Tafelmanieren en tafelgewoontes: 14 etiquette regels

Last updated on October 31st, 2024 at 03:33 pm

Tafelmanieren vind ik belangrijk. Ze vallen onder de zogenoemde etiquette regels.

Zoals netjes met mes en vork eten, niet praten met volle mond en sinds de opkomst van de smartphone: niet eten met een smartphone op tafel! Voor veel mensen is dit laatste een zogenoemd guilty pleasure…

Zeven jaar geleden schreef ik onderstaande post over tafelmanieren en etiquette regels aan tafel.

Tafelmanieren en etiquette regels anno 2013

Soms heb je van die gewoontes en tafelmanieren, die zo gewoon zijn geworden dat je er niet eens meer over nadenkt.

Borden van te voren vol geschept

Zo’n gewoonte blijkt mijn gewoonte om het eten van iedereen op een bord te scheppen voor de warme maaltijd. Pas als ieders bordje vol met dampend eten staat, roep ik iedereen. Sterker nog, dan heb ik alle pannen ook al opgeruimd en in de afwasmachine gezet. Zo kunnen we rustig eten, aan een schone en opgeruimde tafel. Mijn taak als kok, ober en afwashulpje zit er op.

Zelf opscheppen

Ik denk dat die gewoonte jaren geleden ooit gegroeid is. Waarschijnlijk om gekrakeel aan tafel voor te zijn! Maar ik kan het me niet eens herinneren.

De reden dat ik het er nu over heb, is vanwege een gesprekje met mijn middelste zusje over tafelmanieren. Zij vertelde dat bij haar iedereen altijd zelf mag opscheppen. Dus toen kwam ik daar over aan het nadenken. Ik zie daar zeker wel de voordelen van:

iedereen leert zo immers zijn eigen portie eten te bepalen. Dat kan later ook van pas komen: niet meer pakken dan je nodig hebt. Hoe leer je anders voelen dat je genoeg hebt?

Desondanks handhaaf ik toch mijn eigen tafelmanieren beleid. Ik ben daar nu eenmaal aan gewend, en vind het prettig om in alle rust aan tafel te gaan zitten. Zonder dat er eerst nog zeven personen in de pannen moeten duiken, en elkaar bevechten om de scheplepel.

Mijn oma met 13 kinderen deed het ook zo!

Wat ik overigens leuk vond om te horen, was dat mijn oma met dertien kinderen vroeger ook altijd iedereen van te voren opschepte! Misschien heb ik die gewoonte op tafelmanieren gebied wel van haar geërfd. Maar het kan natuurlijk ook te maken hebben met een groter kindertal. Mijn zusje heeft 3 kinderen, en ik 5.

Tafelmanieren en etiquette regels

Het is inmiddels zeven jaar later, en er wonen nog maar 2 kinderen thuis. Mijn argument voor mijn tafelmanieren destijds was dat het erg druk was aan tafel, en dat het daarom handiger en rustiger was als ik iedereen alvast opschepte.

Dat argument geldt nu niet meer.

Maar ik moet bekennen dat ik nog steeds alvast voor iedereen opschep. Mijn gewoonte om iedereen pas te roepen als de borden eten klaar staan en het aanrecht schoon en opgeruimd is, is gebleven. Ik vind het rustiger eten.

Bovendien heb ik dit bedacht: ‘In restaurants wordt het eten ook kant en klaar op je bordje gebracht!’

Tafel etiquette: goede tafelmanieren in beeld

Onderstaand filmpje over tafel etiquette is erg leuk. Het is een chique diner waarop je zowel mensen ziet met perfecte tafelmanieren als één meneer die laat zien hoe het nou juist niet moet.

Het filmpje duurt nog niet eens 4 minuten en is zowel leerzaam als amusant.

Regels etiquette tafelmanieren

Wat zijn eigenlijk de officiële regels voor etiquette van tafelmanieren? Zijn die er wel in een land waarin iedereen roept:

‘Dat bepaal ik toch zeker zelf wel?!’

Toch zijn er volgens mij wel een aantal algemene etiquette tafelmanieren regels.

14 etiquette regels en tafelmanieren

Zoals:

1. Niet met volle mond praten.
2. Netjes rechtop zitten.
3. Pas beginnen met eten als iedereen wat op zijn of haar bordje heeft.
4. Tafelmanieren bestek: als je meerdere bestekdelen hebt, altijd van buiten naar binnen werken. Je begint dus met het bestek aan de buitenkant.
5. Niet schransen.
6. Niet slurpen. (Dit is overigens cultureel bepaald. In de Koreaanse drama’s slurpen ze heel wat af, en dat is daar prima!)
7. Niet prakken, oftewel de maaltijd fijnstampen en vervolgens door elkaar heen husselen. Dat laatste getuigt van slechte tafelmanieren.
8. Als je iets nodig hebt van de tafel is het niet de bedoeling dat je lang iemand heen buigt. Vraag hem of haar om het aan te geven.
9. Niet boeren.
10. Een eventueel servet leg je op je schoot. Je hangt het dus niet om je nek.
11. Klaar met eten? Dan leg je je mes en vork naast elkaar op het bord.
12. Breng je lepel of vork naar je mond en niet je mond naar het bord.
13. Niet met je handen eten.
14. Heel hard blazen omdat je zo’n trek hebt en het eten nog te warm is, hoort ook al niet bij goede tafelmanieren.

Een hot item is tegenwoordig of je netjes aan tafel eet, of met het bord op schoot voor de televisie. In verband met tafelmanieren wordt gepleit voor eten aan tafel. Je hebt dan meer aandacht voor je eten, en het is socialer.

Maar dat neemt niet weg dat het soms gewoon heerlijk ontspannend is om met het bord op schoot te eten vind ik. Ik mag dat daarom van mezelf op vrijdagen!

Tafelmanieren: de taal van bestek

Bij goede tafelmanieren hoort ook weten hoe je je bestek neerlegt. Hieronder de belangrijkste posities van je mes en vork.

Rustpositie (Pauze)

Leg je mes en vork in een omgekeerde V-positie (met de uiteinden naar elkaar gericht) of leg ze losjes gekruist op je bord, met de vork over het mes. Dit betekent dat je nog bezig bent met je maaltijd en graag nog verder wilt eten. Zo weten de bedieningsmedewerkers dat je bord nog niet kan worden afgeruimd.

Klaar voor de volgende gang

Leg het bestek gekruist op je bord, met de vork verticaal en het mes horizontaal (soms ook beide verticaal in een rechte lijn). Dit geeft aan dat je klaar bent met deze gang en dat je gereed bent voor de volgende, als er meerdere gangen worden geserveerd.

Einde van de maaltijd

Plaats je mes en vork parallel aan elkaar, schuin naar rechts onderin het bord (meestal tussen de 4 en 5 uur). Dit geeft duidelijk aan dat je klaar bent met eten en dat het bord kan worden afgeruimd.

Leestips over tafelmanieren en etiquette regels

Beatrijs Ritsema is expert als het gaat om goede manieren. Bij haar vind je ook meer informatie over goede tafelmanieren.

Daarnaast zijn er nog diverse handige boeken over etiquette en goede manieren.

Moderne etiquette van Beatrijs Ritsema

Smartphone etiquette regels

Heel actueel is deze: Smartphone etiquette

Leestip

Wat draag je naar een begrafenis?

Etiquette hand geven

U zeggen

Wanneer sluit je af met liefs?

Huh?

Wat zijn jullie tafelmanieren?