In de documentaire De gouden lichting vertellen 4 voormalige turnsters over hun ervaringen als topsporter.

Renske Endel, Suzanne Harmes, Gabriëlla Wammes en Verona van de Leur waren De gouden lichting. In 2002 zetten zij Nederland op de kaart wat betreft turnen met maar liefst zeven EK- en WK-medailles.

Maar zo mooi als het toen leek, was het helaas niet.

Het verhaal van Renske, Suzanne, Gabriëlle en Verona kenmerkt zich door eenzaamheid en machtsmisbruik van hun coaches Frank Louter en Gerrit Beltman. Juist de mensen die hen hadden moeten ondersteunen.

De gouden lichting: drieluik

De gouden lichting bestaat uit 3 afleveringen: meisje, puber en vrouw. De afleveringen bestaan uit oude beelden van de meisjes en interviews met hen nu. In de eerste aflevering zie je ze bijvoorbeeld als kleine meisjes die dol zijn op turnen. Hun talent wordt ontdekt, en ze worden uitgenodigd voor de Nederlandse selectie. Het ultieme doel is de Olympische Spelen.

Coaches zelfde aanpak als in Roemenië en Rusland

Zoals ik het begrijp werkten hun coaches volgens het model van Roemenië en Rusland. Dat betekende geen sympathie en begrip, maar intimideren en dwingen. Eén van de vrouwen vertelt hoe de deur van de oefenruimte op slot ging. Ouders waren niet welkom.

Lichaam niet meer dan een instrument

Het komt over alsof de meisjes geen mensen waren voor de coaches, maar niet meer dan instrumenten die ze probeerden te optimaliseren voor het Olympisch goud. De persoon achter het lichaam was voor de coaches irrelevant.

Waar waren de ouders van De gouden lichting?

Ik geloof dat het de moeder van Suzanne Wammes was die zich zorgen maakte over de gang van zaken. Suzanne vertelde thuis wat er gebeurde, en haar moeder schreef dingen op in schriftjes.  Maar Suzanne's moeder greep niet in, ondanks haar zorgen. Als ik het goed begrijp vanuit het idee, dat ze nu al zover zijn gekomen.

Verona van der Leur smeekte haar moeder om haar niet af te zetten bij de turnhal. Toen haar moeder haar toch gewoon afzette, voelde Verona zich in de steek gelaten en alleen. Ten tijde van het interview voor De gouden lichting heeft ze geen contact meer met haar familie.

Suzanne Wammers constateert dat er wel degelijk ouders waren die hun kind van turnen afhaalden bij het zien van de methodes.

De gevolgen van jarenlang machtsmisbruik

De jaren van intensief turnen in combinatie met het machtsmisbruik heeft flinke sporen achtergelaten in de levens van de meisjes. Zo zat Verona van der Leur zelfs een tijdje in de gevangenis vanwege afpersing. 'Het was net als turnen eigenlijk,' zegt ze daar in het interview over.

Zowel Suzanne als Gabriëlla werden piepjong moeder en hadden een tijdlang depressieve klachten. Ten tijde van het interview hebben ze hun leven dacht ik wel weer goed op de rit.

Trailer

Hieronder de trailer

Over De gouden lichting

Op de site van de VPRO staat wat het doel is van deze documentaire over De gouden lichting:

'De serie vertelt niet alleen het verhaal van de vier turnsters, maar wil ook de mechanismen blootleggen die tot zulke extreme excessen kunnen leiden. De manier waarop de coaches deze jonge vrouwen volledig in hun macht kregen zal ongetwijfeld herkenning oproepen bij anderen.'

Deze documentaire past in de lijn van #metoo en de rellen rondom bekende Nederlanders die grensoverschrijdend gedrag toonden. het gaat over een verziekte cultuur, waarin niemand ingreep...

Mijn conclusie over De gouden lichting

Ik vond De gouden lichting een mooie en indrukwekkende documentaire. Als kind vroeg ik me wel eens af hoe het zou zijn om ergens zo enorm goed in te zijn dat je een topsporter wordt. De gouden lichting laat zien dat het draait om een combinatie van talent en heel veel en hard werken.

En in het geval van deze 4 turnsters helaas machtsmisbruik.

De gouden lichting kijken

Je kunt De gouden lichting gratis kijken via NPOStart.

Kijktips voor documentaire liefhebbers

• Het zaad van Karbaat
• Het beste voor Kees
• De kinderen van Ruinerwold

Wat vond jij van De gouden lichting?