Doe de Test: Hoeveel Havermelkelite zit er in jou? Ontdek mijn score!
Jonas Kooyman werd bekend door zijn Instagrampagina, podcast en nieuwsbrief over zijn observaties van wat hij noemt de havermelkelite. En nu is er het boek De havermelk elite! Ik leende dit boek in de bibliotheek, en toen ik het dichtsloeg,vroeg ik me een beetje ongerust af: In hoeverre word ik bepaald door algoritmes?
Wat is de havermelkelite?
Onder de havermelkelite verstaat Jonas Kooyman ‘de nieuwe stedelijke elite’. Het zijn twintigers en dertigers, die allemaal havermelk in hun koffie drinken, dezelfde kleding en kapsels dragen, dezelfde sportklasjes bezoeken, academisch geschoold etc. Jonas Kooyman rekent zichzelf er ook toe. Zijn Instagram account en nu zijn boek zijn dus ook een kritische beschouwing van zijn eigen leven en gewoontes. Hij schrijft:
‘In buurt waar ik destijds woonde, een voormalige slaperige volksbuurt die in rap tempo gentrificeerde, stond ik elke ochtend in de rij voor de koffiebar om de hoek en kwam ik ze steeds vaker tegen: twintigers en dertigers met pufferjassen, AirPods in, e-bikes voor de deur geparkeerd en sneakers van het buitenmerk Salomon.’
Binnen de havermelkelite onderscheidt Jonas twee stromingen:
- De streefklassers: deze hebben vaak een creatief beroep, huren en hebben geen vast contract. Hun financiële situatie is dus niet ideaal.
- Henry’s: high earners, not rich yet. Deze mensen hebben een bovenmodaal salaris en goede financiële vooruitzichten voor de toekomst.
In zijn boek portretteert Jonas Kooyman deze groep aan de hand van hoe ze eten, sporten, drinken, kopen, uitgaan, werken, wonen en reizen.
De havermelk elite test
Jonas geeft in zijn boek een handige checklist waarmee je kunt kijken of jij bij de havermelkelite hoort:
- Woon je in de Randstad?
- Ben je twintiger of dertiger (of vooruit, veertiger)?
- Ben je academisch geschoold?
- Woon je in een voormalige volksbuurt?
- Bezoek je in het weekend zuurdesembakkers?
- Drink je natuurwijn?
- Stem je links-progressief?
- Heb je een kennisberoep?
- Lees je in het weekend de Volkskrant, De Groene Amsterdammer, NRC of Het Parool?
- Doe je aan yoga, pilates of sport je via een klasjesapp?
- Ga je uit eten in restaurants waar shared dining de norm is?
- Bezit je een paar Adidas Samba’s, Salomons of Birkenstocks?
- Bezit je een pufferjas?
- Rijd je rond op een e-bike?
- Experimenteer je met een open relatie, of daten via Feeld?
- Kom je vaker in het buitenland dan op plekken in Nederland buiten de Randstad?
- Heb je de afgelopen maand een horecalocatie bezocht omdat je die op TikTok of Instagram voorbij zag komen?
- Bezit je een van de volgende objecten: Aesop-zeep, een Le Creuset-pan, een Dyson-stofzuiger, Maldon-zout of een Rimowa-koffer?
- Gebruik je op zijn tijd een xtc-pilletje, coke, ketamine of paddodruppels?
- Zie je, als je bij een koffiebar in de rij staat voor een matcha of cappuccino met plantaardige melk, heel veel mensen die op jou lijken?
Zelf scoort Jonas Kooyman 19 van de 20. Ik heb de ‘havermelkelite test’ ook gedaan en kom uit op 3.
De kenmerken van de havermelkelite
Eén van de dingen die de havermelkelite kenmerken zijn hun spullen. Terwijl ik het boek las, moest ik steeds even Googelen hoe iets eruit zag. Stel je denkt: ‘Ik wil havermelkelite worden!’ Wat moet je dan in huis halen?
Hoe word je één van hen?!
Aesop handzeep
Een uniqlo jas en schoudertas
Adidas Samba schoenen
Een Wolfcut kapsel
Ik had er nog nooit van gehoord, maar blijkbaar is dit een mix van een matje en een shag-kapsel. Het heeft een wilde, gelaagde look met veel volume bovenop en bij de kruin, terwijl de uiteinden vaak dunner zijn en wat langer naar beneden hangen. De lagen worden meestal in verschillende lengtes geknipt om een nonchalante, warrige stijl te creëren, wat het een beetje doet lijken op de vacht van een wolf – vandaar de naam. Hieronder een voorbeeld van zo’n kapsel:

Een toypoedel
Ik dacht eerst dat dit een speelgoedhondje was, maar dit blijkt een heus ras te zijn: de toypoedel. Omdat ze schattig en klein zijn passen ze goed in kleine Amsterdamse huizen en zijn geschikt voor mooie Instagramfoto’s.
Een Van Moof fiets
Van Moof is ondertussen failliet, maar deze elektrische fiets was volgens het boek echt kenmerkend voor de havermelkelite.
Zuurdesembrood
De havermelkelite koopt zuurdesembrood voor 9 euro per stuk. In het weekend staan er rijen van een half uur bij de bakkers die het verkopen, lees ik in het boek. Volgens Jonas heeft het een yoghurtachtige smaak en een harde korst.
Natuurwijn
Wijn met zo min mogelijk chemische toevoegingen, passend bij een verlangen naar authentiek en lokaal.
Apple Airpods in de oren
Rimowa koffer
Als de havermelkelite besmuikt het vliegtuig pakt, dan doen ze dat met een Rimowa koffer:
Lululemon
En bij het sportklasje draag je Lululemon tights:
De havermelkelite heeft de stad Amsterdam veranderd
Wat maakt de zogenoemde havermelkelite een boek waard? Jonas Kooyman beschrijft hoe deze groep is ontstaan, en hoe ze de sfeer van de stad Amsterdam hebben veranderd. Amsterdam is niet langer een bolwerk van creativiteit, maar meer van hetzelfde. De onderlinge solidariteit en creativiteit verdwijnt en er is steeds minder plek voor mensen met lagere inkomens in Amsterdam.
En dat komt onder andere door de rol van algoritmes op social media
De rol van algoritmes op ons en ons leven
Doordat velen van ons social media gebruiken worden we beïnvloed door algoritmes.
En dat algoritme beïnvloedt onze smaak en leidt tot eenheidsworst.
En daardoor we steeds meer op elkaar lijken, en gaat ook onze omgeving steeds meer op elkaar lijken. Als Jonas Kooyman bijvoorbeeld een maand in Berlijn werkt, kan hij daar naadloos zijn Amsterdamse leven voortzetten. Er zijn daar dezelfde sportketens, koffieketens en apps. ‘
Mijn conclusie
Ik vond De havermelkelite interessant om te lezen. Ik houd ervan om te lezen hoe andere mensen hun leven leiden en inrichten. Op basis van dit boek lijkt het leven van de havermelkelite me niet makkelijk. Ze moeten eigenlijk voortdurend op hun tenen lopen en er voortdurend het gevaar dat je afvalt. En dat is dan alleen nog maar de persoonlijke kant van het verhaal. Daarnaast gaat deze leefstijl ten koste van de pluriformiteit en creativiteit van de stad Amsterdam. Het verband dat Jonas Kooyman legt met het social media algoritme en hoe we leven in het algemeen maakt dit boek denk ik relevant voor iedereen.
In hoeverre word jij bepaald door algoritmes? Maak jij echt in alle vrijheid jouw keuzes?
Kritiek op het boek
Voordat mensen het gaan roepen in de comments: het is niet oké om een groep mensen op deze manier te stereotyperen en over één kam te scheren. Dat is een punt van kritiek op dit boek. Een andere kritiek is dat Jonas zijn observaties niet onderbouwt met onderzoek en cijfers.
Op GoodReads krijgt het boek een 3,34.
De havermelkelite kopen
Het boek is te koop bij je lokale boekhandel en natuurlijk online zoals bij bol.com. Helaas is er geen gratis inkijkexemplaar!
Vragen of uit Havermelkelite test:
Leestip
Wat vind jij van het idee van deze ‘randstedelijke elite’? Hoeveel punten haal jij op de test?
Ik scoor ook een 3. Lijkt me wel een interessant boek.