Schoonmaakazijn

Het is een goedkoop en multifunctioneel schoonmaakmiddel net als groene zeep. Maar waar groene zeep ontvet, is schoonmaakazijn goed tegen kalk en roest. Het is namelijk 'een zuur'.

Ik leerde het gebruiken dankzij mijn tante Marietje. Mijn tante Marietje leerde huishoudelijk werk van haar moeder, en komt uit een gezin met elf kinderen. Als ze uit school kwam zei haar moeder:

'Goed dat je er bent, ga meteen maar even de ramen lappen, dan ga ik even de tuin in!'

Ook moest ze dagelijks 20 pannenkoeken bakken voor haar broers.

Tante Marietje heeft mij veel geleerd over huishoudelijk werk, en hoe je schoonmaakt. En één van haar belangrijkste lessen is dus de kracht van schoonmaak azijn.

Wat is schoonmaakazijn?

Schoonmaak azijn is een schoonmaakmiddel dat bekend is uit Oma's tijd. Hieronder zie je een glaasje met schoonmaak azijn. Zoals je ziet lijkt het net water:

Dit doet schoonmaakazijn voor jou

Schoonmaakazijn is een zuur. Met een zuur verwijder je kalk, schimmel en roest. Je kunt ermee:

• Ontkalken zie ook Je waterkoker ontkalken
• Ontvetten
• Onkruid doden (Lees Schoonmaakazijn en onkruid)

Het wordt ook vaak genoemd als ontvetter, maar een echte ontvetter is beter. Gebruik voor ontvetten liever een oplossing met soda.

Schoonmaak azijn: wat is het?

Schoonmaakazijn bestaat uit 8 tot 15 % synthetisch geproduceerd azijnzuur.

Dat is 2 tot 3 keer zoveel als er in gewone azijn zit.

Dat is dus ook meteen het verschil tussen schoonmaakazijn en gewone azijn die je bijvoorbeeld gebruikt voor een sladressing: schoonmaak azijn is veel, en veel geconcentreerder. Je gebruikt het om kalkaanslag te verwijderen en vetten.

verschil schoonmaakazijn en natuurazijn

Belangrijk:

Schoonmaakazijn ≠ natuurazijn oftewel 'gewone' azijn. Schoonmaakazijn is veel zuurder en niet geschikt voor consumptie.

Aan de andere kant kun je gewone azijn wel degelijk gebruiken voor schoonmaakklussen. Het zal alleen minder effectief zijn, omdat natuurazijn veel minder geconcentreerd is. Natuurazijn vind je bij de voedingsmiddelen, en schoonmaakazijn vind je op de schoonmaakafdeling in de supermarkt.

21 tips met schoonmaak azijn

1. Eén van de tips die mijn tante Marietje me gaf, was het gebruik voor alle sanitair: het kost bijna niks, en de kranen en wasbakken gaan er prachtig van glimmen.
2. Door schoonmaak azijn in je wc-pot te doen, en dat een nachtje te laten inwerken, kun je de wc pot de dag erna veel makkelijker en sneller schoonmaken. Zo word je wc schoonmaken lichter werk.
3. Heb je een vette en vieze oven of magnetron? Zet er dan een schaaltje met schoonmaakazijn in. Zet de oven of magnetron vervolgens aan op de hoogste stand. De combinatie van stoom en en azijn lost de vettige aanslag op. Azijn is een zuur en is in die zin weinig effectief tegen vet, schrijft Schoonmaakgoeroe op schoonmaakgoeroe.nl. Maar in deze vorm vind ik het het proberen waard.
4. Je kunt schoonmaakazijn gebruiken op je betegelde terras of tuinpad.
5. Heb je patat gebakken of gegeten en stinkt nou je hele huis er nog naar? Pak dan een pan met water, doe er schoonmaakazijn in, en breng dat aan de kook.
6. Je kunt met azijn je waterkoker ontkalken.
7. Vieze gele zweetvlekken in een wit shirt, die je er niet meer uit krijgt? Pak een emmer met wat heet water en doe daar schoonmaakazijn bij. Laat je vieze t-shirt daar een nachtje inweken. Daarna  was je het zoals je altijd doet in de wasmachine. (Zie ook wasmachine reinigen!) Als het goed is zijn de zweetvlekken nu verdwenen. Bovendien helpt het tegen vieze geurtjes in kleding die er anders niet uitgaan.
8. Behang kun je veel makkelijker verwijderen als je het eerst bespuit met schoonmaak azijn.
9. Vieze haarborstels? Leg ze in een bakje water met een scheut azijn. Spoel ze daarna goed af, en laat ze drogen. Zie ook haarborstel schoonmaken.
10. Verstopte gootsteen? Combineer schoonmaakazijn met baking soda en zorg dat de boel weer kan doorstromen. Zie ook gootsteen ontstoppen.
11. Doe wat op een doekje en maak zo de buitenkant van je vette afzuigkap schoon.
12. Vlekken in het tapijt? Spray voorzichtig een beetje schoonmaakazijn op de vlek, en wrijf vervolgens met een vochtig schoonmaakdoekje de vlek weg.
13. Gebruikt het voor vieze, vette aangekoekte pannen. Ook hierbij weer even een kanttekening van Schoonmaakgoeroe dat schoonmaakazijn een zuur is en niet 'akalisch'. Je hebt een alkalisch middel nodig tegen vet. Een officiële ontvetter is volgens Schoonmaakgoeroe effectiever tegen vette pannen dan schoonmaakazijn.
14. Azijn tegen onkruid wordt ook vaak gebruikt.
15. Ramen en spiegels worden er schoon van.
16. Vieze magnetron? Zet een (magnetronbestendig) bakje met een scheutje schoonmaakazijn en water in de magnetron. Warm het op. Het idee is dat vuil en vet losweken, en dat je de magnetron daarna moeiteloos schoonveegt.
17. Zitten er vieze vingers op je tv scherm? Maak een mengsel van 50 procent schoonmaakazijn en 50 procent water. Anders is het te agressief. Hiermee maak  je het scherm weer schoon. Nadrogen met een droge doek. Anders krijg je strepen!
18. In plaats van een duur middel speciaal voor vaatwassers kun je ook azijn gebruiken. Je sprenkelt wat onderin je vaatwasser. Laat de afwasmachine daarna leeg draaien. Zie ook Vaatwasser reinigen. Maar let op: inmiddels wordt er ook gewaarschuwd voor mogelijke schade aan de rubbers van je vaatwasser door schoonmaakazijn. Check dus altijd even de gebruiksaanwijzing van je apparaat.
19. Heb jij dat soms ook? Van die theekopjes waarvan de thee aanslag er in de vaatwasser niet meer uitgaat? Ook hiervoor kun je azijn gebruiken.
20. Wil je de boel behangen, maar wil je het oude behang eerst netjes verwijderen? Maak een mengsel van een scheutje schoonmaakazijn met warm water. Doe dit in een fles met een spraykop, en sproei dat op het behang. Het behang zal makkelijker loslaten.
21. Zit er vieze aanslag op je tuinpad, schudding, tuinmeubels, houten deck of terras? Op werkenmetmerken.nl leggen ze uit hoe je het combineert met een hogedrukspuit om de aanslag weg te krijgen.

7 x Waar moet je schoonmaak azijn NIET voor gebruiken?

Hoewel schoonmaakazijn dus een handig en goedkoop product is om mee schoon te maken, is het niet overal voor geschikt.

1. Gebruik het niet op oppervlaktes van natuursteen. Denk aan marmer, graniet, travertin en terrazzo. Het zuur van de schoonmaakazijn kan het materiaal aantasten en dof maken.
2. Hetzelfde geldt voor hardhouten vloeren.
3. Geknoeid met ei? Door schoonmaakazijn gaat het stollen, en wordt het nog lastiger weg te vegen.
4. Gebruik het ook niet om vette vingers van je computerscherm of smartphone schermpje te verwijderen. Deze hebben van zichzelf namelijk een vetafstotend laagje, en dat wil je er niet af hebben.
5. Helaas mag je het van de overheid nu ook niet meer in de tuin gebruiken. Schoonmaakazijn tegen onkruid is heel populair. Niet voor niets staan er bij de Action in de lente grote containers in de schappen. Mensen kopen het om groene aanslag te verwijderen en tegen onkruid. Maar omdat het zuur is, is het slecht voor het milieu.
6. Het is niet geschikt voor je computerscherm. Dat lijkt tegenstrijdig, omdat het wel voor het tv scherm gebruikt kan worden. Maar het materiaal van een computerscherm is anders.
7. Vieze voegen: je boent je een ongeluk, en het kan veel makkelijker. De viezigheid in voegen is een combinatie van huidvet, zeep, shampoo etc. Schoonmaakazijn is een zuur dat ontkalkt. Maar tegen vet helpt het niet goed. Je hebt je voegen dus sneller schoon met een echte ontvetter.

Moet je schoonmaakazijn verdunnen? Nee, maar het mag wel.

Is schoonmaakazijn mengen met water een goed idee? Schoonmaakazijn is azijnzuur met water. Hoe meer azijnzuur hoe sterker de werking. In de schoonmaak azijn die je in de supermarkt en dergelijke koopt zit doorgaans 15% azijnzuur. (Bron: Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit) Het is niet nodig om die te mengen met water. Tenzij je bezorgd bent dat het misschien te agressief is. Dan kun je eventueel wat water toevoegen, maar dat maakt het ook minder effectief.

Schoonmaak azijn kopen?

Je kunt het bijna overal kopen: bij supermarkten, Blokker winkels, Kruidvat en je vindt ook schoonmaakazijn bij de Action.

Wat kost het?

Het is dus niet alleen goedkoop, maar ook nog eens makkelijker verkrijgbaar wat ik nog een extra pluspunt vind. Bij Kruidvat betaal je 59 cent voor een gewone fles. Zie hieronder schoonmaakazijn Kruidvat:

Bij de Action koop je 5 liter voor maar 2,28.

Het is verkrijgbaar in flessen, grote jerrycans van 5 liter en in sprayflessen.

Maar let op: Schoonmaakgoeroe waarschuwt ervoor schoonmaak azijn niet te gebruiken in zo'n sprayfles. De kans dat je het inademt is te groot.

Jerrycan:

Sprayfles:

Gewone fles:

Merken

Hieronder een overzicht van verschillende merken:

• Groenland
• Rio (Jumbo en Action)
• Huismerk versie van Kruidvat
• Mullrose
• Una (van de Aldi)
• Zone
• Vintastic (Hornbach)
• Sodasan (vegan schoonmaakazijn! Je verzint het niet!)
• Albert Heijn versie in handige sprayfles ook nog!
• Bleko
• Evika
• Felicia

Wanneer huishoudazijn en wanneer schoonmaakazijn gebruiken?

Soms is huishoudazijn beter om iets schoon te maken dan schoonmaak azijn. Simpelweg omdat huishoudazijn milder is. Zo zegt huishoudgoeroe Marja hieronder dat huishoudazijn geschikter is voor je wasmachine reinigen dan de wat agressievere schoonmaakazijn.

Zelf maak ik om die reden mijn mooie roze koffiezetapparaat ook alleen maar schoon met huishoudazijn, en niet met schoonmaak azijn.

Schoonmaakazijn of gewone azijn wasmachine? Kies gewone azijn!

Je kunt zowel schoonmaak azijn als gewone azijn gebruiken voor je wasmachine. Azijn is een populair huismiddeltje om je wasmachine te reinigen. Azijn ontkalkt bovendien je wasmachine! Maar Marja van 'Schoonmaken met Marja' adviseert: gebruik gewone azijn voor wasmachine!

Hoewel je zowel schoonmaak azijn als gewone azijn kunt gebruiken voor je wasmachine, is gewone azijn wel wat milder. Schoonmaakazijn is twee keer zo zuur als gewone azijn, en daardoor agressiever. Vind je het een beetje eng om schoonmaak azijn voor je wasmachine te gebruiken? Dan is gewone azijn de veilige keuze.

Sterker nog, schoonmaakgoeroe Marja van schoonmakenmetmarja.nl raadt schoonmaakazijn voor je wasmachine actief af. Zij zegt:

'Maar echt, schoonmaakazijn is heel slecht voor je machine én voor je was omdat het agressief is en chemisch samengesteld. Gewone natuurazijn die je ook voor de salade gebruikt is de azijn die je moet gebruiken.'

N.B.

Fabrikanten van wasmachines zeggen dat azijn je wasmachineonderdelen 'aantast'. Zij raden daarom speciale ontkalkingsmiddelen aan. Meestal van hun eigen merk wasmachine....

Schoonmaakazijn bij de was

Je kunt prima een scheutje schoonmaakazijn bij de was doen! Azijn wordt namelijk vaak gebruikt als alternatief voor wasverzachter. Met schoonmaakazijn bij de was word je was lekker zacht.

En volgens Marja van schoonmakenmetmarja.nl is azijn bij de was ook nog eens een behoud voor de kleuren van je kleding. Huishoudazijn versterkt namelijk de kleuren.

Schoonmaakazijn giftig?

Volgens het RIVM moet je voorzichtig zijn met azijn als het heel geconcentreerd is. Ze schrijven:

• Vanaf 10% azijnzuur is er kans op irritatie als azijn op de huid of in de ogen komt.
• Vanaf 25% azijnzuur kunnen ernstige brandwonden of oogletsel ontstaan. Als gebruikers damp of nevel inademen, zullen vergelijkbare effecten op de luchtwegen optreden

Keukenazijn en schoonmaakazijn zijn veilig

Maar let op: Dit onderzoek gaat NIET over het keukenazijn als voedingsmiddel, of het gebruik van schoonmaakazijn als reinigingsmiddel in huis.

'Azijn van voedingskwaliteit is veilig voor consumptie en schoonmaakazijn mag als reinigingsmiddel worden gebruikt,' aldus het RIVM.

Maar het mag duidelijk zijn dat je schoonmaakazijn beslist niet moet drinken of verwerken in een komkommer dressing, want dan word je hartstikke ziek.

Hoe zit het met het milieu?

Schoonmaakazijn wordt vaak genoemd als een milieuvriendelijk alternatief voor andere schoonmaakmiddelen. Dit zeggen ze op Milieucentraal over schoonmaakmiddelen op basis van azijnzuur.

In de winkel kun je producten vinden tegen onkruid en groene aanslag op basis van azijnzuur. Dit zijn relatief onschuldige middelen vergeleken met andere middelen op de markt.'

Let er op dat er een groen plusje op de verpakking staat:

Dan weet je dat het mag in de tuin. Op Milieucentraal zeggen ze ook dat schoonmaak azijn om de wc schoon te maken beter is voor het milieu dan bleekmiddel.

Tast azijn rubber aan?

Op diverse sites wordt gewaarschuwd dat azijn rubber aantast. Het zuur in azijn doodt schimmels, maar als je het vaak gebruikt kan diezelfde azijn rubber aantasten. En dat kan bijvoorbeeld leiden tot beschadiging van het rubber van je wasmachine. Voor een keertje kan het geen kwaad, maar wees voorzichtig met heel vaak gebruiken.

Rubber schoonmaken met azijn

Maar stel nou het rubber van je wasmachine of koelkast ziet er heel smerig uit. Mag je het rubber schoonmaken met azijn? Zoals ik hierboven al schreef: voor een keer kan het wel. Maar op Cleanipedia adviseren ze om liever een allesreiniger te gebruiken voor rubber schoonmaken.

Verschil azijn en schoonmaakazijn

Er zijn zoveel soorten azijn dat het verwarrend wordt. Vooral omdat voor dezelfde azijn meerdere namen zijn! Hieronder zet ik het verschil tussen azijn en schoonmaakazijn voor je op een rijtje.

Azijn die je kunt gebruiken bij het koken

• Huishoudazijn
• Natuurazijn
• Tafelazijn

En binnen de soort huishoud azijn heb je dan nog allerlei varianten zoals appelazijn, balsamico azijn, rijstazijn etc.

Azijn voor schoonmaken

• Schoonmaak azijn
• Natuurazijn (deze is dus geschikt voor consumptie én schoonmaken)

Schoonmaken met azijn is het meest effectief als je een echte schoonmaak azijn gebruikt. Dus niet de azijn die je ook gebruikt om te koken.

Kruidvat schoonmaakazijn

Bijna alle winkels hebben hun eigen huismerk azijn. Zo heb je Jumbo schoonmaakazijn, maar ook Kruidvat schoonmaakazijn. Hieronder zie je Kruidvat schoonmaak azijn van 69 cent.

Is schoonmaakazijn een allesreiniger?

Nee, dat is teveel eer! Net als groene zeep kan schoonmaakazijn veel, maar het is niet overal geschikt voor. Vette aanslag in de keuken krijg je toch vrij lastig weg met schoonmaakazijn.

Schoonmaakazijn en de cirkel van Sinner

De Cirkel van Sinner is een model dat laat zien welke 4 factoren een rol spelen bij schoonmaken. Dat zijn temperatuur, schoonmaakmiddel, mechanische actie en tijd.

Hoe minder goed het schoonmaakmiddel, hoe meer tijd en mechanische actie je nodig hebt.

Stel je wilt je wc schoonmaken.

Een voorbeeld uit de praktijk

Je bent je bewust van het milieu en besluit daarom geen schoonmaakmiddel te gebruiken. Dat betekent dat je langer bezig bent, en harder moet poetsen.

Kies je voor een supereffectief schoonmaakmiddel?

Dan heb je minder tijd en inspanning nodig.

Dat heb ik hieronder weergegeven in een cirkel van Sinner.

Cirkel van Sinner en schoonmaakazijn

Nou, dat schoonmaakazijn helaas niet het allerbeste schoonmaakmiddel is. Dat betekent dus dat je meer tijd en inspanning nodig hebt om iets schoon te krijgen met dit middel.

Dat hoeft geen probleem te zijn.

Het is nog steeds een heel budgetvriendelijk schoonmaakmiddel!

Witte Reus spray versus schoonmaakazijn in de badkamer

Maar als je krap in je tijd zit, dan zou je ervoor kunnen kiezen om een speciale ontvetter of ontkalker te gebruiken. De Consumentenbond testte badkamer schoonmaakmiddelen. Daarbij ontkalkte W5 badkamerreiniger van de Lidl veel beter dan schoonmaakazijn, even als Dettol badkamerreiniger.

Toch vindt de Consumentenbond dat azijn als schoonmaakmiddel het best goed doet, mits je wat extra moeite doet:

'Voor wat betreft kalkaanslag kan azijn zich meten met de betere badkamerreinigers. Met kalkzeep heeft azijn wat meer moeite. Maar met wat extra schrobben en de twee andere wondermiddelen uit oma's tijd, groen zeep en soda, kun je veel moderne reinigers links laten liggen.' (Bron: Consumentenbond)

Dus wat kies je: betaal je meer, en ben je sneller en met minder moeite klaar?

Of ga je voor het goedkope schoonmaakmiddel, en besteed je meer tijd en moeite aan het schoonmaken?

Alternatieven voor schoonmaakazijn - sneller en makkelijker klaar

• Beste ontvetter in de keuken: Dasty
• Beste badkamerreinigers: W5 badkamerreiniger, Dettol badkamerreiniger

Schoonmaakazijn Colruyt

Onderstaande fles schoonmaakazijn van Colruyt, een Belgische supermarkt kost ruim 4 euro. Hiervoor krijg je het wel in een handige sprayfles en de vrolijke kleur roze:

Voordeliger is Frosch azijn anti-kalk:

Tot slot

Een paar dagen na mijn tante Marietjes werkbezoek, kreeg ik plotseling een mooi pakje: er zat een elektrische waterkoker in. Mijn Tante Marietje kon mijn vieze fluitketel niet meer aanzien. Als bedankje heb ik haar een kaartje gestuurd van Annie M.G. Schmidt met een afbeelding van Floddertje. Ik hoop dat ze mijn zelfkennis kan waarderen.

Tante Marietje, dit logje is voor jou! Dankzij jou besef ik dat ik als huisvrouw nog veel te leren heb. En ik heb meteen drie flessen aangeschaft.

Lees ook:

• Biologische schoonmaakmiddelen Action
• Azijn tegen onkruid: mag het eigenlijk wel?
• Schoonmaakazijn waar te koop?
• Meer schoonmaaktips
• Duurzaam schoonmaken
• Epsom zout
• Waterkoker schoonmaken
• Verschil baking soda en soda

Gebruikte bronnen onder andere: tante Marietje, Milieucentraal, Schoonmaakgoeroe, Marja, Wikipedia, Consumentenbond, AD, de Huishoudcoach en nog veel meer.