Een Rus als ik – 5 jaar wonen in Rusland Eline Helmer

Rusland is op het moment weinig positief in het nieuws. Daarom was ik benieuwd naar het boek Een Rus als ik van Eline Helmer met als veelbelovende ondertitel: ‘Ontmoetingen in alledaags Rusland.’

Ik nam het mee uit de bibliotheek!

Een Rus als ik

Eline Helmer komt in Rusland terecht vanwege haar studie culturele antropologie. In haar boek vertelt ze over haar leven in Rusland. Eerst woont ze in een relatief klein dorp Pskov, later in St. Petersburg.

Hoe is het dagelijks leven in Rusland?

Ik vind het altijd erg leuk om te lezen hoe het dagelijks leven er in andere landen uitzien. De gewoontes, hoe je daar boodschappen doet, hoe mensen met elkaar omgaan etc. Hoewel Eline daar wel wat overschrijft vond ik haar verhalen toch vrij algemeen. Zo zit ze een keer in de bibliotheek en worden er om 12 uur ineens twee ramen tegenover elkaar opengezet met de kreet: ‘Luchten!’ Buiten is het ijzig koud. Ik had graag willen weten of dagelijks luchten op deze manier in openbare gebouwen een typisch Russische gewoonte is. Helaas legt Eline dat niet uit.

Hetzelfde geldt voor een gesprek over ‘ZAGSjes, een fictief huwelijk met een Rus. Dat schijnt heel normaal te zijn, maar Eline schrijft niets over het hoe en wat hoe zoiets dan werkt.

Gesprekken met Russen

Wel beschrijft ze vrij uitgebreid de gesprekken met Russen die ze heeft in onder andere de bus. Maar, net zoals ik in een roman niet houdt van wisselende perspectieven omdat ik nooit de namen kan onthouden van de verschillende personages, zo vond ik al die verhalen van verschillende Russen ook niet altijd even interessant.

Een Rus als ik: Wat is er bijzonder aan het leven in Rusland

Tussen de regels door mee ik toch een aantal typisch Russische dingen gelezen te hebben. Hieronder een overzicht

1. Als je in Rusland uit je werk of van school komt, is het de gewoonte dat je je eerst omkleedt in iets makkelijks. Pas daarna voeg je je bij je huisgenoten of de rest van je gezin.
2. Net als in Korea en Japan doe je in Rusland je schoenen uit voordat je een huis binnengaat.
3. Een banja is een openbare sauna/douche plek waar je jezelf kunt wassen.
4. Het is de gewoonte om jezelf af te rossen met berkentakken. Waarom legt Eline helaas niet uit.
5. Veel Russen hebben een datsja (buitenhuisje)
6. Mannen mogen vanwege de hygiëne geen lange zwembroeken aan in het zwembad in Rusland. Een badmuts dragen is verplicht!
7. Wereldoorlog II heet in Rusland De Grote Vaderlandse oorlog.
8. In het Russische uitgaansleven is er fenomeen: face control. Dat wil zeggen dat je bij de ingang van een club wordt gekeurd op je aantrekkelijkheid. Als je niet mooi of leuk genoeg bent, kom je er niet in.
9. Buschauffeurs zitten in een eigen hokje, en zijn onzichtbaar voor passagiers. Een conductrice rijdt mee en controleert kaartjes.

Vijf jaar in Rusland

Het is duidelijk dat Eline het erg naar haar zin heeft in Rusland. Na vijf jaar spreekt ze de taal goed, en heeft ze voeling gekregen voor de cultuur. Ze kan zelfs grapjes maken in het Russisch. Toch gaat ze aan het eind van het boek samen met haar vriend die half Rus, half Belarus is naar Nederland om daar te gaan wonen.

Ik heb Eline Helmer opgezocht, en volgens haar LinkedIn profiel woont ze op het moment nog steeds in Nederland.

Mijn conclusie over Een Rus als ik

Als je van verhalen  van gesprekken houdt met toevallige voorbijgangers dan is Een rus als ik een erg leuk boek. Maar voor iemand als ik die hoopte echt een kijkje te krijgen in het Russische dagelijkse leven vond ik het boek een beetje tegenvallen. Vooral het gebrek aan uitleg over bepaalde gewoontes en verschijnselen in Rusland vond ik echt balen.

Eline Helmer schreef dit boek voor de coronacrisis en de oorlog met Oekraïne. In die zin is dit boek welkom, omdat het in ieder geval tot op zekere hoogte een blik geeft in het leven van de ‘gewone’ Rus.

Op GoodReads krijgt dit boek een 3,92 bij een maximale score van 5. Zelf geef ik het een 3,25.

Een Rus als ik kopen

Een Rus als ik is bij bol.com alleen te koop als ebook! Bij onder andere de Bruna kun je wel gewoon de papieren versie kopen voor 20,99.