacht ik dat het een losgeld eis was van PostNL om een voor mij bestemd pakketje te bezorgen. Maar het blijkt dat ik het pakketje waar het om gaat al héb ontvangen, alleen had de afzender er een postzegel te weinig op geplakt.

Wat was er nou aan de hand?

De afzender had voor 4,87 aan postzegels geplakt. Maar er had voor 5,15 op moeten zitten. Er was dus een tekort van 0,28 cent. En PostNL wilde nu 4,84 van mij hebben.

portokosten

Ik kreeg het er helemaal warm van. En niet op een prettige manier.

Portokosten PostNL

Begrijp me niet verkeerd, ik snap dat ze het bij PostNL moeilijk hebben. En ik heb in de media veel gelezen over hoe zwaar pakketbezorgers het hebben, en dat ze heel slecht betaald worden. En normaliter ben ik de braafste burger van de klas. Maar in dit geval voel ik heel veel weerstand om de portokosten aan PostNL te betalen.

  1. Het bedrag is erg hoog als je ziet dat het tekort maar 28 cent was.
  2. Ik durf niet eens meer pakketjes bij ons thuis te laten bezorgen omdat die doorgaans kwijt raken, of worden bezorgd bij een supermarkt ver van ons vandaan. Vaak ook nog met een berichtje dat ik ‘niet thuis was.’ Waarmee ik maar wil zeggen dat ik op z’n zachtst gezegd niet onder de indruk ben van de service van PostNL.
  3. Nader onderzoek wijst uit dat ik niet verplicht ben om deze portokosten te betalen. Dit vind je echter nergens terug op het kaartje. De boodschap op de kaart wekt de indruk dat ik verplicht ben te betalen.
  4. Als je niet betaalt krijg je een betalingsherinnering waarbij ook weer wordt geïmpliceerd dat betalen verplicht is: ‘Onlangs heb je van ons een verzoek ontvangen om te betalen voor een poststuk waarop te weinig postzegels zijn geplakt. Het kan zijn dat je hier nog niet aan toe bent gekomen, of dat de betaling nog niet is verwerkt. In dat geval ontvangt je een herinnering.’

Te weinig portokosten: waarom moet de ontvanger betalen?

Op de website van PostNL staat bij de veelgestelde vragen een uitleg waarom ik als ontvanger een tekort aan portokosten moet betalen:

‘Normaal gesproken vragen we de afzender om de portokosten te betalen als er te weinig postzegels zijn geplakt. Helaas is de afzender niet altijd bekend. Omdat we denken dat jij jouw post toch graag wilt ontvangen, bezorgen we het gewoon. Daarbij hopen we erop dat je als ontvanger wilt betalen. Zo kunnen wij ons werk blijven doen!’

In een paar zinnen gebruikt PostNL een aantal psychologische mechanismen om de ontvanger zo ver te krijgen dat hij of zij betaalt. Ik zet ze hieronder op een rijtje:

Psychologie van PostNL: 6 psychologische mechanismen in actie!

postnl ervaring

1. Wederkerigheid (Reciprocity)

De postdienst benadrukt dat zij de post al hebben bezorgd, ondanks het gebrek aan voldoende portokosten. Dit creëert een gevoel van verplichting bij de ontvanger: ‘Zij hebben een dienst geleverd, dus ik moet iets terugdoen.’ Wederkerigheid is een sterk sociaal mechanisme dat vaak leidt tot gehoorzaamheid of samenwerking. Het is net als die gratis blokjes kaas in de supermarkt. Als je er veel van hebt gesnoept krijg je toch het gevoel dat je dan ook maar een stuk kaas moet kopen.

2. Schuldgevoel

De boodschap impliceert dat als je niet betaalt, de dienst in de toekomst mogelijk niet meer kan worden geleverd (‘Zz kunnen wij ons werk blijven doen’. Dit kan een schuldgevoel oproepen bij de ontvanger:

‘Oh nee! Als ik niet betaal, ben ik asociaal!’

3. Sociale verantwoordelijkheid

De tekst appelleert aan de gedachte dat iedereen zijn steentje moet bijdragen om het systeem te laten werken. Door te suggereren dat het betalen van de portokosten noodzakelijk is voor het voortbestaan van hun werk, wordt een gevoel van sociale verantwoordelijkheid gestimuleerd.

4. Consistency (Consistentie)

Mensen willen doorgaans graag consistent handelen met de eigen normen en waarden. Als iemand zichzelf ziet als eerlijk en verantwoordelijk, zal hij of zij eerder geneigd zijn de portokosten alsnog te betalen om trouw te blijven aan dit zelfbeeld.

5. Loss aversion (Verliesaversie)

De subtiele suggestie dat je mogelijk geen post meer zou ontvangen als je niet betaalt, activeert zogenoemde verliesaversie. Mensen zijn geneigd om meer moeite te doen om een verlies te voorkomen dan om winst te behalen.

6. Guilt-by-default (Schuld door gebrek aan actie)

Als de ontvanger niet betaalt, voelt het alsof hij of zij iets ‘fout’ doet. Ook al heeft hij het probleem niet veroorzaakt. Dit ‘schuld door inactiviteit’-mechanisme kan ervoor zorgen dat je dan toch maar de portokosten betaalt.

Wat ga ik nu doen met de portokosten?

Ik heb ‘last’ van zo’n beetje alle psychologische mechanismen hierboven. Ik voel me schuldig, nalatig, wil niet onderdeel zijn van het probleem en denk bij mezelf: ‘Laat ik anders maar gewoon betalen, zij kunnen er tenslotte ook niks aan doen.’

Maar het grote verschil tussen de 28 cent die te weinig zijn betaald, en het bedrag van 4,84 dat PostNL vraagt, weerhoudt me van betalen. Ik vind dat echt absurd groot. Bovendien, ik vind al jaren dat ik wat assertiever moet worden.

Dat ga ik nu dus eens even in praktijk brengen.


Discover more from Huisvlijt

Subscribe to get the latest posts sent to your email.

Similar Posts

10 Comments

  1. Dankjewel voor je info. Ik dacht dat het verplicht was. Is al jaren geleden dat ik zoiets mee maakte, maar vond destijds ook al overdreven hoeveel je bij moet betalen.
    Als het een euro was geweest, dan betaal je toch sneller en met een ander gevoel erbij. Nu voelt de gedwongen winkelnering (wat het toch is in Nederland) nog vervelender.

  2. Dat grote verschil is inderdaad belachelijk. De eerste keer dat ik zo’n briefje kreeg, heb ik betaald. Toen ik vervolgens van een collega hoorde dat er niks gebeurt als je niet betaalt, heb ik besloten dit soort dingen niet meer te betalen. En dat heb ik dus één keer gedaan. Ja, voelt ergens gek, maar wat jij ook al zegt: ik ben niet zo onder de indruk van de service van PostNL.

  3. ‘k Zou betalen. ‘k Zou wel een mailtje sturen, naar de verzender, met alle uitleg en de vriendelijke vraag om mij terug te betalen.
    Lie(f)s.

  4. Dit schijnt al eens bij radar of kassa aan het licht gebracht te zijn (tenminste dat hoorde ik via via, ik heb het zelf niet gezien) maar ik heb de eerste keer ook betaald. Maar dat hoeft dus helemaal niet als ontvanger. Stel dat iemand jou dwars wil zitten en je elke dag een kaartje toestuurt met te weinig porto of zonder porto, dan kun je als ontvanger dat toch niet allemaal gaan betalen? In dit geval hoef je je dus helemaal niet schuldig te voelen en schijnt het zelfs helemaal niet te mogen dat ze jou als ontvanger een verzoek tot betalen sturen. Omdat veel mensen ervan schrikken, betalen er waarschijnlijk nog genoeg mensen wel, daarom zullen ze dit tot op heden waarschijnlijk nog zo doen. Maar ik ben er zelf al zo’n 2 of 3 jaar geleden op gewezen, dat dit dus niet rechtsgeldig is.

  5. Ik ben ook zo’n type dat normaal gewoon zou betalen, “om er maar vanaf te zijn”…..maar de laatste tijd ben ik zo klaar met PostNL….steeds op de zaterdag, als de gewone bezorger er niet is, worden de pakketjes niet thuis afgeleverd maar bij het postnl punt…..kijk je betaalt ook vaak extra he om het thuis te laten bezorgen. En dan krijg je zo’n berichtje van: we troffen u niet thuis, o.i.d. Nou er is hier altijd iemand thuis, en we hebben tig camera’s hangen en die hebben niemand gezien…..meestal tegen zessen denkt de bezorger: het wordt mij te laat, afgooien bij het postnl punt die hap…en dan moet ik weer iemand anders lastig vallen om het voor mij af te halen. Moet wel zeggen, onze vaste bezorger, is echt een kanjer, die vaak een stapje extra doet, daar zijn we dus heel blij mee en ik laat ook vaak onze waardering hiervoor blijken. Dus veel gaat goed, maar soms gaat het echt goed fout.

    1. Heel herkenbaar van die pakjes Jeannette! Wat je zegt: je betaalt extra om het thuis te laten bezorgen, en dan is het zuur als ze onterecht zeggen datje niet thuis was en je alsnog moet rijden om het pakje op te halen. Maar superfijn dat je postbode door de week wel goed is.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.