70 voedingsmythes ontmaskerd!
Voeding is vaak in het nieuws de laatste tijd.
En meestal niet positief.
Er waren diverse enge vleesschandalen. Suiker en brood liggen onder vuur en allerlei celebrities ontpoppen zich tot voedselgoeroe.
70 voedingsmythes doorgeprikt
Professor dr. Martijn B. Katan is emeritus hoogleraar voedingsleer aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Hij is columnist van NRC handelsblad, en wordt vaak gevraagd om zijn mening te geven over allerlei voedingskwesties.
Dat doet hij ook in zijn boek Voedingsmythes: valse hoop en nodeloze vrees.
Hij rekent in dit boek af met maar liefst 70 voedingsmythes. En een heleboel van die mythes zul je herkennen! Ik tenminste wel.
Voedingsmythes: wat Katan er over zegt
Ik haal er 10 voedingsmythes, die mij vooral troffen, omdat ik daar zo vaak over lees. Onder andere op blogs. Ik noem de mythe, en daaronder wat Katan er over zegt.
1. Je kunt beter stevia nemen, dat is een natuurlijk zoetstof.
Volgens Katan wil natuurlijk niet zeggen dat het veiliger is. Stevia is niet beter dan chemische zoetstoffen zoals aspartaam.
2. Je moet langzame koolhydraten eten, snelle koolhydraten zijn ongezond.
Langzame of snelle koolhydraten hebben geen effect op je gewicht, bloeddruk of cholesterol. Sommige producten met 'langzame koolhydraten' zijn gezond, andere niet. De informatie die over dit onderwerp wordt gegeven klopt vaak niet. Witte kristalsuiker is bijvoorbeeld een langzamere koolhydraat dan volkorenbrood. Voedingsmiddelen indelen in 'snelle' en 'langzame koolhydraten heeft dus weinig zin, en is bovendien vaak fout. Hier worden fans van low carb recepten denk ik niet blij van.
3. Kokosolie is gezond.
Andere vetten - of eigenlijk olieën - zijn gezonder dan kokosvet. Maar er valt veel winst te maken, op kokosvet en daarom worden de wonderverhalen graag gepromoot door slimme zakenjongens.
4. Verschillende kleuren groenten, dat is gezond.
In deze geloofde ik zelf ook. Maar volgens Katan zeggen de kleuren van groenten en fruit weinig over de voedingsstoffen die er in zitten. Een groene paprika bevat bijvoorbeeld niet zoveel vitamines, maar boerenkool die ook groen is wel.
5. Visolie is goed voor het hart.
Het lijkt erop dat visolie uiteindelijk voor het hart weinig of niets doet.
6. We zouden moeten eten als de oermens.
Dit vind ik ook een interessante! Want een tijdje geleden waren er diverse bloggers die gingen eten als de paleomens. Volgens Katan heeft het 'een paar goede ideeën' maar is het al met al niet gezond. En hij vindt dat we ons geen illusies moeten maken over het leven van de oermens. Want dat was:
'Nasty, brutish and short.'
7. Meergranenbrood is beter dan gewoon brood.
Ook deze mythe geloof(de) ik. Want 'meer granen' vind ik erg gezond klinken. Maar wat er in meergranenbrood zit mag elke bakker zelf verzinnen, zegt Katan. Er is geen wet waaraan brood moet voldoen om zo te heten. Als je gezond brood wilt, moet je gewoon kiezen voor 'volkorenbrood'.
8. Tarwe is niet gezond.
Ook deze mythe hoor ik heel vaak. Volgens Katan is er geen serieus wetenschappelijk bewijs voor de ziekmakende werking van koolhydraten in het algemeen en tarwe in het bijzonder. Het gluten-eiwit dat darmspruw (coeliaki) veroorzaakt komt maar voor bij 1% van de bevolking. Volgens Katan is tarwe dus niet slecht.
9. Je kunt je groenten beter zelf snijden.
Groentes worden zeer heel hygiënisch en high tech gewassen, gesneden en verpakt. Voorgesneden groenten zijn veilig en nog steeds voedzaam.
10. E-nummers zijn slecht.
De levensmiddelenindustrie zorgt er voor dat er zo min mogelijk voedsel verloren gaat tussen de akker en je keuken. Omdat wij als consument voedsel willen dat er uitziet alsof het net geoogst is en lekker smaakt is technologisch ingrijpen nodig. Evenals conserveermiddelen toevoegen.
Volgens Katan verdient de chemie die ons met zijn zeven miljarden van eten voorziet meer waardering.
En E-nummers zijn veilig en voedzaam.
Conclusie over voedingsmythes
Martijn Katans boek over voedingsmythes is beslist intrigerend! Al was het maar omdat de mythes die hij noemt een hoog: 'Oh ja, die ken ik!' gehalte hebben. En vervolgens analyseert hij die mythe op waarheidsgehalte. Dat doet hij op een goede, en begrijpelijke manier.
En dat hij professor voedingsleer is, geven zijn woorden wat mij betreft toch meer waarde dan bijvoorbeeld de woorden van het zusje van fotomodel Doutzen Kroes, Rens Kroes.
Praktische informatie over voedingsmythes
Voedingsmythes van Martijn Katan is voor 19,95 te koop bij bol.com. Ik vind het een goed boek.
Wat vind jij van de 10 voedingsmythes in deze post? Herken je ze? En wat vind je van de opmerkingen van professor Katan?
Dat van de visolie verbaast me. Ik voelde me al schuldig dat ik geen visolie in huis had. En over het meergranen brood, dat is blijkbaar gewoon een mooi verkoopargument, maar voegt helaas niets toe.
Volgens Katan inderdaad niet. Omdat het dus niet wettelijk is vastgelegd dat er ook echt meer granen in zo'n brood gestopt worden.
Ik mis nog 1 stelling, meneer Katan wordt gesponsord door unilever..zucht..die man vreselijk!!
Katan's onderzoek werd waarschijnlijk gesponsord door unilever, maar hij is nu met pensioen en het lijkt me dat hij als pensionado geen cent van dit bedrijf krijgt.
Ik denk dat dat ook een mythe is dat hij nu er geen cent meer van ziet.
Ik ga er niet eens een hele reactie over typen... ik word er echt bozig van! Stevia is net zo gezond als aspartaam... ???? verschrikkelijk!!
Ach stevia komt ook al niet meer uit een plant maar wordt met een bacterie gemaakt. En dat mag dan gewoon natuurlijk heten.
Het is echt niet gezonder dan aspartaam.
Het viel me al wel op dat hij zegt dat het Voedingscentrum onafhankelijk is, terwijl ik daar regelmatig over lees dat ook zij gesponsord worden door o.a Unilever...
Toch komt de beste man wel geloofwaardig op mij over in dit boek.
Vooral dat paleodieet. Ik snap niet dat mensen, sorry wil niemand belediging, dit geloven. De oer ens die hier op aarde liep at vlees, vlees en vlees. Daarnaast wel eea aan bladeren en wortels en zaden maar dat was behoorlijk slecht verkrijgbaar aangezien er hier een flinke dot ijs lag. Bovendien bestonden vele producten niet in de vorm zoals wij ze kennen of waren ze niet ontdekt. Dus ik weet niet waar de oermens van het dieet woonde maar het was waarschijnlijk niet in europa.
De rest, tja het verandert constant. Ik hoor het tegenwoordig en leg het naast mij neer. Suiker is slecht, nee suiker moet je wel tot je nemen maar niet geraffineerd, brood is goed, brood is slecht. Vlees is oke maar niet verwerkt vlees.
Pfffff ik zie soms door de bomen het bos niet meer. Wij eten wat we lekker vinden, light, vet, zoet of niet.
Het is ook bijna niet te volgen vind ik, al die verschillende voedingsadviezen.
De heer Katan is professor voedingskunde en geen arts. Hij komt vanuit de voedingsindustrie. Hij zegt soms zinnige dingen, maar ik vind hem ook erg kort door de bocht. E-nummers zijn getest, maar alleen op gezonde, jonge mannen en nooit in combinatie met andere toevoegingen. Mijn verrtrouwen in de voedingsindustrie is een stuk lager. Etiketten worden opgeschoond (ipv e621 staat er bv gistextract op), voeding wordt opgespoten met eiwithoudend water (staat niet op wat het is, maar ik heb zo'n vermoeden omdat ik er vaak een glutenreactie op heb gehad). Dhr Katan gaat er voor zijn gemak even aan voorbij dat er steeds meer mensen glutensensitief zijn. Dan heb je geen coeliakie, maar je wordt er even goed ziek van. Verpakkingen bevatten bpa en minerale olie, etc.
Ik heb meer vertrouwen in artsen zoals Dr. Esselstyn, Dr. Gregor, Dr. McDougall, professor Campbell.
Kijk eens naar de docu 'Forks over knives' op Netflix. Echt een aanrader.
Het is een vergissing om te denken dat artsen veel over voeding weten. Dat is niet zo. Voedingskundigen en diëtisten weten veel meer over voeding.
Deze artsen weten dus wel heel erg veel over voeding. Ze behandelden hun patienten op de reguliere manier en waren daar ontevreden over.
Jij zou ook heel veel aan de kennis van deze artsen kunnen hebben.
Maar je hebt gelijk, dat er teveel artsen zijn die er niks van weten.
E621 is echt iets heel anders dan gistextract, msg is een stofje, terwijl gistextract een bewerkte vorm van de gistcel is waardoor het een bepaalde smaak kan afgeven.
E621 zit bv in borstvoeding, het lichaam maakt het zelf aan om er voor te zorgen dat de baby de borstvoeding lekker vind. Het zit daar in een hogere dosering dan het als additief toegevoegd mag worden. Hetzelfde geldt voor tomaten.
Het menselijk lichaam is niet in staat verschil te zien tussen synthetisch en natuurlijk msg.
Ik krijg ondertussen sterk de indruk dat De zgn 'Twan' op meerdere fora aktief is en afkomstig is van de voedingsindustrie.
Ik zou diegenen die E621 vanwege gezondheidsredenen willen/moeten mijden adviseren om uit te zoeken hoe creatief de voedingsindustrie om gaat met allerlei namen voor dit goedje.
Ik denk dat je gewoon niet alles moet geloven. Ik denk dat je gewoon van alles niet te veel moet eten. Maar het veranderd dagelijks wat je nu wel of niet mag eten.
Proefondervindelijk heb ik in de loop der jaren van alle hypes/dieten/levenswijzes het beste behouden.
Ik voel me beter als ik niet elke dag brood en andere koolhydraten zoals rijst, pasta en aardappelen eet. Nauwelijks k-en-k (1-2x per maand) en voldoende fruit, groente vlees, vis en kip.
Vrij simpel eigenlijk en geniet dagelijks van een stukje chocolade, soms chocolatecookie, regelmatig wijntje en berenburg. Voelt allemaal goed en ik blij op gewicht, als is dat 10 kilo teveel, beter in balans dan een "gezonde" BMI.
Met alle respect...maar intussen is dit boek over voedingsmythes óók alweer ontmaskerd!! ik ben überhaupt nooit gecharmeerd geweest van de zienswijze van Katan.Ik heb meer vertrouwen in bv. dr. Moerman, Rineke Dijkinga e.a. voedingwetenschappers, die orthomoleculaire voeding aanbevelen.
Verfrissend om te lezen! Ik denk dat je vooral je eigen gevoel moet blijven volgen in wat je wel en niet neemt.
Die Katan toch, met rare adviezen.
Tijdje terug sprak hij bij VARA kassa. Zijn advies aan een veganiste was dat ze vooral vegetarische burgers moest eten, want daar was vitamine B12 aan toegevoegd.
Groenten en tarwe bevatten allemaal minder vitamines dan vroeger. Komt door de versnelling van de groei en alle rotzooi die gebruikt wordt tegen ziektes
Mensen vinden hondjes en katten zielig.ze eten wel vlees. Dat ligt in pakjes in de supermarkt. Weet je niet hoe het beest geleden heeft. Het daglicht door de stalramen gezien maar nog nooit buiten geweest.
Ik zet grote vraagtekens bij Katan.
Maar ook bij veel andere zgn voedsel goeroes. Wel betrouwbaar vind ik mensen die zeggen dat elk lichaam anders reageert op voeding. Wat Katan schrijft klinkt hartstikke logisch....als je verder geen klachten hebt. De reden dat mensen anders gaan eten is omdat ze klachten ervaren. Aan de boodschap van katan dat tarwe niet de boosdoener is heb ik geen ruk als ik er wel ziek van word telkens als ik t in mijn mond stop. Ik Ben zo'n overgevoelige zeikerd die enorm opknapt van glutenvrij eten.
Zelf je erin verdiepen, vers en onbewerkt eten en vraagtekens zetten bij wat mensen schrijven omdat ze er soms toch echt aan verdienen en uitproberen bij welke voeding je je goed voelt. Dat werkt voor mij t beat.
Dat is een schitterend antwoord, u schrijft precies hoe ik er ook over denk!
Zo worden we toch steeds voor de gek gehouden? Ik vind het altijd maar lastig, dan is dit goed, dan is dat slecht. Pfff, ik weet het gewoon niet meer ;-).
Ik word ook tureluurs van al die verschillende adviezen. Wel ben ik geneigd dan eerder mijn vertrouwen in een wetenschapper te stellen dan in zo'n voedselgoeroe.
Leuk om eens te lezen om weer eens een andere mening te horen. Maar het is niet meer als dat: een mening. Proefondervindelijk vinden mensen uit wat wel en niet voor hen werkt. Er is niet 1 manier van eten die in een boekje gegoten kan worden, en zo, we zijn klaar! Ik kan wel met mate tarwe eten, maar eet weinig brood omdat ik daar buikpijn van krijg. Rogge gaat weer wel heel goed. Het duurt even voor je daar achter bent maar het heeft de kwaliteit van mijn leven zeker verbeterd. Ik zal echter nooit beweren dat ik coeliaki heb, maar wel een bepaalde overgevoeligheid. Van appels krijg ik veel honger van peren niet, rara hoe kan dat, en zo zijn er nog wel meer dingen te verzinnen die niet in een 'format' passen. Het probleem is dat dit soort mensen denken de waarheid in pacht te hebben en veel 'eetgoeroes' online kunnen er ook een handje van. Als mensen daar achteraan gaan lopen kun je er op wachten dat sommigen teleurgesteld gaan worden. Gewoon je gezond verstand blijven gebruiken en kijken wat voor jou werkt. Wat niet wil zeggen dat je aldoor maar kunt snacken omdat je je er zo goed bij voelt. ;)
Ineke dat klopt dat je van appel honger kan krijgen, althans als je een eiwittype bent en dat ben je dan ook zo te lezen.
Koolhydraattypes kunnen met 1 appel juist weer uren vooruit!
Komt ook uit een onderzoek dat ik eens tegenkwam, er zou een stofje in appel zitten, maar weet niet meer wat dat was.
Ik ben dus ook een eiwittype.
Morgen mag je volkorenbrood eten
Dat is goed hoor moet je weten.
Vandaag weer pindakaas is toegestaan
Misschien morgen weer laten staan.
Wist je dat Van oploskoffie word he dik
Nu heb ik echt de schrik.
Er zou vet in zitten
Zidat je kunt aandikken!
Nou Zeg dat we alles maar slikken
Dat moeten wij niet pikken.
Iedere Goeroe pikt lachend een graantje mee.
En zo onstaat er altijd weer een idee.
Gebruik wat je kunt eten met smaak
En geniet van het leven maar in de maat
Bizar dat je nou weer dik kunt worden van oploskoffie zeg.
verder lezn verder
Ik heb mezelf echt een hele poos losgelaten op dit soort puntjes. Nu doe ik dat niet meer zo. Het lastige ervan is dat veel gebaseerd is op meningen, voedselgiganten die zichzelf relevant hebben gekocht, verouderde metingen, raadselachtige bronnen of het neemt gewoon allemaal teveel tijd in beslag. Ik eet gewoon wat goed voelt en gebruik vooral mijn logisch verstand daarbij.
Gezond verstand is volgens mij inderdaad de beste methode : )
Ik geloof graag dat aan al die mythes heel veel mensen heel veel geld willen verdienen, en heel veel mensen graag willen geloven dat ze op de goeie weg zijn door - noem iets simpels - geen E nummer of suikers meer te willen eten.
Het wordt er allemaal niet makkelijker op om met al die overdaad aan produkten en informatie (desinformatie) goed en gezond te eten. Ik geloof eigenlijk nog het meest in het ouderwetste "alles met mate en gevarieerd". (Al kan ik me er vervolgens zelf niet echt toe krijgen om al het lekkere ongezonde te laten staan...)
Alles met mate en gevarieerd vind ik ook een mooi advies. Volgens mij kom je daar een heel eind mee.
Het zijn niet alleen mythes, maar tegelijkertijd ook hypes. En blijkbaar is het ontrafelen van voedingsmythes op zichzelf nu een hype. Onlangs hoorde ik nog een chemicus op radio 1 die een boek geschreven heeft over min of meer hetzelfde onderwerp.
Wat deze voedingsdeskundige zegt over stevia, vind ik best wil intrigerend, want van aspartaam is algemeen bekend dat het heel ongezond is. Of... misschien is dat wel een mythe? ;-)
LOL! Het is de mythe van de mythe van de mythe....
Gewoon zelf goed na blijven denken!
(en o ja, ontmaskert is met een d: ontmaskerd)
Aargh, ik schaam me heel erg diep. Ik heb het meteen verbeterd.
Ik zag onlangs twee interessante documentaires op uitzending gemist. "Fed up", over obesitas bij Amerikaanse kinderen. Onthutsend om te zien hoe de voedingsindustrie alles in het werk stelt om hun winst te vergroten. In Amerika eten veel mensen gemaksvoedsel en dat leidt al heel snel tot groot overgewicht. Dat eten is vooral rijk aan snelle koolhydraten (wit meel en suiker) en die krijg je in zulke grote hoeveelheden binnen dat je ze onmogelijk met beweging kunt verbranden...
Ik zag ook nog "World's best diet". 50 eetpatronen van over de hele wereld werden met elkaar vergeleken. Het ongezondste eten was weer het eten uit de voedingsindustrie. Landen met Amerikaanse eetgewoonten scoorden hoog op gezondheidsproblemen. Nederland kwam trouwens op plaats 10 van de 50, niet zo slecht toch? Het gezondste eten wordt gegeten in landen waar men veel zelf kookt met natuurlijke ingredienten.
Eigenlijk ook heel logisch. Snoep, koek en frisdrank heeft natuurlijk heel weinig met echt eten te maken.....
Dus zoveel mogelijk de buitenste paden in de supermarkt kiezen, waar de verse producten liggen. En dan thuis lekker kokkerellen, zonder pakjes en zakjes.
Fijn dat Nederland op de tiende plaats stond. Dat is inderdaad zo slecht nog niet. Wat erg dat de voedingsindustrie in de VS alleen maar op winst uit is.
Met goede voeding bestaan er inderdaad veel hypes, ik kende er een aantal niet, grappig om door te nemen, thnx voor hendels