Kookboeken: hoe ze veranderden
Als het om kookboeken gaat wil ik het liefst kookboeken met een foto van het gerecht er naast. Zodat ik precies kan zien wat het moet worden. Het is in de regel ook de foto die mijn aandacht trekt. En als ik denk: 'Hmm, lekker' lees ik het bijbehorende recept.
Maar kookboeken hebben niet altijd foto's gehad. Ooit waren kookboeken praktische, beeldloze receptengidsen! Zoals het bekende Het Haagse Kookboek.
En nu is er een tentoonstelling over kookboeken door de tijd. De tentoonstelling heet Aan tafel! en is te zien in Museum Meermanno in DenHaag tot en met 31 januari 2016.
Hieronder de belangrijkste veranderingen in kookboeken op een rijtje.
Hoe kookboeken veranderden
- Vroeger ging het in kookboeken om de vraag: 'Hoe krijg je genoeg voeding binnen?' Nu is de belangrijkste vraag: 'Is het niet teveel?'
- In 1746 stonden er naast recepten ook tips voor allerlei huismiddeltjes in kookboeken. Zoals wat je kon doen tegen de hik.
- Kale receptenboeken kregen vooral vanaf de jaren zeventig prachtige plaatjes en foto's.
- Bewust is het nieuwe sleutelwoord geworden in kookboeken. In plaats van over vlees of vis eten gaan kookboeken over gluten, veganistisch en suikervrij eten.
- Tegenwoordig lees je in kookboeken kreten die je normaal in een zelfhulpboek verwacht. Zoals: 'Wees authentiek,' en 'Sta in je kracht.'
- In plaats van het eten staat de kok centraal. Denk aan Jamie Oliver, Nigella en Gordon Ramsey. Daarnaast zie je dat celebrities ook hun eigen kookboeken gaan uitgeven. Zoals actrice Gwyneth Paltrow.
- Kookboeken zijn koffietafel-en leesboeken geworden.
- Vroeger was de grote gemene deler van kookboeken: 'Gezond, gezellig, goedkoop en maakbaar.' Hoewel dit in bijvoorbeeld Chickslovefood kookboeken nog steeds het geval is.
Zie ook rijst koken.
Soorten kookboeken
Ik heb er eens over na zitten denken, en je hebt anno 2015 eigenlijk heel veel soorten kookboeken. Zo heb je eerder genoemde celebrity kookboeken. Maar daarnaast heb je ook kookboeken met gerechten uit een bepaald land. Kookboeken voor een klein budget, kookboeken voor mensen met een hartkwaal, kookboeken voor mensen met een bepaalde levensstijl en noem maar op. Eigenlijk is overal wel een kookboek voor te vinden!
Op bol.com vind je maar liefst 4.964 kookboeken in hun rubriek kookboeken!
Conclusie over kookboeken door de tijd
Kookboeken zoals wij ze kennen, zijn niet altijd zo geweest. Vooral de vormgeving is steeds aantrekkelijker gevonden. In Den Haag is op dit moment een tentoonstelling van kookboeken door de tijd heen.
Hoeveel kookboeken heb jij in huis? En wat vind je van het genre celebrity kookboeken?
Wat leuk om de verschillen zo opgelost te zien staan. Hele leuke post!
Ik heb massa's kookboeken maar ik weet niet hoeveel. Bij mijn verhuis tel ik ze vast en zeker want nu wil ik het wel weten natuurlijk :)
Mijn favoriet is een 2-delige kanjer van een paar kilo elk: Tender volume 1 en 2 van Nigel Slater.
Een cadeau van mijn kinderen samen.
Grtjs, Camilla
Ik bedoel natuurlijk --> opgelijst :=)
Nigel Star ken ik helemaal niet Camilla. Wat voor soort kookboeken schrijft hij?
Toevallig had ik het er gisteren nog over; dat er zoveel mensen uitkwamen met een kookboek. Waar ik vroeger nog wel graag een kookboek haalde, heb je er tegenwoordig zoveel dat ik het soms niet eens meer weet. Haha.
Ja, het is best lastig om nog een keuze te maken uit het enorme aanbod. En het lijkt me voor professionele koks ook wel eens frustrerend dat jan en alleman kookboeken schrijft.
Ik heb zelfs geen enkel kookboek in huis!! Nooit nodig gehad denk ik... anders had ik ze wel. En ik kook nu toch al zo'n 16 jaar.
Heb je het allemaal van je moeder geleerd Jet? Of via internet?
Internet had je nog niet toen ik 16 jaar geleden ging trouwen!
Ja ik heb het van mijn moeder geleerd maar ook al op school en ik heb gewerkt in de gehandicaptenzorg en daar moest ook eten op tafel komen...
Al doende leert men en ik ben niet zo erg van allerlei ingewikkelde recepten. Gewoon aardappels, groente en lees eten de kinderen hier het best. Dus hoe moeilijk kan het zijn...!
Dankjewel voor de tip over die tentoonstelling! Ik denk dat ik daar zaterdag heen ga.
Wat ik erg aantrekkelijk vind aan de huidige kookboeken is de vormgeving en de fotografie. Die celebrity kookboeken... tja, dat is zoiets als die parfums en andere producten waar ze mee komen...
Wat leuk dat je naar de tentoonstelling gaat Sunny Mama. Ik ben benieuwd wat je er van vindt.
Ik ben het helemaal met je eens wat betreft de aantrekkingskracht van huidige kookboeken: de vormgeving is vaak echt een lust voor het oog. En ik pak meestal ook de mooie kookboeken veel eerder dan de wat gewonere...
Ik vind kookboeken heel leuk om te lezen, ik heb er dan ook zo'n 200 kleine en grote exemplaren. Jamie Oliver, Donna Hay zie ik graag. Liefst met mooie foto's en een verhaal erbij.
Ook romans met recepten erin vind ik heel leuk. Al kook ik meestal nieuwe dingen mbv internet.
Goed dat je dat genre noemt Karen! Daar had ik nog niet aan gedacht. Er zijn inderdaad diverse romans met recepten er in. Zelf schaats ik meestal een beetje langs de recepten, omdat die natuurlijk geen foto's hebben. Maar ze voegen echt wel iets toe aan een boek.
Wat een leuke post!
Ik ben dol op kookboeken , al van kleiuter af aan????. Het Margriet kookboek! Je kan mij geen groter plezier doen dan me een kookboek te geven, ik lees ze als romans haha. Geen ingewikkelde recepten waar je 'ik weer niet hoeveel' ingrediënten voor nodig hebt maar kookboeken waarvan het plezier in koken voorop staat! Wat dat betreft vind ik Jamie Olivier een goeie...
Mijn dochters heb ik het Wannee kookboek gegeven toen ze her huis uit gingen en ze vonden her een fantastisch boek ???? hoewel ze alles van internet plukken en veel beter kinnen koken dan ik hahaha
Groetjes, Noor
Maar eigenlijk kook ik zelden uit een kookboek
Wat leuk dat je zo geniet van kookboeken Noor! Ik 'lees' ze ook graag, 's avonds in bed, hoewel ik zelden tot nooit echt iets kook uit een kookboek. Misschien als ik meer tijd krijg, dat ik dat wel ga proberen.
Het Wannee kookboek kende ik nog niet. Dat ga ik eens opzoeken. Dat is wellicht een leuk cadeau voor mijn kinderen als ze het huis uit gaan.
Hier in huis zo'n 30 kookboeken schat ik en een dik schrift met recepten die ik overal en nergens vandaan gehaald heb. Ik vind het leuk om goed leesbare kookboeken te hebben, waar niet alleen maar onzin-gerechten in staan of gerechten waar je een enorme hoeveelheid ingrediënten voor in huis moet halen. Die je vervolgens bijna nooit meer gebruikt.
Ik heb nog drie heel oude kookboeken, van m'n oma en moeder. Hierin grote aanbevolen hoeveelheden groente, zoals 2 grote bloemkolen voor 4 personen of 3 kroppen sla. Leuk hè? Kijk er regelmatig in.
Jamie Oliver werd natuurlijk een celebrity dankzij zijn kookboeken evenals Nigel Slater en Nigella Lawson.
(Jamie's Italian restaurant in Oxford is trouwens enorm leuk om heen te gaan. Heel betaalbaar ook.)
Ik weet niet zo goed wat ik ervan denken moet dat tv- en filmsterren en andere bekende mensen tegenwoordig in kookboeken, sportartikelen, eigen parfum- en modelijnen etc. doen. Die ze helemaal zelf niet ontwikkelen/ontwerpen, maar daar iemand voor inhuren). Een schreeuw om aandacht misschien? Geldgebrek?
Al zullen er best bij zijn die het met de beste bedoelingen doen, dat geloof ik best.
Twee bloemkolen voor 4 personen! Zo kwamen ze in ieder geval wel aan voldoende groente op een dag. Wat leuk zeg om die gewoontes nog te kunnen lezen in oudere kookboeken!
Oeps, sorry voor de foute spelling soms..... Komt door die kleine priegeltoetsjes op mijn telefoon ????
Geeft niks Gerda! Ik snap het helemaal. Ik vind het zelf ook erg lastig om te typen op een smartphone!
Door verhuizing heb ik er wel veel weggedaan,die ik toch niet leuk vond en nu staan er nog zo'n 50 in de kast , de meeste zijn ook echt mooie boeken voor de heb, niet zo om echt uit te koken.
Mijn lievelingsboek is "het bezuiniginskookboek" uit de 80-er jaren geschreven door Jeroen Krabbe en Marjan Berk. Zulke leuke en praktische recepten, ik gebruik ze vaak als voorbeeld.
Wauw, dan heb je er echt veel gehad, als je er nu nog 50 over hebt! Kookboeken geven eigenlijk een heel mooi tijdsbeeld. Grappig dat in de jaren 80 dus ook al een bezuinigingskookboek werd geschreven.
Wij hebben maar een paar kookboeken in huis, een stuk of 4. De Celebrity kookboeken hoeven van mij niet.
Plaatjes in kookboeken hebben ook wel mijn voorkeur. Ik let meer daar op en ga dan het recept bekijken dan dat ik in een plaatjesloos kookboek moet gaan zoeken.
Tegenwoordig kijk ik ook vaak op internet voor een recept, wel zo makkelijk en het scheelt in de aanschaf van kookboeken :)
Ja, dat lijkt me nog wel lastig voor uitgeverijen. Er is zoveel online te vinden op het gebied van recepten. Misschien is dat ook wel de reden dat de vormgeving steeds mooier wordt. Om mensen zo te verleiden toch een echt kookboek te kopen.
Ik heb ze speciaal even geteld, en heb er nu 45 :-) Ik heb veel meer kookboeken gehad en dus veel weg gedaan. Achteraf heb ik daar wel spijt van. Ik ben gek op kookboeken.
Ik vind de ontwikkeling van de vegan kookboeken boeiend om te zien. Ze zijn zoveel creatiever geworden en met veel meer foto's.
Ecofabulous van Lisette Kreischer is mijn favoriete Nederlandse kookboek. De recepten zijn heel lekker en het is allemaal zo mooi vorm gegeven.
Vorige week kocht ik mijn vierde kookboek van Dreena Burton 'Plant Powered Families'. Er hadden iets meer hoofdgerechten in gemogen maar verder is dit het soort kookboek waar ik het best mee overweg kan. Heel duidelijke beschrijvingen en van elk gerecht een foto. Ook een kookboek waar mijn zoons wat mee kunnen. En haar recepten zijn gewoon heel goed.
Verdere favorieten zijn Het Joodse Kookboek, het Amish kookboek en het Leven Lang Fit kookboek.
Het Amish kookboek intrigeert me! Ik ga kijken of ze die in de bieb hebben hier!
heerlijk kookboeken!
Heb er wel 100.
Terwijl ik ook weggeef en naar de kringloop breng.
Veel glutenvrije kookboeken!
Maar ik zit nu in een periode dat ik ze niet zoveel gebruik. En elke dag neem ik me voor om me te laten inspireren.....
Ik ga binnenkort naar Den Haag!
100! Dat is het grootste aantal tot nu toe in de comments. Jij hebt vast een flinke boekenkast Sylvia. Leuk, zo'n grote collectie!
Dat lijkt me een hele interessante tentoonstelling :)
Ik heb niet zo heel veel kookboeken: een hele oude van de Libelle, eentje van de Magriet, eentje van Jamie en een kookboek met de titel: De keuken van de Late Middeleeuwen (Een kookboek uit de 16de eeuw, bezorgd en van commentaar voorzien door Ria Jansen-Sieben en Johanna Maria van Winter). Die heb ik puur voor de heb, want ik kan niet zoveel met die onduidelijke in Oud-Nederlands geschreven recepten.
Mijn man heeft trouwens nog een receptenboek van Rudolph van Veen.
Rudolph van Veen ken ik wel van Live and Cooking en Rudolph's kitchen zie ik wel eens voorbij komen. Een kookboek heb ik nog nooit van hem ingekeken. Ik ga hem ook maar eens opzoeken in de bieb!
Ik vind het leuk om oude kookboeken door te snuffelen maar inderdaad meestal geen plaatjes te bekennen. Onlangs heb ik nog een recept uit zo'n oud kookboek gemaakt en moest toen erg lachen. In het recept moest je een 'plak' kaas gebruiken. In een hedendaags kookboek zou vast het aantal gram erbij hebben gestaan.
Het liefst heb ik ook kookboeken met een plaatje, zodat je al vast kunt zien wat het wordt.
Grappig zeg een plak kaas! Maar ook wel moeilijk. Want hoe dik moet die plak dan zijn?
Ik heb ca. 40 kookboeken. Mijn eerste kreeg ik op mijn 15de verjaardag, een vegetarisch kookboek omdat ik net vegetariër was geworden. Ik vind kookboeken leuk om te lezen. Vroeger bewaarde ik ook altijd recepten uit tijdschriften. Maar nu met internet hoeft dat niet meer. Een grote verandering hoor, vroeger was je echt afhankelijk van boeken of tijdschriften als je een bepaald gerecht eens wilde maken en als ik nu een recept zoek dan kijk ik gewoon even op internet. Toch blijven kookboeken leuk en een inspiratie. Mijn favoriete kookboek van mijzelf is het Kleine huis kookboek, passend bij die boekenserie. Om te lezen dan. Ik vind het ook leuk om te lezen over hoe mensen vroeger kookten en aten.
P.S. Ik was een paar dagen niet in de gelegenheid je blog te bezoeken, ik las net over je verjaardag. Alsnog van harte!
Je kunt inderdaad zo even een recept opzoeken op internet. Dat is toch wel erg handig. En op youtube vind je zelfs filmpjes waar alles wordt uitgelegd.
Bedankt voor de felicitatie. Het blijft leuk : )
Dit vind ik dus echt leuk om te lezen! Zelf heb ik eigenlijk geen kookboeken; zoek in de praktijk voornamelijk recepten op internet. In tegenstelling tot veel anderen, frustreren foto's mij dus juist, omdat het er NOOIT zo uit komt te zien als op de foto!
LOL! Daar zeg je me wat. Het wordt inderdaad meestal niet zo mooi als op het plaatje!
haha, ik had eigenlijk echt geen idee dat er zoveel verschillen waren!
Ik heb echt een zwak voor recepten verzamelen en handzame kleine kookboekjes. Maar wél met foto´s van het gerecht erbij anders vind ik het niet gezellig. Van die hele oude kookboeken met van die ouderwetse foto´s vind ik dan weer heel onsmakelijk, haha, raar toch?