• Van gazon naar gras
• Wie is Arie Koster nou helemaal?!
• Netheidsbeheer versus een natuurlijke tuin
• Hoe vaak moet je gras maaien?
• Ecologisch beheerd grasland: slechts 1 of 2 keer per jaar maaien
• Het beste moment voor gras maaien voor een natuurlijke tuin
• Ja maar, wanneer bloeien de grassen Arie?!
• De gevolgen van te veel of te weinig maaien
• Gras maaien apparatuur
• Over het boek Van gazon naar gras
• Ik mis wel wat concrete aanwijzingen voor een natuurlijke tuin
• Van gazon naar gras van Arie Koster kopen?
• Leestips

In de bibliotheek kwam ik het boek van Gazon naar gras van Arie Koster tegen, met als ondertitel ‘meer natuur in de tuin’. Ik was benieuwd naar een natuurlijke tuin en wat de titel Van gazon naar gras daarmee te maken had.

Het boek bleek een eye-opener als het gaat om een natuurlijke tuin en je gazon.

Van gazon naar gras

Het woord gazon heeft voor mij namelijk een positieve klank, maar in het boek Van gazon naar gras is het dat niet! Sterker nog, het boek is een pleidooi voor een meer natuurlijke tuin waarin je in plaats van een glad gazon gewoon gras hebt. Arie Koster, de schrijver van het boek vergelijkt de gazons die de meeste mensen hebben met een ‘strak biljartlaken’.

Gemiddeld wordt een gazon soms wel tot 30 keer per jaar gemaaid, aldus Arie.

En dat is dus juist niet positief! Hij noemt dit netheidsbeheer.

Wie is Arie Koster nou helemaal?!

Voordat we verder gaan, eerst even wat meer informatie over Arie Koster. Want waarom zouden we ons wat aan hem gelegen laten liggen als het gaat om onze tuinen? Nou, daar zijn goede redenen voor, want Arie weet waar hij het over heeft. Arie Koster heeft een doctoraal in de biologie en was ooit hovenier. Ook werd hij stadsecoloog bij de Dorschkamp-Alterra, en promoveerde op basis van die functie.

Netheidsbeheer versus een natuurlijke tuin

Een gladgemaaid gazon is in Nederland de norm geworden. Als je gras 10 centimeter hoog is, dan wordt dat als slordig gezien of als gebrek aan onderhoud. Maar onze hang naar een nette tuin is slecht voor de biodiversiteit. Om de haverklap je gazon maaien is voor kleine dieren een ramp, vooral voor de insecten, schrijft Arie Koster. ‘Hun voedsel is dan in een klap weg.’  Ook krijgen planten en bloemen geen kans als ze om de haverklap worden weggemaaid.

Hoe vaak moet je gras maaien?

Als 30 keer per jaar teveel is, hoe vaak moet je dan wel je gras maaien? Arie schrijft:

‘Om duurzame, bloemrijke grasvelden te bevorderen of te behouden moeten ze, afhankelijk van bodemvruchtbaarheid en de grondwaterstand, 1 of 2 keer per jaar worden gemaaid met relatief licht materieel’ (…) Het maaisel moet altijd worden afgevoerd.

Dat zijn een boel woorden en voorwaarden. Wat betekent dit nou concreet?

• Op rijke, vochtige gronden kun je in de beginfase 3 keer gras maaien en afvoeren per jaar.
• Op arme natte gronden is gras maaien 1 keer per jaar genoeg.

Ecologisch beheerd grasland: slechts 1 of 2 keer per jaar maaien

Mijn moeder/buurvrouw past Arie’s principes al toe!

Een graslandvegetatie die ecologisch wordt beheerd, wordt 1 keer per jaar gemaaid in september-oktober, als het gras niet hoger is dan een halve meter. Is het gras hoger dan een halve meter? Dan zijn twee maaibeurten nodig: de eerste rond eind juni, de tweede in september.

Het beste moment voor gras maaien voor een natuurlijke tuin

Wat is het beste moment om je gras te maaien als je een natuurlijke tuin wilt? Volgens Arie Koster is dat ‘net voor de bloei van de grassen,’ omdat de meeste voedingsstoffen dan boven de grond zitten. Ga je later in het jaar maaien dan dalen de voedingsstoffen af naar de wortels en verschraalt de grond minder. Helaas zegt Arie er niet even bij wanneer de grassen bloeien. Dat heb ik dus zelf maar even opgezocht.

Ja maar, wanneer bloeien de grassen Arie?!

In Nederland bloeien grassen doorgaans van mei tot en met juli. De bloeiperiode kan echter variëren afhankelijk van het specifieke type gras en de weersomstandigheden.

Over het algemeen kunnen de eerste graspollen al in april verschijnen, vooral tijdens milde lentes.

Betekent dit dan dat je bij een zacht voorjaar in april het gras moet maaien? Arie zegt dat het voor de biodiversiteit het beste is om de eerste maaibeurt uit te stellen tot na de bloei of zaadrijping van de bloemplanten.

• Op vruchtbare grond is dat van eind juni tot half juli.
• Heb je heel vruchtbare grond in je tuin waar veel gras in zit en weinig bloemen? Dan adviseert Arie maaien half mei.
• Schrale en droge grond kun je het beste maaien na augustus-september.

De gevolgen van te veel of te weinig maaien

Het idee om het gras in onze tuin niet meer te maaien spreekt mij erg aan. Ik houd van een natuurlijke tuin en draag graag bij aan de biodiversiteit. Zeker als dat betekent dat ik minder in de tuin hoef te doen! Maar ik vind het ook wel een beetje eng om ons gras niet meer te maaien. Wat als het helemaal uit de hand loopt, en we overal brandnetels krijgen? Of dat het superlelijk wordt? Arie Koster schrijft in Van gazon naar gras:

Door te veel gras maaien verdwijnen bloemenplanten niet, door te weinig maaien wel.

Lekker dan. Ik wil juist veel bloemen in de tuin.

Gras maaien apparatuur

Arie Koster zegt dat gras maaien het beste gedaan kan worden met  ‘licht materiaal’. Hoe lichter hoe beter, aldus Arie. Helaas zegt hij niet wat onder licht materiaal valt. Wel noemt hij de volgende apparatuur voor gras maaien:

• Zeis: dit is voor de natuur de beste methode volgens Arie Koster.
• Motormaaier
• Elektrische grasmaaier
• Robotgrasmaaier
• Handmaaimachine
• Grasschaar
• Bosmaaier met messen als alternatief voor de zeis en de grasschaar

Over het boek Van gazon naar gras

Van gazon naar gras was voor mij een eye opener. Het maakte me ervan bewust dat ik helemaal geconditioneerd ben dat gras in de tuin kort hoort te zijn, en dat het anders slordig is. Voor de natuur is het veel beter om niet zo vaak het gras te maaien! En dat komt mij eerlijk gezegd heel goed uit, want ik houd niet van tuinieren. Ook kijk ik door dit boek met andere ogen naar een robotgrasmaaier. Stiekem wilde ik er graag eentje, maar nu realiseer ik me dat dit eigenlijk niet goed is voor een natuurlijke tuin.

Ik mis wel wat concrete aanwijzingen voor een natuurlijke tuin

Wel mis ik hier en daar wat meer concrete aanwijzingen hoe je een meer natuurlijke tuin moet aanpakken: je gazon natuurlijk laten groeien. Minder gras maaien is mij wel duidelijk, maar ik vind het nog wel spannend hoe ik dat in praktijk moet brengen. Hieronder zie je een close-up van het gras in onze tuin.

Wat zegt dit nou?

Naast algemene informatie over het belang van minder gras maaien is het boek gevuld met mooie foto’s van tuinen waarmee Arie Koster laat zien hoe natuurlijke tuinen eruit kunnen zien. Dat maakt Van gazon naar gras ook nog eens een heerlijk kijkboek. Natuurliefhebbers zullen zeker genieten van de mooie foto’s.

Van gazon naar gras van Arie Koster kopen?

Van gazon naar gras van Arie koster is te koop bij bol.com en je lokale boekhandel. Bij bol.com vind je ook een fijn gratis inkijkexemplaar waar je alvast een aantal foto’s van natuurlijke tuinen kunt bewonderen.

Leestips

• Tuinplanner: wanneer moet je wat doen in de tuin?
• Afrikaantjes in de moestuin

Wat vind jij van het idee van een natuurlijke tuin? Hoe ziet jouw tuin eruit?