Een donzen dekbed is voor veel mensen het toppunt van luxe. Maar waar moet je op letten als je een donzen dekbed wilt kopen? En is het wel diervriendelijk?

Ik zocht het allemaal uit!

10 Soorten dekbedden en soorten vulling

Laten we beginnen met op een rijtje te zetten welke soorten dekbedden er allemaal zijn. Dat zijn er namelijk best veel!

1. Dons: Gemaakt van het 'pluizige onderkleed' van vogels, meestal eenden of ganzen. Dons staat bekend om zijn lichtheid, warmte en goede isolatie.
2. Synthetisch: Gemaakt van kunstmatige materialen zoals polyestervezels. Synthetische dekbedden zijn vaak hypoallergeen, gemakkelijk te onderhouden en geschikt voor mensen met allergieën.
3. Wol: een natuurlijke vezel die warmte biedt en vocht reguleert. Het is ook bestand tegen huisstofmijt en schimmel, waardoor het een goede keuze is voor mensen met allergieën.
4. Zijde: een natuurlijke vezel die bekend staat om zijn luxueuze uitstraling en soepelheid. Zijden dekbedden zijn licht, ademend en hebben temperatuurregulerende eigenschappen.
5. Katoen: een ademende natuurlijke vezel die comfortabel aanvoelt. Katoenen dekbedden zijn geschikt voor mensen met allergieën en kunnen gemakkelijk worden gewassen.
6. Bamboevezel: wordt gebruikt als vulling voor dekbedden vanwege hun zachte en zijdeachtige textuur. Bamboe heeft natuurlijke antibacteriële eigenschappen en is milieuvriendelijk.
7. Microvezel: Gemaakt van heel fijne synthetische vezels. Dit is een zachte en lichte vulling. Het is gemakkelijk te onderhouden en vaak betaalbaar.
8. Tencel ook bekend als lyocell: wordt gemaakt van houtpulp en is heel goed voor de vochtregulering. Het is een duurzame en milieuvriendelijke optie.
9. Hennep is heel goed voor vochtregulering.
10. Dekbedden met een identiteitscrisis oftewel een gemengde vulling.

Donzen dekbed

Het klinkt prachtig, een dekbed van het 'pluizige onderkleed' van vogels. Maar hoe zit dat precies? Lopen er mensen rond om losgelaten veren en dons te verzamelen voor dekbedden? Hoe komen ze aan de veren en het dons voor dekbedden? En kun je bijvoorbeeld ook veren en dons van kippen gebruiken voor een donzen dekbed?

Er zijn twee soorten vogels wiens 'pluizige onderkleed' gebruikt wordt voor donzen dekbedden, en dat zijn: eenden en ganzen!

Eenden

Donzen dekbedden van eendendons zijn goedkoper dan dekbedden van ganzendons. Dat komt omdat eendendons een iets lagere 'vulkracht' heeft dan ganzendons. Dat roept meteen een nieuwe vraag op: wat is vulkracht? Daar kom ik later even op terug! Overigens ligt dit ook aan het type eend! Dons van de Eidereend is heel populair, maar zeldzamer. Het mooie aan eiderdons vind ik dat dit inderdaad uit verlaten eendennesten wordt gehaald, en dus niet van de eend wordt geplukt. Hieronder zie je zo'n Eidereend lekker op haar donzen nest zitten:

Ganzen

Ganzendons wordt gezien als betere dons dan eendendons. Dat komt omdat het een hogere vulkracht heeft. Het is daardoor ook meteen duurder dan eendendons.

Hoe zit dat met die vulkracht van donzen dekbedden?

Nu eerst even terug naar die vulkracht. Vulkracht is een maatstaf voor de kwaliteit van dons. Met vulkracht wordt gemeten hoeveel ruimte een bepaalde hoeveelheid dons inneemt wanneer het volledig is opgeblazen.

Hoe hoger de vulkracht, hoe meer lucht het dons kan vasthouden, en dus hoe beter het isoleert. Een donsproduct met een hogere vulkracht zal over het algemeen lichter, zachter en warmer zijn.

De meest exclusieve donzen dekbedden hebben veel dons, terwijl goedkopere versies een combinatie van dons en veren hebben. In de lagere prijsklassen vind je dekbedden met een verhouding van 70/30 of 60/40. Dat betekent dat het vulmateriaal voor 70% of 60% uit dons bestaat en voor 30% of 40% uit veren.

Dons versus veren

Dons zijn de zachte, pluizige plukjes die onder het buitenste verenkleed van vogels zitten. Ze hebben geen schacht (de stevige kern) en bestaan voornamelijk uit pluis. Veren hebben een stevige, holle schacht die zich uitstrekt van de basis tot het puntje en ze zijn niet zo pluizig als dons.

Wat is een goede vulkracht voor dons?

Hieronder zie je de categorieën van vulkracht

• Lage vulkracht: tot 125 mm/30gr
• Gemiddelde vulkracht: 125-170 mm/30gr
• Hoge vulkracht: 170-200 mm/30gr
• Superieure vulkracht: 170-299 mm/30 gr

Hoe komen ze aan het dons voor donzen dekbedden?

Eiderdons wordt dus verkregen door het dons uit verlaten nesten te halen. Maar hoe zit het dan met dons van eenden en ganzen? Ik denk tenminste niet dat eenden en ganzen zich spontaan melden bij de poort van een donzen dekbedfabriek om hun dons aan te bieden. Wordt dons bijvoorbeeld verkregen van eenden in parken? Of zoals ik ze hier regelmatig in de beek zie zwemmen?

Het viel niet mee om een antwoord te vinden op de vraag waar de eenden en ganzen vandaan komen waar dons van wordt geplukt. Maar ik vond twee methodes:

• Speciale fokkerijen met als doel dons. Volgens Animal Rights worden er in Nederlandse fokkerijen jaarlijks meer dan 8,5 miljoen eenden gefokt voor hun vlees, dons en veren. Volgens Peta komt het meeste dons van ganzen en eenden die worden geslacht.
• Ganzen en eenden plukken oftewel 'levende pluk' komt nog op beperkte schaal voor, maar is gelukkig verboden. Uit verhalen weet ik dat mijn oma van mijn vaders kant regelmatig een gans greep en die plukte.

Bestaat er zoiets als diervriendelijk dons?

Er is tegenwoordig gelukkig aandacht voor de dieren als het gaat om dons. Er zijn verschillende certificeringsprogramma's en standaarden ontwikkeld om consumenten te helpen bij het identificeren van donsproducten die aan bepaalde ethische normen voldoen. Hier zijn enkele van de belangrijkste certificeringen:

Responsible Down Standard (RDS)

RDS is een wereldwijd erkende standaard die aangeeft dat het dons afkomstig is van verantwoorde bronnen. De standaard omvat richtlijnen voor dierenwelzijn, traceerbaarheid en transparantie in de toeleveringsketen. Het RDS-certificaat verzekert dat de dieren niet zijn blootgesteld aan levend plukken en dwangvoeding.

Downpass Global Traceable Down Standard (TDS)

TDS is een certificeringssysteem dat zich richt op traceerbaarheid en transparantie. Het waarborgt dat het dons traceerbaar is van de boerderij tot het eindproduct. TDS bevat ook criteria met betrekking tot dierenwelzijn en zorgt ervoor dat het dons ethisch is verkregen.

Naast deze certificeringen zijn er ook merken en bedrijven die specifieke initiatieven nemen om diervriendelijk dons te waarborgen.

Donzen dekbed van gerecyclede dons

Als je je zorgen maakt over dierenwelzijn, kun je kiezen voor een andere dekbedvulling of voor herbruikbaar dons. Want dons is blijkbaar prima te recyclen. Dus als je graag een donzen dekbed wilt, dan zou je kunnen kiezen voor gerecyclede dons.

Kun je dekbedden maken van kippendons?

In Nederland hebben we hartstikke veel kippen die worden geslacht. Ik vroeg me af of je dekbedden kunt maken van kippendons en veren. Maar het blijkt dat de kwaliteit van kippendons niet al te best is. De vulkracht is veel slechter dan die van eendendons en ganzendons.

Alternatief voor een donzen dekbed

Stel nou dat je een veganistisch en diervriendelijk alternatief voor dons wilt. Dan kun je kiezen uit synthetische dekbedden of dekbedden van andere natuurlijke materialen dan dons. Het nadeel van synthetische dekbedden is dat ze meestal niet zo goed ademen en vocht afvoeren als donzen dekbedden. Voordeel is dat ze geschikt zijn voor mensen met allergieën. Wil je liever natuurlijke materialen? Denk dan aan bamboe, tencel/lyocell of gerecyclede vezels.

Donzen dekbed kopen?

Wil je een donzen dekbed kopen? Dan vind je hieronder een handig boodschappenlijstje met criteria om mee te nemen:

1. Vulkracht: mik op een dekbed met een vulkracht van minimaal 170.
2. Wil je eendendons en ganzendons? Ganzendons heeft doorgaans een hogere vulkracht. Let ook op de verhouding dons - veren.
3. Het materiaal van de tijk oftewel de buitenkant van het dekbed. Denk aan katoen, katoen-satijn, microvezel, zijde, bamboe of percal.
4. De warmteklasse. Donzen dekbedden hebben meestal warmteklasse 1 of 2. Dat betekent dat ze warm of zeer warm zijn.
5. Kan het donzen dekbed in de was? Controleer de wasinstructies. Een goed donzen dekbed kan altijd gewassen worden!
6. Is het een verantwoord donzen dekbed? Controleer of het een certificaat heeft dat dierenwelzijn garandeert. Of kijk of het om gerecycled dons gaat.
7. Wat is het retourbeleid? Stel dat het dekbed tegenvalt. Wat zijn dan je opties?

Voor uitgebreid donzen dekbed advies kun je ook terecht op verschillende websites, zoals bij de experts van donzendekbed.nl

Donzen dekbed Action? 85% veren!

Ik was nieuwsgierig: zou de Action donzen dekbedden verkopen? Warempel, ze hadden een ganzendons dekbed van 240 x 220 cm met 85% ganzenveren en 15% ganzendons en een percale tijk. (ter vergelijking: bij donzendekbed.nl hebben de dekbedden minimaal 90% dons).

Ze beloven ook nog eens dat het hypoallergeen is en het is RDS gecertificeerd: dons afkomstig van diervriendelijk behandelde ganzen. De warmteklasse is 2. Maar deze deal is verlopen.

Tot slot

Wat voor de één het beste dekbed is, kan voor iemand anders waardeloos zijn. Het beste dekbed hangt af van jouw persoonlijke voorkeuren, allergieën en ethische overwegingen. Als je 's nachts ligt te malen over de eenden en ganzen die gebruikt zijn voor jouw dekbed is het geen fijn dekbed. Overigens zag ik op amazon.nl een donzen dekbed van synthetische ganzenveren. Wat kunnen ze toch veel tegenwoordig!

Donzen dekbedden zijn over het algemeen duurder dan synthetische dekbedden. De prijs van een donzen dekbed wordt beïnvloed door de kwaliteit van het dons, de vulkracht, het percentage dons versus veren, de tijk (buitenste stofhoes) en eventuele certificeringen voor dierenwelzijn en duurzaamheid.

John Denver over het verenbed van zijn oma

Als afsluiting een leuk liedje van John Denver over het verenbed van zijn oma dat was gemaakt van '40 elf' ganzen. Wat hij daarmee bedoelt? Ik weet het niet! Opvallend trouwens dat hij over veren zingt, en niet over dons maar dit terzijde.

Leestip

Dekbed wassen
Wat voor materiaal heeft jouw dekbed?